Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Nông thôn mới phải đi vào thực chất

Bộ mặt nông thôn thay đổi rõ nét

ĐNB và ĐBSCL là hai vùng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Hai vùng có 1.731 xã, dân số chiếm 37,2% và tổng diện tích đất tự nhiên chiếm 19,3% toàn quốc.

Theo Bộ NNPTNT, đến hết tháng 7/2019, cả 2 vùng có 874/1.731 xã (50,49%) đã được công nhận đạt chuẩn NTM (tương đương với tỷ lệ bình quân chung của cả nước 50,8%). Trong đó, vùng ĐNB có 311/445 xã đạt chuẩn NTM (đạt 69,89%, tăng 35,8% so với cuối năm 2015); ĐBSCL có 563/1.286 xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM (đạt 43,78%, tăng 30,88% so với cuối năm 2015).

Hai vùng có 30 đơn vị cấp huyện đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM (vùng ĐNB: 18, vùng ĐBSCL: 12) chiếm 33,7% của cả nước (89 đơn vị).

Phó Thủ Tướng Vương Đình Huệ chủ trì hội nghị. Ảnh: Chúc Ly.

Trong những năm qua, các địa phương đã chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng nên phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng nông thôn có chuyển biến rõ nét, nhất là trong tổ chức sản xuất và chất lượng đời sống, sinh hoạt cho người dân.

Đến nay, gần 100% số xã vùng ĐNB có đường giao thông đến huyện, đường trục xã; 98% đường trục thôn được bê tông, nhựa hóa…; vùng ĐBSCL có 97% số xã có đường đến huyện, 96,5% đường trục xã được bê tông, nhựa hóa; trên 91% số xã có đường trực thôn được rải nhựa, bê tông.

Trong giai đoạn 2010-2019, tổng nguồn vốn huy động thực hiện chương trình của hai vùng đạt 932.498 tỷ đồng, cao nhất cả nước (khoảng 40%). Trong đó, ngân sách đối ứng của địa phương 81.481 tỷ đồng; vốn huy động từ người dân và cộng đồng 79.553 tỷ đồng.

Ông Lê Quốc Doanh - Thứ trưởng Bộ NNPTNT, cho biết: Kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội nông thôn được các địa phương chú trọng đầu tư xây dựng mới và nâng cấp, đã và đang hỗ trợ tốt cho việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp, tổ chức lại sản xuất và nâng cao chất lượng đời sống, sinh hoạt cho người dân ở nông thôn.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tham quan các gian hàng trưng bày sản phẩm đặc trưng của các tỉnh thành 2 vùng. Ảnh: Chúc Ly.

Cũng theo ông Doanh, kết quả nổi bật của cả 2 vùng là về phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho người dân với tỷ lệ các xã đạt chuẩn các tiêu chí về thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, nhà ở khu dân cư đều cao hơn nhiều so với bình quân cả nước.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cũng cho rằng kết quả xây dựng NTM của hai vùng nhìn chung còn hạn chế, chưa phản ánh hết tiềm năng, lợi thế và một số tỉnh có dấu hiệu chững lại từ cuối giai đoạn 1 đến những năm đầu của giai đoạn 2. Hệ thống cơ sở hạ tầng vùng ĐBSCL, nhất là hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, tuy có bước phát triển, nhưng chưa đồng bộ, thiếu tính kết nối.

Nông dân là chủ thể xây dựng NTM

Tại hội nghị, các đại biểu thống nhất quan điểm chung khi xây dựng NTM đó là nông dân, nông thôn, nông nghiệp sẽ tiếp tục giữ vai trò chiến lược trong sự phát triển của đất nước. Phát triển nông dân, nông nghiệp, nông thôn là thành tố cơ bản của quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế. 

Chia sẻ với hội nghị, ông Nguyễn Quang Dương - Bí Thư Tỉnh ủy Bạc Liêu, cho rằng: Sự quan tâm, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là vai trò của người đứng đầu sẽ tạo ra sự chuyển biến rõ nét. Thực tiễn cho thấy, ở nơi nào, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, đoàn thể thực sự tâm huyết, trách nhiệm, vào cuộc thường xuyên, quyết liệt thì xây dựng NTM đạt được cả mục tiêu về số lượng và đi vào chiều sâu chất lượng. 

Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Bùi Thị Thơm cùng các đại biểu tham gia hội nghị tham quan gian hàng trưng bày các sản phẩm nông sản. Ảnh: CTV.

GS. TS Nguyễn Hay - Hiệu trưởng Trường Đai học Nông lâm TP.HCM, thành viên Ban Chủ nhiệm chương trình Khoa học công nghệ phục vụ xây dựng NTM, nêu quan điểm: “Cần hướng tới vai trò chủ thể thực sự của nông dân, đảm bảo nông dân có đủ năng lực, cơ hội tham gia và hưởng thụ thành quả phát triển đất nước. Xây dựng NTM thịnh vượng, trở thành nơi đáng sống, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tiệm cận với đô thị, kinh tế phát triển, cảnh quan và môi trường sạch đẹp, xã hội văn minh, mang bản sắc dân tộc, quan hệ cộng đồng gắn bó”.

Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng NTM, ông Võ Văn Chánh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, cho biết: “Trước hết, công tác lãnh đạo, chỉ đạo phải chủ động, nhất là việc cụ thể hóa kịp thời các cơ chế, chính sách của Trung ương, phù hợp và sát thực tế của địa phương. Phải làm tốt công tác tuyên truyền vận động, để mọi tầng lớp nhân dân thấy rõ vai trò, ý nghĩa của chương trình. Bố trí sử dụng hiệu quả đối với các nguồn lực, để vừa đáp ứng hiệu quả trước mắt, vừa kích thích trở lại, huy động đối với các nguồn lực tiếp theo”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trao đổi với các đại biểu bên lề hội nghị. Ảnh:  Chúc Ly.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao, biểu dương kết quả xây dựng NTM của 2 vùng.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng: “Nếu năm 2010 cả 2 vùng chưa có xã được công nhận NTM thì đến 8/2019, ĐNB có 70% và ĐBSCL có 44% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư và diện mạo nông thôn của 2 vùng thay đổi rất rõ rệt. Cốt lõi của xây dựng NTM là đời sống vật chất, thu nhập thì ở cả 2 vùng đã được nâng cao, tỷ lệ giảm nghèo khá nhanh. Chênh lệch thu nhập thành thị và nông thôn được rút ngắn. Nhiều mô hình tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã ra đời và phát huy hiệu quả”.

“Điều đáng mừng là cho đến 2017, tất các tỉnh, thành của 2 vùng đều không còn nợ đọng về xây dựng NTM. Việc huy động sức dân ở 2 vùng này, tôi cho là vừa phải, không quá cao so với các vùng khác. Việc huy động sức dân quá nhiều chưa chắc đã tốt, trách nhiệm này là của cả nước chứ không phải chỉ riêng người nông dân” - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhận định.

Chiều 13/9, các đại biểu của tỉnh, thành 2 vùng đã có buổi tham quan trang trại nuôi cá sấu ở huyện Phước Long, Bạc Liêu. Ảnh: Chúc Ly.

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, chương trình OCOP đã được các địa phương quan tâm triển khai đồng bộ và bước đầu đạt được những kết quả nhất định, góp phần thúc đẩy phát triển những sản phẩm đặc sản các địa phương. OCOP là chương trình giúp sản phẩm địa phương được gia tăng về thương hiệu, giá trị, về khoa học công nghệ, mang bản sắc khu vực, quốc gia, thậm chí là tham gia vào chuỗi quốc tế.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị các tỉnh, thành của 2 vùng cho nghiên cứu cho ý kiến thêm về các chỉ tiêu, mục tiêu thực hiện xây dựng NTM trong thời gian tới. “Về các nhiệm vụ trong thời gian tới thì tôi đề nghị chúng ta không được phép chủ quan, thỏa mãn. Xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc. Chúng ta phải đi vào thực chất chứ không phải đếm số xã đạt chuẩn mà tính” - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.