Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Không hề giấu thông tin về dịch tả lợn

Đại biểu Nguyễn Văn Sơn (Nguyễn Sơn) - Hà Tĩnh nêu thực trạng, dịch tả lợn châu Phi thời gian qua diễn biến hết sức phức tạp, vừa lây lan trên diện rộng ra các tỉnh thành, vừa kéo dài gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống và môi trường chăn nuôi.

"Bộ đã tham mưu cho Chính phủ các địa phương có nhiều giải pháp để phòng, chống nhưng vẫn đang còn nặng tính phong trào. Cách phòng, chống, xử lý dịch bệnh chưa đồng bộ, chưa nghiêm ở các địa phương, tác động xấu đến môi trường sản xuất và môi trường chăn nuôi. Bộ đánh giá vấn đề này như thế nào, hoặc có giải pháp mạnh mẽ nào để sớm chấm dứt tình trạng này?", ông Sơn hỏi. 

Tiếp đó, đại biểu Sần Sín Sỉnh (đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai) cũng nêu thực trạng dịch tả lợn châu Phi xảy ra ở hầu hết ở các địa phương, ảnh hưởng lớn đến ngành chăn nuôi và người chăn nuôi, đồng thời chất vấn Bộ trưởng Bộ NN&PTNT thời gian tới có giải pháp gì để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tái đàn? 

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT thẳng thắn nhìn nhận dịch tả lợn châu Phi là một đại dịch lịch sử của ngành chăn nuôi việt Nam và chăn nuôi thế giới. Chưa bao giờ chúng ta phải đối mặt với một loại dịch lại có tác hại ghê gớm đến mức như thế. Tác hại ở đây đến từ đặc điểm của loại virus gây ra dịch khi xâm nhập vào đàn lợn, tỷ lệ lợn bị chết lên tới 100%. Đây là một điểm khó khi đối phó với virus này mà 100 năm nay, thế giới không sản xuất ra được vaccine.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội sáng 6/11. Ảnh: Quỳnh

"Tháng 3/2018 dịch xuất hiện ở Trung Quốc, cho đến nay đã có 28 quốc gia bị lây dịch này chỉ trong một thời gian rất ngắn. Có thông tin nói rằng 30% đàn lợn của thế giới bị hủy diệt vì loại dịch này. Số liệu tuyệt đối ta không nắm được, chỉ biết rằng nó tạo ra một khủng hoảng thực phẩm từ trước đến nay chưa bao giờ có", ông Cường cho biết. 

Bộ trưởng Cường cho biết, cho đến giờ phút chúng ta đã có 60 văn bản, từ văn bản, chỉ thị của Ban Bí thư cho đến chỉ thị của Thủ tướng, chỉ thị của Chính phủ cho đến 40 văn bản hướng dẫn chỉ đạo trực tiếp của Bộ NN&PTNT và của các tỉnh. Do đó về mặt nhận thức, chúng ta hoàn toàn ý thức được tác hại của loại bệnh ghê gớm này.  

Thứ hai, chúng ta cũng đã có kịch bản ngay từ tháng 9/2018 đã diễn tập ứng phó với loại hình này, từ đó đưa ra những giải pháp ứng phó. Tuy nhiên, với một đặc điểm vô cùng khó khăn, tính chất rất đặc biệt của loại virus này, dịch đã nổ ra tại Hưng Yên hồi tháng 2/2019. 

"Trong một thời gian rất ngắn, nó đã lan ra toàn quốc, đây là một điều rất đáng buồn, nhưng nó là thực tiễn chúng ta phải chấp nhận như vậy. Tổng số lợn thiệt hại đến nay là 5,7 triệu con lợn, bằng khoảng 8,5% tổng sản lượng với 3,85 triệu tấn thịt lợn, thiệt hại rất lớn. Một điều đặc biệt là các thiệt hại này nếu rơi vào các nhóm hộ nhỏ lẻ của bà con nông dân thì đây là một thiệt hại vô cùng tai hại mà từ trước đến nay không bao giờ gặp loại dịch lớn và thiệt hại như thế này", ông Cường nói. 

Người đứng đầu ngành nông nghiệp nói lời cảm ơn các địa phương đã tích cực triển khai rất quyết liệt. Các lãnh đạo địa phương từ Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, rồi Hà Nội, từ đồng chí Bí thư tỉnh, thành phố, đồng chí Chủ tịch, đồng chí Phó Chủ tịch, tất cả lực lượng lãnh đạo đều ra quân để ứng phó với việc này. Nhờ đó đã giảm đến mức độ thấp nhất về chu kỳ phát triển của dịch tả. Hiện có 60% số xã qua 30 ngày dịch không còn vòng trở lại. Trong đó, tỉnh Hưng Yên - nơi đầu tiên phát dịch, đến nay 100% số xã không có dịch quay trở lại.

Về mặt chính sách, chúng ta ban hành từ rất sớm và chủ động, kể cả chính sách ứng phó. Còn đâu đó có thể chỗ này xử lý môi trường chưa được. Đó là cá biệt, dứt khoát chúng ta phải lên án những hành vi đó. 

Đến nay dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra trên toàn quốc với tổng số thiệt hại 5,7 triệu con lợn, bằng khoảng 8,5% tổng sản lượng với 3,85 triệu tấn thịt lợn. Ảnh minh hoạ: I.T

Ngay phiên họp đầu tiên của Chính phủ sau khi dịch xảy ra, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng ngay cơ chế chính sách. Lúc đầu định hỗ trợ theo cân thực tiễn, bởi vì lúc đó lợn rất rẻ, nếu không hỗ trợ theo cách đó thì dẫn đến sẽ có chuyện tuồn lợn ra bên ngoài, sẽ lây nhiễm. Sau đó, chúng ta xây dựng chính sách hỗ trợ theo giá thành sản xuất với mức 20.000 đồng/kg con lợn thương phẩm, 30.000 đồng/con giống. Đặc biệt, Thủ tướng đã nhắc yêu cầu chuẩn bị sẵn để kịch bản sau này xong thì còn tăng đàn, nên có chính sách hỗ trợ 500.000 một con giống và đàn cụ, kị, ông, bà.

"Bằng từng đó chính sách, chúng tôi đánh giá sự chỉ đạo chung của Chính phủ, của các tỉnh từ Trung ương trở xuống rất quyết liệt. Đặc biệt chúng ta rất minh bạch thông tin và luôn tìm kiếm giải pháp mới, ngày nào cũng tổng hợp lợn chết bao nhiêu con. Trong khi nhiều quốc gia không biết được số liệu, thông tin. Chúng ta không hề giấu giếm, nó khó, nó mới thì cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc", Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định. 

Vị trưởng ngành nông nghiệp cũng cho biết, đến nay hầu như các doanh nghiệp lớn và những hộ tuân thủ tuyệt đối chăn nuôi theo quy trình an toàn sinh học đều giữ được đàn.

"Chúng tôi về thăm Khoái Châu (Hưng Yên) cách đây khoảng 3 tuần, ở đây có khoảng 30 hộ nuôi 3.000-4.000 con lợn/một hộ nhưng không hề bị dịch, do bà con tuân thủ tuyệt đối an toàn sinh học, từ khâu thức ăn, con giống, người ra vào, ngay cả khi đi nhận tiền mua bán thịt về, chủ trang trại còn phải xử lý tia cực tím. Dịch bệnh nguy hiểm nhưng nếu đồng lòng xử lý triệt để thì vẫn có thể ngăn chặn được", ông Cường nhấn mạnh thêm.