Giá xăng liên tục giảm, quỹ bình ổn giá dư “kỷ lục” hơn 4.950 tỉ đồng

Cụ thể, số liệu thống kê của Bộ Tài chính cho thấy, vào cuối năm 2019, tổng số dư quỹ BOG xăng dầu trong nước là 2.780 tỉ đồng, giảm hơn 700 tỉ đồng với cùng kỳ 2018. Tuy nhiên, trong 3 tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp xăng dầu đã trích tổng cộng 2.370 tỉ đồng vào quỹ.

Trong khi đó, vào quý I/2020, tổng số tiền quỹ phải chi ra để bình ổn giá mặt hàng thiết yếu nói trên chỉ là 194 tỉ đồng. Như vậy, bình quân 3 tháng đầu năm, mỗi ngày các doanh nghiệp đầu mối bán xăng dầu chỉ phải chi hơn 2,1 tỉ đồng để bình ổn giá xăng, tương đương 1/3 số chi so với quý gần nhất (IV/2019).

Tính riêng số trích ròng trong quý I năm nay của quỹ là 2.176 tỉ đồng. Ngoài ra, số lãi phát sinh trên số dư quỹ dương trong quý gần nhất cũng đạt hơn 2,7 tỉ và số lãi vay phát sinh trên số dư quỹ âm là 3 triệu đồng. Tổng cộng, đến cuối tháng 3 năm nay, số dư quỹ bình ổn giá xăng đầu đã đạt 4.958,420 tỉ đồng.

Đánh giá về tình hình sử dụng quỹ BOG xăng dầu, PGS.TS Bùi Xuân Hồi, Giảng viên cao cấp, Bộ môn Kinh tế năng lượng, ĐH Bách Khoa Hà Nội cho hay, giá xăng dầu do Nhà nước điều hành nhằm đảm bảo sự cân đối giữa lợi ích của đơn vị kinh doanh, người tiêu dùng và phát triển kinh tế đất nước.

Do đó, khi giá xuống thấp như hiện tại, nếu nhà nước mong muốn tiếp tục kích cầu để đẩy kinh tế quay trở lại cần áp dụng phương án dừng trích lập quỹ BOG xăng dầu, giảm bớt một số loại thuế phí. Theo đó, nếu dừng trích quỹ bình ổn và bỏ một số loại phí, thuế giá xăng có thể xuống mức 7.000 - 8.000 đồng/lít.

Ngoài ra, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cũng nhận định, quỹ BOG để phục vụ khi giá xăng bất ổn không phải "ăn đong" ngày một ngày hai.

Cụ thể, theo ông Long phân tích, quỹ BOG được sử dụng khi giá xăng tăng nhưng vấn đề quan trọng là theo liều lượng như thế nào cho đúng? Nếu trong kỳ tới giá xăng dầu thế giới tăng cao thì việc sử dụng quỹ BOG để cân đối giá là cần thiết. Theo đó, giá xăng dầu Việt Nam hiện tại hoàn toàn phụ thuộc vào biến động của thế giới nên việc tăng giá là điều hiển nhiên, còn tăng bao nhiêu thì cần tính toán theo mức bình ổn trong nước theo điều hành của cơ quan nhà nước.

"Nếu tăng thì cũng tăng ở mức vừa phải vì người dân đang khó khăn, giai đoạn này cần thiết phải giảm thiểu mọi chi phí để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phục hồi sau dịch, do đó, sẽ không thể tăng nhanh, nhiều trong thời gian tới", ông Long bày tỏ.

Trước đó, liên quan đến loại quỹ này, đã có nhiều ý kiến trái chiều. Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng nhận định: "Quỹ bình ổn xăng dầu sẽ tiếp tục được chúng tôi xem xét và bản thân tôi cũng không muốn có quỹ bình ổn này nữa nhưng trong thời điểm này, tôi thấy cần theo đúng tinh thần, nội dung của Nghị định 83. Với tác dụng của nó, việc giữ quỹ trong thời điểm hiện nay là phù hợp".

Trong đợt điều chỉnh giá xăng gần nhất ngày 13/5, liên Bộ Tài chính - Công Thương đã tăng 604 đồng/lít với giá xăng RON 95 và 578 đồng/lít với xăng E5 RON 92. Mức giá bán lẻ tối đa với xăng E5 RON 92 là 11.520 đồng/lít và xăng RON 95 là 12.235 đồng/lít. Đây cũng là lần tăng giá đầu tiên sau 8 kỳ điều chỉnh giảm liên tiếp của giá xăng.

Cũng tại kỳ điều chỉnh 13/5, liên Bộ Tài chính - Công Thương đã quyết định giảm trích lập quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với xăng E5 RON 92 từ mức 400 đồng/lít xuống 100 đồng/lít. Trong khi đó, xăng RON 95 trích lập ở mức 800 đồng/lít; dầu diesel ở mức 1.400 đồng/lít; dầu hỏa ở mức 1.600 đồng/lít; dầu mazut ở mức 500 đồng/lít.