Trung Quốc lắp đặt hàng loạt radar phi pháp ở Trường Sa?

Báo The Wall Street Journal dẫn các hình ảnh vệ tinh được chụp trong khoảng thời gian từ cuối tháng 1 tới giữa tháng 2 do Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) vừa công bố đưa tin, Trung Quốc dường như đã lắp đặt các hệ thống radar trên 4 hòn đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Ảnh chụp vệ tinh do CSIS công bố cho thấy, Trung Quốc có thể bố trí radar trái phép ở đá Châu Viên, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Ông Greg Poling, người đứng đầu Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á của CSIS cho hay, các trạm radar chủ yếu được bố trí trong nửa cuối năm 2015, trong đó, một số hệ thống vẫn đang trong quá trình lắp đặt hoàn thiện.

Đá Châu Viên - một trong 7 thực thể ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc bồi đắp, cải tạo và xây dựng trái phép là một trong những địa điểm được Bắc Kinh chọn lắp đặt radar. Có tin cho rằng, đây là một radar tần số cao, có khả năng đe dọa các máy bay tàng hình của Mỹ và đồng minh hoạt động trong khu vực.

Ông Greg cũng lưu ý rằng, hiện chưa rõ những hệ thống radar mà Trung Quốc triển khai phi pháp tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam đã đi vào hoạt động hay chưa.

"Nếu đó thực sự là radar tần số cao, nó sẽ tăng  đáng kể khả năng của Trung Quốc trong việc giám sát các tàu và máy bay. Đá Châu Viên là nơi hợp lý để đặt thiết bị như vậy vì nó nằm ở vị trí cực nam trong số các thực thể Trung Quốc cải tạo tại quần đảo Trường Sa. Điều này có nghĩa là, đây là nơi hợp lý nhất để bố trí radar cảnh báo sớm về tàu hoặc máy bay đi từ eo biển Malacca và các khu vực khác ở phía nam như Singapore", ông Greg nhấn mạnh. Eo biển Malacca chạy giữa Malaysia và Inndonesia và là một trong những tuyến vận tải quan trọng trên thế giới.

Hệ thống radar được cho là sẽ đóng vai trò rất quan trọng nếu Trung Quốc thực hiện chiến lược chống tiếp cận khu vực, nhằm làm giảm khả năng hoạt động tự do của Mỹ tại Biển Đông, bao gồm cả việc đưa lực lượng đến Biển Đông trong trường hợp nổ ra khủng hoảng tại Đông Bắc Á, ông Greg cảnh báo.

Trong khi đó, trong một báo cáo chung, CSIS cảnh báo, việc Trung Quốc lắp đặt radar mới phi pháp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam "có thể làm thay đổi đáng kể các hoạt động tại Biển Đông". Theo CSIS, các radar sẽ "tăng cường đáng kể khả năng của Trung Quốc trong việc giám sát bề mặt và giao thông hàng không trên khắp các vùng phía nam của Biển Đông".

Bình luận về thông tin trên, một cố vấn chính phủ Mỹ giấu tên cảnh báo, các hệ thống radar sẽ giúp Trung Quốc tăng cường sức mạnh quân sự trong khu vực.

Thông tin về việc Trung Quốc bố trí hàng loạt radar trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam xuất hiện chỉ vài ngày sau khi báo Mỹ công bố ảnh chụp vệ tinh cho thấy nước này đã ngang nhiên triển khai hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 đến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Lầu Năm góc sau đó đã xác nhận thông tin này. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng xác nhận đã đưa vũ khí đến Hoàng Sa dù không nói rõ là loại nào.

Động thái trên dấy lên quan ngại ở Washington rằng, Bắc Kinh đang ra sức "quân sự hóa Biển Đông". Giới chuyên gia phân tích cũng cho rằng, sau khi triển khai hệ thống HQ-9 tại Hoàng Sa, Trung Quốc có thể sẽ trắng trợn triển khai loại tên lửa tương tự ở Trường Sa trong 1-2 năm tới.

Trung Quốc đã ngang ngược đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển của các quốc gia láng giềng như Việt Nam, Philippines…

Bất chấp sự phản đối của các nước có liên quan cũng như cộng đồng quốc tế, Trung Quốc còn tiến hành nhiều hoạt động cải tạo, bồi đắp phi pháp biến một số bãi đá ngầm thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam trở thành những hòn đảo nhân tạo có khả năng sử dụng cho các mục đích quân sự.

Mỹ đã nhiều lần lên tiếng cáo buộc động thái của Trung Quốc đe dọa tự do hàng hải. Washington cũng nhiều lần tuyên bố không công nhận tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại các vùng lãnh hải quanh các hòn đảo nhân tạo do nước này bồi đắp trái phép.