Giận cá chém thớt

Thời hạn 30 ngày của tối hậu thư mà tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra cho Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chưa hết và ông Trump cũng còn có ý lại đóng góp chút nào đấy tài chính cho ngân quỹ hoạt động của WHO, vậy mà người này đã quyết định chấm dứt sự hợp tác của Mỹ với WHO. Ngôn từ ở đây có thể gây hiểu nhầm giữa chấm dứt sự hợp tác của Mỹ với WHO và chấm dứt tư cách thành viên của Mỹ trong WHO. Trên danh nghĩa chính thức, chấm dứt sự hợp tác với WHO không tự khắc có nghĩa là Mỹ không còn là thành viên của WHO nữa nhưng trên thực tế thì Mỹ giờ chẳng khác gì đã đứng ngoài tổ chức này của LHQ.

Quyết sách mới ấy là đỉnh điểm cho tới thời điểm hiện tại của cuộc thập tự chinh mà ông Trump tiến hành nhằm vào WHO từ nhiều tháng nay. Ai cũng biết rằng những động thái này của ông Trump liên quan trực tiếp đến dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra mà thời điểm lại là thời gian có cuộc vận động tranh cử tổng thống ở nước Mỹ. Dịch bệnh này bùng phát trước tiên ở Trung Quốc rồi lây lan từ đó ra thế giới bên ngoài. Nước Mỹ đã nhanh chóng trở thành một trong những tâm điểm trầm trọng nhất của diễn biến của dịch bệnh trên thế giới. Ông Trump bị nhìn nhận chung là chưa thành công đáng kể gì với việc ứng phó dịch bệnh ở nước Mỹ và dẫn dắt nước Mỹ ra khỏi dịch bệnh. Đối phó dịch bệnh là sứ mệnh của WHO. Dịch bệnh này gây tai hại và tổn hại ghê gớm cho mọi nơi trên thế giới. Kinh tế Mỹ đã lâm vào tình trạng suy thoái nghiêm trọng nhất và tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ đã tăng đến mức cao nhất như chưa từng thấy kể từ gần cả trăm năm nay.

 Cơ may của ông Trump được tái đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống tới đây ở nước Mỹ đang bị dần mai một rõ rệt. Dịch bệnh vì thế đang trở thành tác nhân quyết định nhất tới kết cục cuối cùng của cuộc bầu cử tổng thống tới đây ở nước Mỹ. Cho nên không có gì là khó hiểu khi ông Trump phải tìm mọi cách để xoay chuyển tình thế mà cụ thể ở đây là  tạo cảm nhận trong cử tri ở Mỹ về nước Mỹ lâm vào tình cảnh thê thảm vậy không phải do chính quyền hay cá nhân tổng thống bất lực, yếu kém hoặc sai lầm mà do Trung Quốc và WHO. 

Ở đây, ông Trump công Trung Quốc cũng có nghĩa là phá WHO và công WHO cũng có nghĩa là phá Trung Quốc. Nói theo cách khác, dẫu có hận bất cứ ai trong cặp bài trùng Trung Quốc và WHO thì ông Trump cũng vẫn đều trả đũa cả hai giống như giận cá chém cả cá lẫn thớt. Càng bị bức bách và bế tắc về diễn biến tình hình ở Mỹ trong thời gian còn lại từ nay cho tới ngày bầu cử tổng thống ở Mỹ, ông Trump càng cần có hình nhân thế mạng và hiện tại, hình nhân thế mạng lý tưởng nhất đối với ông Trump là Trung Quốc và WHO. Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc vì thế sẽ còn tiếp tục xấu thêm nữa trong thời gian tới,

Chấm dứt sự hợp tác của Mỹ với WHO còn là biểu hiện mới về việc ông Trump quyết chí lật ngược những thoả thuận đa phương quốc tế mà Mỹ đã ký kết và rút nước Mỹ ra khỏi những tổ chức, thể chế đa phương quốc tế mà Mỹ đã tham gia. Ông Trump coi đấy là bằng chứng và kết quả của chủ trương "Nước Mỹ trước hết" và cơ may tái đắc cử tổng thống càng bị đe doạ thì ông Trump càng cần đến tác động dân tuý của khẩu hiệu này ở Mỹ trong thời gian tới.

Chỉ có điều ông Trump mưu sự là một chuyện, có thành sự hay không lại là chuyện khác. Trung Quốc đâu có để cho ông Trump muốn làm gì Trung Quốc thì làm, nhất là khi có trong tay không ít con chủ bài chiến lược cũng như sách lược để xử lý quan hệ với Mỹ. WHO rất quan trọng đối với thế giới nên Mỹ ngừng hợp tác thì sẽ có những thành viên và đối tác khác tăng cường hợp tác để bù đắp, đặc biệt là Trung Quốc.

 Trung Quốc sẽ đáp trả Mỹ và nhân tố Trung Quốc sẽ còn tác động mạnh mẽ trực tiếp tới diễn biến cuộc vận động tranh cử tổng thống năm nay ở Mỹ và tới kết cục cuối cùng của cuộc bầu cử ấy. Mỹ bất hợp tác hay rời xa WHO thì các thành viên khác, đặc biệt là Trung Quốc, càng có cơ hội và điều kiện thuận lợi để đề cao vai trò và tăng cường ảnh hưởng trong WHO. Không có sự hợp tác hay tham gia của Mỹ nữa, WHO sẽ gặp thêm khó khăn và phức tạp nên cũng sẽ phải tự thay đổi trên những phương diện cần thiết để thích ứng hoá với bối cảnh tình hình mới nhằm thực hiện được sứ mệnh lịch sử của nó.