Sáp nhập huyện, xã: Vì sao nhiều lãnh đạo tỉnh, thành băn khoăn?

Sáng nay (26.3), Bộ Nội vụ tổ chức hội nghị triển khai nghị quyết 37 của Bộ Chính trị, nghị quyết của UB Thường vụ QH và lấy ý kiến dự thảo nghị quyết của Chính phủ về kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2020 (sáp nhập huyện, xã).

Hàng loạt băn khoăn

Phát biểu tại Hội nghị, Phó bí thư thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng cho biết, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã sẽ tạo thay đổi tích cực, phát huy nguồn lực, tiềm năng phát triển của địa phương, giúp tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế...

Tuy nhiên, bà Hằng lưu ý: “Việc sắp xếp tách ra thì dễ nhưng sáp nhập vào rất khó, Hà Nội lúc đầu hợp nhất gặp rất nhiều khó khăn và đòi hỏi phải thống nhất cao trong nhận thức và hành động triển khai thực hiện”.

Dẫn câu chuyện của Hà Nội từ năm 1976 đến nay đã qua 3 lần chia tách, sáp nhập, bà Hằng nêu kinh nghiệm khi thực hiện nghị quyết của QH về điều chỉnh địa giới hành chính, hợp nhất Hà Nội với Hà Tây và huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc và 4 xã tỉnh Hòa Bình.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: T.An

Trước khi sắp xếp phải nhận diện rõ các đơn vị hành chính từ huyện đến xã và đề ra nguyên tắc, tiêu chí khung. Ngoài quy mô dân số, diện tích, cần xem xét về cơ cấu kinh tế, kết nối hạ tầng, vị trí địa lý, việc kết nối giao dịch cộng đồng dân cư, yếu tố lịch sử, văn hóa… và phải quan tâm đến chính sách cho cán bộ dôi dư.

"Kinh nghiệm của Hà Nội sau khi hợp nhất là cộng chung số lượng cán bộ thành ủy, HĐND, UBND. Mỗi năm Hà Nội giảm 20%. Ví dụ như Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch có 13 Phó Giám đốc (PGĐ), giảm dần sau 5 năm về đúng số lượng PGĐ theo quy định”, bà Hằng dẫn chứng.

Bà Hằng cũng đồng ý với ý kiến trước đó của ông Nguyễn Hồng Thắng – Phó Bí thư tỉnh ủy Tuyên Quang phát biểu rằng cần sáp nhập huyện, xã theo nguyện vọng của địa phương trên cơ sở rà soát lại từng địa phương. Huyện, xã nào cần sáp nhập thì mới làm chứ không làm đồng bộ tránh xáo trộn, ảnh hưởng đến chính trị, xã hội, tôn giáo, tín ngưỡng của các địa phương.

Đồng thời, Phó bí thư Hà Nội cho rằng, Bộ Nội vụ cần có hướng dẫn cơ chế chính sách đặc thù cho cán bộ dôi dư khi hợp nhất để ổn định tư tưởng, đội ngũ cán bộ yên tâm công tác. Nếu không làm tốt việc này sẽ tạo sự mất ổn định, khó khăn.

Về phần mình, đại diện cho tỉnh Thái Bình, ông Ngô Đông Hải - Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy lại băn khoăn việc sáp nhập huyện, xã nếu chia 2 đợt vào năm 2019 và 2020 sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đại hội Đảng bộ các cấp.

"Nếu đến quý 1/2020 mới sáp nhập các xã cuối cùng thì tính toán, sắp xếp nhân sự cũng như chuẩn bị phương án nhân sự cho đại hội không thể kịp. Nếu kéo dài tiến độ đại hội cấp xã thì ảnh hưởng đến đại hội cấp huyện, tỉnh", ông Hải băn khoăn.

Ảnh minh họa

Lãnh đạo Tỉnh ủy Thái Bình đề nghị sáp nhập huyện, xã 1 lần trong năm 2019, không kéo dài sang 2020 bởi không nên sáp nhập bằng mọi giá, mà chỉ khuyến khích những nơi có điều kiện.

Đồng ý với ý kiến chỉ nên sáp nhập huyện, xã trong năm 2019, tránh kéo dài sang năm 2019, ông Lê Văn Quý – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên cho rằng, Điện Biên đã phải trả giá cho việc khi xây dựng trường học cho hai bản có văn hóa, tín ngưỡng khác nhau dẫn đến việc khi nhà trường đi vào giảng dạy không hiệu quả.

Còn Phó trưởng Ban Tổ chức Tỉnh uỷ Thanh Hoá Trần Quốc Huy lại lo lắng khi sáp nhập xã  sẽ gặp khó về vấn đề cán bộ. 

Theo ông, nếu đơn vị hành chính có 3 xã sáp nhập lại, các chức danh bầu thì phải luân chuyển chứ không thể ở đó bảo lưu chế độ được. Có thể 2 chủ tịch bảo lưu trong vòng 5 năm nhưng các chức danh không thể có 2 được.

Ngoài ra, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa cũng băn khoăn khi sáp nhập xã miền núi sáp với miền xuôi thì áp dụng chính sách nào?

Còn ông Trần Quốc Chung – Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An lại băn khoăn sáp nhập xã và huyện có nên chia ra 2 lộ trình, nếu sáp nhập xã thì giao toàn cho tỉnh còn nhập huyện giao cho TƯ thẩm định, quyết định.

Về lựa chọn cán bộ đứng đầu, Sở Nội vụ Nghệ An đề nghị Bộ có hướng dẫn cụ thể. "Nếu nhập 2-3 xã thì ai là Chủ tịch? Chủ tịch được bầu theo quyết định của hội đồng. Mà Hội đồng nhân dân 2,3 xã không thể thành một hội đồng được, chưa thể thống nhất với nhau để bầu ai là Chủ tịch. Hay như các quy định khác là Bí thư, Chủ tịch hội, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc hay như Bí thư đoàn thanh niên chẳng hạn, Chủ tịch hội phụ nữ thì cũng có quy định theo hội nhưng chưa tổ chức Đại hội thì bầu ai, cử ai, lựa chọn thế nào rồi chờ các bước tiếp theo, hay chỉ định, lấy phiếu tín nhiệm...", ông Chung nêu hàng loạt vấn đề.

Sáp nhập không cẩn thận sẽ mang tính cơ học

Chia sẻ những lo lắng trên, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn nhấn mạnh: "Các địa phương trong quá trình sáp nhập, nếu không cẩn thận sẽ mang tính cơ học".

Lãnh đạo Bộ Nội vụ đề nghị địa phương bám sát nghị quyết của Bộ Chính trị và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong đó có nguyên tắc sáp nhập phải đảm bảo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: T.An

"Đây là dịp thực hiện tốt nghị quyết 18 về sắp xếp, tinh gọn bộ máy nên hết sức tránh hợp hợp nhất hết đội ngũ cán bộ, công chức của 2,3 xã vào nhau mang tính cơ học. Cần cố gắng rà soát đánh giá, phân loạn cán bộ, công chức. Đội ngũ dôi dư có nhiều trường hợp không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thì giải quyết theo chính sách tinh giản biên chế; những trường hợp có đủ điều kiện tiêu chuẩn có thể dự tuyển vào các cơ quan khác, bố trí công việc khác", Thứ trưởng Bộ Nội vụ giải đáp.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân lưu ý từ nay đến cuối tháng hoàn thành dự thảo nghị quyết để Bộ trình Chính phủ kế hoạch, đầu tháng sau có thể thực hiện. 

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân đề nghị Ban Tổ chức TƯ có hướng dẫn, sắp xếp trong bộ máy chính trị tiến tới Đại hội Đảng các cấp thời gian tới để các địa phương thực hiện.

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, khi sắp xếp địa phương cần cân nhắc vấn đề truyền thống lịch sử, văn hoá, đảm bảo sắp xếp ổn định và phát triển, không sắp xếp bằng bất cứ giá nào. Đặc biệt, phải chú trọng việc chuyển đổi giấy tờ và ổn định cuộc sống cho người dân. Ông cũng lưu ý cần chú trọng việc chuyển đổi giấy tờ và ổn định cuộc sống cho người dân.