Tính toán thống kê xe ôm, trà đá vào GDP nhưng không thống kê tham nhũng

Sáng nay (20.2), Tổng cục Thống kê (TCTK) đã tổ chức buổi họp báo về Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa quan sát.

Phát biểu tại họp báo, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký phê duyệt Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa quan sát, nhằm phản ánh đầy đủ, toàn diện phạm vi, quy mô nền kinh tế.

Theo đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát, khu vực kinh tế chưa được quan sát sẽ bảo gồm 5 nhóm:

Nhóm thứ nhất là hoạt động kinh tế ngầm, là hoạt động kinh tế hợp pháp, nhưng bị giấu diếm một cách có chủ ý nhằm trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, tránh thực hiện các thủ tục pháp lý, thủ tục hành chính và trách nhiệm xã hội.

Hai là, hoạt động kinh tế bất hợp pháp, là hoạt động kinh tế bị pháp luật cấm và các hoạt động kinh tế hợp pháp, nhưng hoạt động khi chưa được cấp phép.

Nhóm thứ 3 là hoạt động kinh tế phi chính thức chưa được quan sát, là bộ phận kinh tế phi chính thức chưa được thu thập thông tin về kết quả sản xuất kinh doanh.

Thứ 4, hoạt động kinh tế tự sản, tự tiêu của hộ gia đình, là hoạt động sản xuất của hộ gia đình tạo ra sản phẩm để tiêu dùng và tích lũy cho chính các thành viên của hộ gia đình đó.

Nhóm thứ 5, hoạt động kinh tế bị bỏ sót trong các chương trình thu thập dữ liệu thống kê, là hoạt động kinh tế lẽ ra phải được thu thập thông tin biên soạn các chỉ tiêu trong Hệ thống tài khoản quốc gia và các chỉ tiêu thống kê khác, nhưng bị bỏ sót trong quá trình thu thập các thông tin đó.

Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm trả lời báo chí bên lề họp báo

Như vậy, với những cá thể, hộ kinh doanh nhưng chưa đăng ký hoạt động kinh doanh hay những cá nhân có nguồn thu từ chạy xe ôm, bán trà đá cũng sẽ thuộc đối tượng tính toán thống kê khu vực kinh tế chưa quan sát.

Cũng tại buổi họp báo, vị lãnh đạo này cho biết thêm, khu vực kinh tế chưa quan sát ngày càng đa dạng, phức tạp và tồn tại trong nhiều lĩnh vực. Có không ít hoạt động kinh tế bị bỏ sót, do đó khu vực kinh tế ngầm, kinh tế bất hợp pháp chưa được nhận thức đầy đủ như hoạt động mại dâm, buôn bán ma túy hay hoạt động kinh doanh bất hợp pháp trong kinh tế ngầm hay buôn bán hàng giả, buôn lậu qua biên giới…

“Như các nước trên thế giới, hoạt động mại dâm là hoạt động được coi rất là bình thường như Hà Lan hay Thái Lan, họ quản lý hoạt động đó và đưa vào tính toán. Tất cả các hoạt động mang lại thu nhập theo khái niệm sản xuất là phải thu thập thông tin thống kê.

Như vậy hiện nay với thuần phong mỹ tục, Việt Nam không thừa nhận hoạt động đó. Vì vậy, chúng tôi có thể sẽ xác định đó là hoạt động trong nhóm bất hợp pháp và chưa chắc Việt Nam đưa vào để tính toán” Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm nói.

Riêng tham nhũng không phải hoạt động sản xuất, nên theo ông Lâm, tham nhũng không nằm trong mục tiêu thu thập thông tin tính toán. Tham nhũng chỉ được phát hiện sau khi điều tra vụ án.

Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát được triển khai, thực hiện từ năm 2019, cụ thể: Tổng cục Thống kê sẽ hoàn thành nghiên cứu lý luận và kinh nghiệm quốc tế; xác định phạm vi, quy mô khu vực kinh tế chưa được quan sát trong nền kinh tế nước ta; lựa chọn phương pháp đo lường và tiến hành đo lường thử nghiệm; đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm.

Năm 2020 bắt đầu đo lường chính thức; hằng năm sẽ cập nhật kết quả biên soạn tổng sản phẩm trong nước, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các chỉ tiêu kinh tế - xã hội liên quan.