Săn lùng heo nái - "cỗ máy ATM" đưa về nuôi, nhà nông cần lưu ý 6 điều này

Tuy nhiên, giá heo nái, heo hậu bị rất đắt đỏ, từ 11,5 - 13 triệu đồng/con. Do heo nái có giá trị lớn nên trong quá trình nuôi, các chuyên gia nông nghiệp khuyến cáo bà con cần tuân thủ 6 nguyên tắc.

Anh Nguyễn Đắc Thép, chủ cơ sở chăn nuôi tại TP.Hưng Yên (tỉnh Hưng Yên) cho biết, cơ sở chăn nuôi của anh hiện có 900 con nái cụ kị, ông bà, tuy nhiên việc sản xuất nái bố mẹ, hậu bị (để làm lợn nái đẻ con) luôn không đáp ứng đủ nhu cầu. Khách hàng muốn mua heo hậu bị, phải đợi tới tháng 8 - 9 mới có hàng.

Theo ông Trầm Quốc Thắng, Giám đốc HTX Chăn nuôi heo an toàn Tiên Phong (huyện Củ Chi, TP HCM), dịch tả heo châu Phi khiến HTX bị thiệt hại đến 60%. Do heo giống để nuôi thịt quá thiếu nên một số nơi ứng phó tạm thời bằng cách giữ lại heo thịt (cái), cho phối giống mang thai để có heo con nuôi, bỏ qua các yếu tố về di truyền.

Mặc dù kỹ thuật nuôi heo nái hiện nay đã có nhiều bước tiến triển rõ rệt so với trước đây nhờ ứng dụng công nghệ về giống, dinh dưỡng, vệ sinh thú y, chuồng trại, trang thiết bị chuyên dùng. Nhưng thực tế cho thấy, người chăn nuôi vẫn thường xuyên gặp các vấn đề như heo cái hậu bị chậm hoặc rối loạn lên giống, tỷ lệ đậu thai thấp, heo nái đẻ ít con, heo con yếu, heo con chết non,… 

Theo một số tài liệu khuyến nông, muốn khắc phục tình trạng trên, người nuôi heo nái cần tập trung rà soát lại hiện trạng để áp dụng 6 biện pháp quản lý và kỹ thuật sau đây.

1. Luôn sử dụng con giống tốt

Giống heo phù hợp nuôi sinh sản hiện nay là giống Yorkshire và Landrace thuần hoặc heo lai (cha) Yorkshire x (mẹ) Landrace (nếu sử dụng tinh nọc là giống Landrace và mẹ là giống Yorkshire thì khả năng sinh sản của heo cái lai sau này vẫn được nhưng có thấp hơn đôi chút).

Heo cái hậu bị cần có nguồn gốc rõ ràng. Trong quá trình nuôi cần đánh giá sức phát triển, ngoại hình để có thể quyết định lưu giữ hay loại thải. Nên mua heo cái hậu bị có trọng lượng ít nhất trên 60 kg thay vì mua heo nhỏ lúc lẻ bầy. Điều này sẽ giúp giảm tình trạng heo không đạt yêu cầu phải loại thải.

Khi heo đẻ, cần tiếp tục theo dõi, ghi lại số liệu liên quan đến sức sinh sản, chất lượng heo giống ở tất cả các lứa đẻ, nếu không đạt cần mạnh dạn loại thải. Tâm lý của nhiều hộ chăn nuôi vẫn thiên về việc lưu giữ heo cái đã đầu tư dù không đạt. Bà con rất ngại loại thải để mua nhập heo cái khác. Tuy nhiên thực tế cho thấy, loại thải để đầu tư mới sẽ cho hiệu quả kinh tế cao hơn.

 2. Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Nhu cầu dinh dưỡng của heo nuôi sinh sản có thể phân thành 4 giai đoạn khác nhau về số lượng và thành phần các chất bên trong khẩu phần thức ăn: Hậu bị, mang thai, nuôi con và nái khô chờ phối.

Trước đây, người nuôi heo nái gặp khá nhiều khó khăn trong việc phối trộn thức ăn sao cho phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của heo cái. Nhưng hiện nay, việc phát triển công nghiệp thức ăn đóng bao chuyên dùng đã giúp giải quyết một cách đơn giản khó khăn này.

Người nuôi chỉ cần mua và sử dụng các loại thức ăn đã phối trộn phù hợp cho heo cái ở các giai đoạn sinh trưởng theo đúng khuyến cáo định lượng của nơi sản xuất thức ăn. Đây là giải pháp có thể nói là tốt nhất trong việc áp dụng chế độ dinh dưỡng - thức ăn dành cho heo nuôi sinh sản.

Nếu cần, người nuôi có thể điều chỉnh tăng, giảm một chút số lượng thức ăn hoặc bổ sung một số chất vi dinh dưỡng (khoáng, vitamin, axit amin hoặc một số loại men tiêu hóa) nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả thức ăn.

3. Tạo tiểu môi trường chăn nuôi thích hợp

Đối với các trường hợp xây chuồng trại mới hay cải tạo chuồng trại đã có đều cần đáp ứng được các yêu cầu sau: sạch sẽ, thông thoáng, thuận tiện công việc vệ sinh và xử lý chất thải.

Trong điều kiện diễn biến khí hậu ngày càng phức tạp, dịch bệnh khó lường, người nuôi nên nuôi mật độ thưa hơn mức kỹ thuật khuyến cáo chung. Tăng độ cao chuồng nuôi, sử dụng các loại vật liệu xây dựng có tính năng cách nhiệt, trồng cây xanh che bớt nắng. Đào ao gần nơi nuôi kết hợp lấy mặt nước giảm nhiệt và xử lý sinh học chất thải, lắp đặt hệ thống phun sương trong chuồng…

4. Tách riêng heo bằng chuồng lồng

Nguyên tắc chung là tạo môi trường yên tĩnh để hạn chế các tác động gây stress (choáng) do tiếng động lớn, chuyển chuồng, xua đuổi hay heo cắn nhau, nhất là khi heo mang thai và đẻ. Tốt nhất là từ lúc phối giống, heo hậu bị nên nuôi tách riêng cá thể bằng chuồng lồng để vừa thuận tiện theo dõi (đánh giá thể trạng, sức khỏe, phối giống, sử dụng vắc-xin,…) vừa giảm thiểu được các tác động gây stress. Cách nuôi riêng cá thể này tiếp tục áp dụng cho các giai đoạn mang thai, đẻ nuôi con và cả nái khô chờ phối lại.

5. Vệ sinh thú y chặt chẽ

Tiêm đầy đủ vaccine và thuốc thú y theo hướng dẫn phòng bệnh; vệ sinh chuồng trại, xử lý chất thải, kiểm soát người và phương tiện ra vào nơi chăn nuôi,… Tốt nhất là tuân thủ các phương thức chăn nuôi an toàn sinh học cho mọi thời điểm, tình huống. Kể cả lúc không có dịch bệnh cũng như lúc có dịch đe dọa.

6. Ghi nhật kí chăn nuôi

Đây là một yêu cầu rất cần thiết vì giúp người chăn nuôi không chỉ đánh giá được toàn bộ tiến trình sinh trưởng, sinh sản của heo cái để có những điều chỉnh kịp thời về con giống, chế độ dinh dưỡng, cách chăm sóc, quy trình vệ sinh thú y,… mà còn để đúc kết chính xác hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi qua con số thu, chi cụ thể.

Hiện hầu như các trang trại chăn nuôi lớn đều thực hiện việc quản lý sổ sách. Tuy nhiên, cơ sở nuôi heo nhỏ và nông hộ vẫn rất "lười" ghi chép, hoặc ghi không đầy đủ… Trở ngại này chính là nguyên nhân làm hạn chế nâng cao tay nghề của người nuôi, dù phần lớn người nuôi heo nái ở nông hộ đều có quá trình chăn nuôi lâu dài, nhiều kinh nghiệm.