Dân Việt

Cao tốc Bắc - Nam: Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình gì tới Quốc hội?

Thế Anh 09/06/2020 10:52 GMT+7
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, sau hơn 2 năm triển khai, việc huy động tín dụng trong nước cho các dự án PPP đến nay đã phát sinh các yếu tố thể hiện rõ về những rủi ro cho nhà đầu tư.

Sáng nay 9/6, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 14, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Sau đó, Quốc hội sẽ thảo luận ở tổ về nội dung này.

Cao tốc Bắc - Nam: Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình những gì tới Quốc hội? - Ảnh 1.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình bày, năm 2017, Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, đầu tư khoảng 654 km chia thành 11 dự án thành phần.

Trong đó, 3 dự án thành phần đầu tư công và 8 dự án thành phần đầu tư theo hình thức PPP; tổng mức đầu tư khoảng 118.716 tỷ đồng (bao gồm 55.000 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước; 63.716 tỷ đồng vốn huy động ngoài ngân sách) với tiến độ thực hiện từ năm 2017 và cơ bản hoàn thành vào năm 2021.

Đối với những khó khăn trong quá trình triển khai, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, sau hơn 2 năm triển khai, việc huy động tín dụng trong nước cho các dự án PPP đến nay đã phát sinh các yếu tố thể hiện rõ về những rủi ro cho nhà đầu tư. Đặc biệt, các dự án được các ngân hàng, tổ chức tín dụng với mức vốn cho vay chiếm hơn 80% tổng mức đầu tư. Những rủi ro thực tế này đã ảnh hưởng đến tính khả thi huy động vốn tín dụng thực hiện các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo hình thức PPP.

"Đến nay, tiến độ thực hiện dự án với các nội dung về thiết kế kỹ thuật, dự toán đã cơ bản hoàn thành, công tác giải phóng mặt bằng đã hoàn thành đạt hơn 70% công việc. Đây là những điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện ngay trong năm 2020 nếu chuyển sang đầu tư công", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình bày.

Cao tốc Bắc - Nam: Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình những gì tới Quốc hội? - Ảnh 2.

Việc huy động vốn tín dụng đang là "bài toán" khó đối với các nhà đầu tư.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, cần thiết điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, chuyển đổi hình thức đầu tư từ đầu tư theo phương thức PPP có sử dụng một phần đầu tư công sang hình thức đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công sẽ cơ bản giải quyết được "mục tiêu kép": Vừa giải quyết được khó khăn, vướng mắc về huy động vốn tín dụng, tạo điều kiện giải ngân nhanh khối lượng vốn đầu tư công lớn, hỗ trợ mặt cầu cho tăng trưởng kinh tế.

Theo Tờ trình của Chính phủ, được Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thừa uỷ quyền trình bay nêu rõ: Chính phủ đã xây tiêu chí lựa chọn một số đoạn chuyển đổi sang đầu tư công trên cơ sở bảo đảm các nguyên tắc: Các dự án được lựa chọn chuyến đổi sang đầu tư công phải thực sự cần thiết, cấp bách và được lựa chọn khách quan, khoa học; Khó có khả năng huy động vốn tín dụng và khả năng đấu thầu không thành công; Đảm bảo tính kết nối giao thông liên tục, đồng bộ để phát huy tối đa hiệu quả khai thác.

Qua đó, tiếp tục triển khai 3 dự án thành phần đầu tư công (gồm các đoạn Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn và cầu Mỹ Thuận 2) theo Nghị quyết 52/2017/QH14 của Quốc hội và 5 dự án thành phần theo hình thức PPP (gồm các đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo).

Chuyển đổi hình thức đầu tư từ hình thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công đối với 3 dự án thành phần, gồm: Dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết); Dự án quan trọng, cấp bách, kết nối với cửa ngõ các trung tâm chính trị, kinh tế lớn của đất nước (gồm đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 63 km và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây dài 99 km).

Tổng mức đầu tư của Dự án là 100.816 tỷ đồng. Trong đó, vốn nhà nước tham gia thực hiện dự án là 78.461 tỷ đồng, trong đó bao gồm: 55.000 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 - 2020 đã được bố trí; phần còn thiếu (23.461 tỷ đồng) Chính phủ sẽ tổng hợp, báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định theo đúng quy định của Luật Đầu tư công. Vốn huy động ngoài ngân sách là 22.355 tỷ đồng.

Đối với phương án chuyển đổi sang đầu tư công, Chính phủ đã giao Bộ GTVT chủ động triển khai trước các thủ tục cần thiết, để ngay sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư có thể hoàn thiện thủ tục và khởi công, giải ngân vốn đầu tư các gói thầu đầu tiên của các dự án chuyển đổi trong tháng 9/2020 và khởi công toàn bộ các gói thầu còn lại trong tháng 10, tháng 11/2020.

Theo kế hoạch, đến cuối năm 2021 sẽ cơ bản hoàn thành và thông xe các dự án thành phần Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn; các dự án được chuyển đổi sang đầu tư công sẽ hoàn thành cơ bản nền đường và các công trình trong năm 2021 (ngoại trừ một số công trình hầm và cầu lớn), phấn đấu hoàn thành đưa vào khai thác trong năm 2022. Riêng đối với cầu chính cầu Mỹ Thuận 2, do tính chất kỹ thuật phức tạp sẽ hoàn thành trong năm 2023.

Trong khi nếu tiếp tục triển khai theo hình thức PPP sẽ khó có thể bảo đảm được tiến độ theo yêu cầu. Cụ thể: Theo kế hoạch lựa chọn nhà đầu tư, nếu đấu thầu thành công, sớm nhất có thể lựa chọn được nhà đầu tư trong tháng 11/2020, đàm phán và ký kết hợp đồng trong tháng 12/2020; nhà đầu tư có thời gian tối đa 6 tháng để huy động vốn tín dụng. Trường hợp thuận lợi thì đến giữa năm 2021 mới có thể huy động được tín dụng để triển khai thi công, nếu vậy sẽ không thể hoàn thành dự án theo đúng tiến độ yêu cầu.

Còn trường hợp sau 6 tháng nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng, sẽ phải chấm dứt hợp đồng. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thực hiện các thủ tục theo quy định để chuyển đổi hình thức đầu tư, nên có thể đến năm 2022 mới bắt đầu triển khai thi công và đến năm 2024 mới có thể hoàn thành.