Ông Trương Gia Bình: Các thị trường chứng khoán có năng lực gì thì chúng ta phải có năng lực đó

Báo cáo từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho thấy, trong năm 2023, TTCK tiếp tục khẳng định vai trò kênh dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Mặc dù chịu ảnh hưởng từ nhiều thách thức, khó khăn từ bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước, hoạt động huy động vốn qua TTCK trong năm 2023 có sự khởi sắc, với tổng giá trị huy động vốn qua thị trường chứng khoán đạt 418.271 tỷ đồng, tăng 33,5% so với năm 2022.

Diễn biến TTCK phản ánh kỳ vọng tích cực của thị trường về triển vọng kinh tế và hoạt động của các doanh nghiệp. Cùng với tình hình phục hồi của nền kinh tế, Chỉ số TTCK Việt Nam tăng 12,2% so với năm trước, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp huy động vốn qua TTCK. Kết quả sản xuất kinh doanh của các công ty niêm yết, công ty đại chúng quy mô lớn còn khó khăn nhưng có dấu hiệu phục hồi vào những tháng cuối năm. Các tổ chức kinh doanh chứng khoán có sự cải thiện về chất lượng hoạt động, duy trì với 81/82 CTCK đang hoạt động có tỉ lệ an toàn tài chính trên 180%, 43 công ty quản lý quỹ đang hoạt động với Tổng giá trị tài sản quản lý tại thời điểm 31/12/2023 đạt khoảng 639 nghìn tỷ đồng, tăng gần 16% so với thời điểm cuối năm 2022 và có 107 quỹ đầu tư chứng khoán, tăng 10 quỹ so với năm 2022.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT cho biết, với tư cách một công ty niêm yết, FPT nhờ niêm yết trên thị trường mới dễ làm việc với các tập đoàn lớn trên thế giới. Với những thành công về chính sách ngoại giao cây tre, chỉ có Việt Nam mới có quan hệ ngoại giao cao nhất với Trung Quốc, Nga, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ. Và có lẽ chỉ có Việt Nam được kinh doanh tự do, được ưu tiên, ưu đãi. Đó là cơ hội rất lớn cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài để hợp tác, làm việc.

Tuy nhiên, trong bối cảnh vị thế của Việt Nam như vậy, ông Bình cho biết, ông có cảm giác TTCK của Việt Nam làm rất tốt trong nhiều năm nhưng chưa xứng đáng với vị thế.

"TTCK của Việt Nam phải lên một tầm nữa tương đương với tất cả các TTCK của các nền kinh tế thị trường lớn. Các TTCK lớn có gì, tác nghiệp gì thì ta cũng phải làm được như mua trước bán sau, thanh toán bù trừ,... Điều này phụ thuộc vào chính chúng ta. Các TTCK có năng lực gì thì chúng ta phải có năng lực đó", ông nói và nhấn mạnh, Việt Nam phải nâng cấp thị trường của chúng ta lên thị trường mới nổi.

Đề cập về vai trò của công nghệ đối với sự phát triển của thị trường chứng khoán, Chủ tịch FPT cho hay, công nghệ có 3 từ lớn là DGI.

Theo đó, D là Digital. Ở Thái Lan, Bộ Tài chính nắm rất chắc công ty nào đầu tư vào công ty nào, với một quan hệ sở hữu minh bạch như vậy sẽ phát triển rất nhiều điều. Cái này chúng ta có dữ liệu rồi, chúng ta sẽ xây dựng.

Đề án 06 có quá nhiều dữ liệu, làm sao để D của chúng ta minh bạch và có đẳng cấp như tất cả các nước, ông nói thêm.

G là Green. Thế giới bước vào giai đoạn không làm không được, không làm không xuất khẩu được, không có báo cáo không xuất khẩu được, không làm kế toán carbon thì bị đánh thuế.

"Chúng ta hiểu chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là cặp bài trùng. Nếu làm được chúng ta mới có vốn xanh, trái phiếu xanh, tài chính xanh và đó là nguồn khổng lồ để kinh tế chúng ta phát triển và cũng là để Việt Nam hòa nhập với thế giới", Chủ tịch FPT nhấn mạnh.

Chữ cuối cùng mới là quan trọng I (trí tuệ nhân tạo). Theo ông Bình, đó là tương lai, AI ảnh hưởng đến kinh tế, đến chứng khoán quá lớn. Nasdaq sử dụng AI để phát hiện gian lận từ năm 2016; Nhật dùng AI phát hiện các giao dịch bất thường trên Nikkei từ năm 2018; Thái Lan sử dụng AI để phát hiện sai sót và gian lận trong các báo cáo tài chính từ năm 2023.

"Chúng ta có thể bảo vệ tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân nhiều lần bằng cách chống gian lận", ông nói.

Theo ông Bình, Việt Nam có tiềm năng về cả D, G, I, vấn đề là chúng ta có sử dụng tiềm năng công nghệ của đất nước cho phát triển nền kinh tế không.

Bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) đánh giá, thị trường vốn, TTCK như là xương sống, là mạch máu của nền kinh tế.

"TTCK không chỉ là nơi "tôi luyện" cho các công ty niêm yết để làm ăn đàng hoàng hơn, minh bạch, có trách nhiệm và nghĩa vụ với các bên liên quan như nhà đầu tư, nhà tài trợ, khách hàng, nhân viên và cả nghĩa vụ thuế với Nhà nước. Nó còn gián tiếp đào tạo những nhà quản lý chuyên nghiệp, cần mẫn và trung thực, qua đó họ có thể vươn lên để giữ cho giá trị cổ phần không ngừng được gia tăng", bà Mai nói.

Do đó, bên cạnh công nghệ hay các vấn đề tài chính và năng lực quản lý, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) kiến nghị, các công ty niêm yết là "hàng hóa" trên TTCK, hàng hóa phải tốt và không có hàng giả. Nhà đầu tư luôn mong mỏi các công ty niêm yết có mức tăng trưởng tốt và họ sẵn sàng bỏ vốn thêm cho mục tiêu này.

Bên cạnh đó, khuôn khổ pháp luật và chính sách cần được ổn định lâu dài. "Chúng tôi kiến nghị Chính phủ tiếp tục kiến tạo một môi trường luật pháp trong kinh doanh cởi mở, minh bạch hơn nữa, có thể tiến đến dịch vụ một cửa, giảm bớt cơ chế xin cho, chuyển dần sang cơ chế đăng ký và doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm trong khuôn khổ pháp luật, không cấm là có thể tự động được làm", bà Mai nhấn mạnh.