Nước đầu tiên trên thế giới thông qua luật cấm Apple và Google độc quyền trên hệ thống thanh toán

Sự thống trị của hai người khổng lồ Apple và Google đối với các nền tảng di động bắt đầu xuất hiện vết rạn đầu tiên khi Hàn Quốc vừa thông qua dự luật cấm hai công ty này buộc các nhà phát triển phải sử dụng hệ thống thanh toán trong ứng dụng của riêng họ. Như vậy từ nay các nhà phát triển có thể sử dụng các phương pháp thanh toán khác để thu tiền của người dùng.

Dự luật này là một sự chỉnh sửa so với Đạo luật Kinh doanh Viễn thông hiện hành. Nó nhằm mục đích cấm Apple và Google khai thác vị thế không công bằng của mình trên thị trường nhằm "buộc các nhà cung cấp nội dung di động, … phải sử dụng một phương pháp thanh toán cụ thể.

Hàn Quốc là nền kinh tế lớn đầu tiên thông qua dự luật này. Rất có thể tới đây sẽ còn nhiều nước tiếp tục có luật hạn chế tương tự.

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp di động Hàn Quốc khẳng định: "Luật này chắc chắn sẽ tạo tiền lệ cho các nước khác cũng như các nhà phát triển ứng dụng và giới sáng tạo nội dung toàn cầu".

Trước đây, một ứng dụng điện thoại buộc phải sử dụng hệ thống thanh toán của Apple hoặc Google, tương ứng với các nền tảng trên kho App Store hoặc Google Play.

Tuy nhiên, với dự luật mới này, người dùng được phép sử dụng dịch vụ thanh toán của bên thứ ba. Bên cạnh đó, luật cũng cho phép chính phủ Hàn Quốc có quyền hoà giải các tranh chấp liên quan đến thanh toán, huỷ và hoàn tiền trên kho ứng dụng.

Dự luật này của Hàn Quốc được phê duyệt trong bối cảnh Apple và Google đang nhận nhiều ý kiến chỉ trích khi buộc các ứng dụng phải sử dụng hệ thống thanh toán do hãng cung cấp, đồng thời thu về 30% hoa hồng trên tổng doanh thu của mỗi ứng dụng.

Apple cũng từng bị Spotify đâm đơn kiện liên quan đến luật chống độc quyền. Thêm vào đó, phía Spotify cũng cho biết Apple đã "chơi xấu" khi khiến nền tảng nghe nhạc này phải tự nâng giá, từ đó mất lợi thế với chính Apple trong mảng này.

Về phía Google, người phát ngôn của công ty cho biết: "Phí dịch vụ của chúng tôi giúp duy trì Androi miễn phí, cung cấp cho các nhà phát triển ứng dụng công cụ và nền tảng toàn cầu để tiếp cận hàng tỷ người tiêu dùng trên thế giới".

"Chúng tôi sẽ sớm có thông báo về cách tuân thủ luật này trong khi vẫn duy trì một mô hình hỗ trợ hệ điều hành và cửa hàng ứng dụng chất lượng cao", người này chia sẻ thêm.

Theo hãng phân tích App Annie, cửa hàng ứng dụng Play Store của Google chiếm 75% tổng số lượt tải về ứng dụng di động trên toàn cầu trong quý 2/2021. Cùng kỳ, cửa hàng App Store của Apple chiếm 65% tổng chi tiêu trong ứng dụng và lượt đăng ký của người dùng.

Dù Google và Apple không công bố doanh thu từ cửa hàng ứng dụng tại Hàn Quốc, các nhà phân tích ước tính con số chỉ chiếm một phần nhỏ so với tổng doanh thu của họ trên toàn cầu. Năm 2020, Apple thu về 53,8 tỷ USD từ các dịch vụ, trong đó có cửa hàng ứng dụng – một phần tương đối lớn trong tổng doanh thu 275,5 tỷ USD của công ty này. Trong khi đó, năm ngoái, Alphabet, công ty mẹ của Google, đạt tổng doanh thu 182,5 tỷ USD, trong đó “doanh thu khác” – bao gồm Google Play – là 21,7 tỷ USD.

Apple và Google hiện đối mặt với nhiều vụ kiện và cuộc điều tra tại nhiều quốc gia liên quan tới việc yêu cầu các ứng dụng trên nền tảng phải sử dụng hệ thống thanh toán độc quyền của họ và thu tới 30% tiền hoa hồng từ doanh thu bán hàng trong ứng dụng từ các nhà phát triển.

Nhận xét về quyết định thông qua đạo luật trên của Hàn Quốc, Giáo sư Yoo Byung-joon tại Đại học Quốc gia Seoul - người nghiên cứu về thương mại kỹ thuật số - cho rằng điều này phản ảnh xu hướng tăng cường quản ý đói với các doanh nghiệp kinh doanh nền tảng công nghệ vốn bị chỉ trích có “quá nhiều quyền lực”.

Tháng 12/2020, Liên minh châu Âu đề xuất Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA), nhằm ngăn chặn các nền tảng công nghệ lớn lợi dụng vị thế “người gác cổng”, làm mất tính cạnh tranh của thị trường.

Tại Mỹ, tổng chưởng lý của 36 bang và Quận Columbia đã đệ đơn kiện chống độc quyền nhằm vào Google, cáo buộc cửa hàng ứng dụng Play Store là một nền tảng “độc quyền phi pháp”. Mới đây, một đạo luật nhằm giám sát những quy định mà Apple, Google áp đặt đối với các nhà phát triển ứng dụng đã được trình lên Thượng viện Mỹ.