Sẵn sàng đưa vải thiều tươi sang Nhật, bõ công chăm sóc từng quả
Cục BVTV (Bộ NNPTNT) cùng các cơ quan liên quan và doanh nghiệp đã cho chạy thử nghiệm thành công hệ thống khử trùng, sẵn sàng cho việc đưa quả vải xuất khẩu vào thị trường Nhật Bản.
Bõ công chăm sóc từng quả vải
Sau khoảng 3 năm tích cực đàm phán mở cửa thị trường của cơ quan chức năng 2 nước, ngày 16/12/2019, Bộ Nông lâm ngư nghiệp Nhật Bản có văn bản gửi Cục BVTV đồng ý cho phép xuất khẩu quả vải thiều tươi của Việt Nam.
Ông Ngô Văn Cường ở xã Phúc Hòa (Tân Yên, Bắc Giang) chăm sóc vườn vải thiều để xuất khẩu đi Nhật Bản. Ảnh: K.L
Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, sản lượng quả vải trồng ở Nhật Bản chỉ chiếm khoảng 5% thị phần tiêu thụ tại Nhật và chỉ có thể thu hoạch từ giữa tháng 6 đến giữa tháng 7. Chính vì sản lượng thấp và khan hiếm như vậy, quả vải nội địa được bán như là một mặt hàng cao cấp, đặc biệt là vải trồng ở Shintomi (tỉnh Miyazaki). Giá mỗi trái vải Shintomi khoảng 1.000 yên (hơn 200.000 đồng).
Để có được những trái vải thiều đủ điều kiện xuất khẩu đi Nhật Bản, công tác chuẩn bị đã được Cục BVTV phối hợp cùng địa phương, doanh nghiệp và người dân bắt đầu thực hiện ngay từ đầu vụ.
Ông Ngô Văn Cường - chủ vườn vải rộng 5ha ở thôn Phúc Dư 2, xã Phúc Hòa (Tân Yên, Bắc Giang) cho biết, vườn vải của ông được trồng theo tiêu chuẩn GlobalGAP để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Vườn vải đã được doanh nghiệp ký kết hợp đồng bao tiêu với giá 27.000 đồng/kg nên điều ông quan tâm là tập trung chăm sóc vườn vải thiều để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Lúc này, công việc chính ông làm là cắt tỉa bớt quả lép, nhỏ và phòng trừ sâu đục cuống quả - vì đây là một chỉ tiêu "cứng" để xuất khẩu được quả vải tươi đi Nhật Bản.
Buồng khử trùng bằng thuốc Methyl Bromide do Việt Nam lần đầu thiết kế và xây dựng. Ảnh: K.L
Hệ thống sơ chế vải trước khi đóng gói, đưa vào buồng khử trùng bằng thuốc Methyl Bromide. Ảnh: K.L
"Trồng vải thiều xuất khẩu đi Nhật Bản tốn nhiều công sức và chi phí tăng gấp đôi so với bình thường. Đổi lại, do được bao tiêu với giá ổn định nên trừ hết chi phí, gia đình tôi thu lãi từ 300-400 triệu đồng" - anh Cường phấn khởi cho biết.
Nói về chất lượng vườn vải thiều xuất khẩu đi Nhật Bản trên địa bàn, bà Nguyễn Thị Nhung - cán bộ khuyến nông xã Phúc Hòa cho biết, về mặt sâu bệnh hại và dư lượng thuốc BVTV, qua kiểm tra lần 1 đã cơ bản đảm bảo. Mới đây Cục BVTV đã lấy mẫu kiểm tra lần hai và trước khi quả vải thiều xuất đi Nhật Bản, sẽ được kiểm tra 1 lần nữa.
Do thị trường Nhật Bản yêu cầu khắt khe về mức dư lượng tối đa cho phép, hầu hết ở mức 0,01%, tức là gần như không có. Để phòng ngừa sâu bệnh hại hiệu quả mà vẫn đảm bảo chất lượng quả vải, bà Nhung và chủ vườn thường xuyên phải đi thăm vườn, kiểm tra từng lứa sâu. Chỉ khi nào có dấu hiệu sâu bệnh hại vượt ngưỡng gây hại thì mới tiến hành phun các loại thuốc trong danh mục và đảm bảo thời gian cách ly.
"Yêu cầu của phía Nhật Bản chủ yếu về dư lượng thuốc BVTV và độ ngọt. Như độ ngọt, chúng tôi kiểm tra thời điểm này đã đạt và vượt 18 độ. Về độ ngọt không đáng ngại, nhưng về sâu bệnh thì thời điểm này là cao điểm của dịch sâu đục cuống quả. Đây cũng là một trong những chỉ tiêu cứng để xuất vải đi Nhật. Do đó, chúng tôi đang hướng dẫn người dân phun tỏi ngâm ớt để xua đuổi sâu trưởng thành. Quan trọng là thường xuyên sử dụng nước sạch, tưới phun trên tán cây, vừa tạo mát cho quả, vừa giảm tối đa dư lượng thuốc BVTV trên quả" - bà Nhung chia sẻ.
Bước đệm để đi xa hơn
Để được xuất khẩu sang Nhật Bản, vườn vải thiều phải đảm bảo có thể truy xuất nguồn gốc, lập và lưu hồ sơ, nhật ký sản xuất và được Cục BVTV kiểm tra, cấp mã số. Về an toàn thực phẩm, trên các vườn trồng vải xuất khẩu sang Nhật Bản, tuyệt đối không sử dụng thuốc BVTV cấm sử dụng và tuân thủ nguyên tắc 4 đúng để đáp ứng quy định của Nhật Bản về mức dư lượng tối đa cho phép đối với quả vải tươi xuất khẩu.
600 tấn vải ở 19 vùng trồng có mã số
Với sự vào cuộc quyết liệt và thiện chí của phía Nhật Bản, chúng ta hy vọng sẽ có lô vải đầu tiên xuất được xuất khẩu sang thị trường này trong năm nay mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, nhất là vấn đề kiểm tra, do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Trong kiểm tra, kiểm soát chất lượng quả vải, phía Nhật Bản có thể ủy quyền cho phía Việt Nam cùng với sự giám sát của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam.
Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, hy vọng Bộ NNPTNT cùng Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam và tỉnh Bắc Giang sẽ sớm tổ chức lễ xuất khẩu quả vải tươi đầu tiên sang Nhật Bản. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vải nói riêng và nông sản Việt Nam nói chung.
Chuẩn bị sản xuất vải thiều cho xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, tỉnh Bắc Giang đã phối hợp với Cục BVTV và đề nghị phía Nhật Bản chấp thuận 19 mã số vùng trồng với diện tích 103ha, sản lượng ước 600 tấn ở huyện Yên Thế và Lục Ngạn.
Diện tích vải sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP của tỉnh có 15.000ha, chiếm 53% tổng diện tích vải toàn tỉnh, sản lượng ước đạt 110.000 tấn, chiếm gần 69% tổng sản lượng. Vải chứng nhận GlobalGAP với 80ha, sản lượng ước đạt 500 tấn.
Được biết, hiện đã có 3 doanh nghiệp về Bắc Giang ký hợp đồng để đưa quả vải sang thị trường Nhật Bản.
Thiên Ngân
Trực tiếp kiểm tra việc chạy thử mẻ vải thiều tươi trên hệ thống sơ chế, đóng gói và buồng khử trùng bằng thuốc Methyl Bromide thành công ngày 10/5, ông Lê Bá Thành – Phó Giám đốc Sở NNPTNT Bắc Giang tin tưởng rằng khi Chính phủ Nhật Bản cử cán bộ đến giám sát thì Việt Nam có thể đưa vào sản xuất lô vải đầu tiên từ vùng vải sớm Lục Ngạn, Tân Yên xuất vào thị trường Nhật Bản ngay từ đầu vụ.
Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam thiết kế và xây dựng buồng khử trùng theo công nghệ của Juran đối với trái vải tươi, đồng thời thiết kế khu cách ly đóng gói lại nhằm phục vụ nhu cầu đóng gói thành phẩm khác nhau của các đơn vị xuất khẩu.
"Đặc biệt, năm nay doanh nghiệp đã đầu tư máy chiếu X-quang để phát hiện ra những quả vải bị sâu đục cuống quả" - ông Thành nói.
Từng xuất bán trái sầu riêng cho các nhà nhập khẩu để phân phối vào các hệ thống siêu thị tại Nhật Bản trong năm 2019, bà Ngô Tường Vy - Phó Tổng Giám đốc Công ty XKN trái cây Chánh Thu đang mong chờ xuất lô vải tươi đầu tiên sang thị trường Nhật Bản.
"Trái vải bán ở Nhật Bản có giá rất cao, mong muốn của thị trường Nhật có sản lượng nhiều, chất lượng ổn định. Nhật Bản là đất nước uy tín về nhập khẩu, đó là bước đệm tốt cho xuất khẩu vào thị trường khó tính. Đó cũng là nơi chúng ta làm thương hiệu cho quả vải Việt Nam để quảng bá về chất lượng, việc canh tác vải thiều. Sản phẩm đủ tiêu chuẩn vào Nhật Bản thì chắc chắn đủ tiêu chuẩn vào các nước trên thế giới" - bà Vy nói.
Cùng với đó, Nhật Bản là thị trường khá thuận lợi để Việt Nam xuất khẩu trái vải sang bằng đường hàng không - hết tầm 4 giờ, với đường biển từ 9/11 ngày, trong khi thời gian bảo quản trái vải hiện nay được trên 3 tuần.