Đào tạo nghề mà không nâng cao được thu nhập là có lỗi với dân

Tại hội nghị Ban chỉ đạo đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn (LĐNT) tổ chức tại TP.HCM ngày 22/6 do Thứ trưởng Trần Thanh Nam chủ trì, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn thừa nhận vẫn còn nhiều tồn tại sau 10 năm thực hiện đề án đào tạo nghề nông nghiệp cho LĐNT.

Thực hiện Quyết định số 1956 về đào tạo nghề nông nghiệp cho LĐNT của Thủ tướng Chính phủ năm 2009, ông Lê Đức Thịnh – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT cho biết, cả nước đào tạo được 2,3 triệu lao động nông thôn học nghề nông nghiệp, mới đạt 77% kế hoạch đề ra cho 3 triệu lao động.

Kết quả thực hiện đề án chưa đảm bảo chỉ tiêu được giao về số lượng, chất lượng lao động sau đào tạo, chưa đáp ứng được yêu cầu của quá trình cơ cấu lại nông nghiệp.

Bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề và khung chương trình đào tạo nghề chưa đáp ứng được xu hướng phát triển hiện đại theo xu hướng nông nghiệp công nghệ cao, cơ giới hóa hay nhu cầu quản trị doanh nghiệp, HTX. 

Tỷ lệ được cấp chứng chỉ chỉ mới đạt 31%, thấp hơn nhiều so với yêu cầu là 70%.

Dạy nghề đan làm ghế mây cho nông dân xã Tân Tiến, TP. Vị Thanh, tỉnh hậu Giang

Chính hệ thống các trường nghề do Bộ NNPTNT quản lý cũng tham gia chưa hiệu quả vào công tác đào tạo nghề, tính định hướng cho các địa phương còn hạn chế.

Theo ông Thịnh, các hạn chế này xuất phát từ công tác tham mưu, chỉ đạo của Cục còn chưa sát thực tế. Danh mục nghề tuy nhiều nhưng không phù hợp với thực tế đa dạng của ngành.

Quá trình thực hiện đề án đã thiết lập được 850 cơ sở đào tạo nông nghiệp từ Trung ương đến địa phương. Trong đó có 35 trường do Bộ NNPTNT quản lý. Trong danh mục nghề đã trình Bộ LĐTB&XH, có 310 nghề nhưng chỉ mới có 140 giáo trình khung.

Thời gian tới, Cục Kinh tế hợp tác và PTNT xác định, mục tiêu phải đào tạo nghề nông nghiệp cho trên 1 triệu lao động nông thôn, trong đó 70% có cấp chứng chỉ. Đồng thời, xây dựng lại danh mục nghề nghiệp theo yêu cầu tái cơ cấu ngành, gắn liền xây dựng nông thôn mới.

Để hoàn thành mục tiêu, Cục đang tiếp thu ý kiến để hoàn thiện kế hoạch. Trong đó tập trung và danh mục nghề và chuẩn đầu ra cho các ngành nghề tập trung.

Hiện nay, Bộ NNPTNT chưa có đơn vị nào được giao sát hạch cấp chứng chỉ kỹ năng nghề cấp quốc gia nên việc cấp chứng chỉ đào tạo ở các cơ sở đào tạo nghề đang bị thả nổi. Dẫn đến việc đào tạo nghề chưa đáp ứng được yêu cầu.

"Vấn đề là các trung tâm nên là đơn vị sự nghiệp, tách ra khỏi vai trò nhà nước để tránh nảy sinh các vấn đề này nọ hay vẫn để nhà nước quản lý, rất cần ý kiến xây dựng từ các trường, các địa phương ", ông Thịnh nói.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Trần Thanh Nam kể câu chuyện của chính gia đình khi một người thân của ông làm công an xã, không về dự được đám giỗ ở gia đình. Khi ông Nam hỏi nguyên nhân thì nhận được câu trả lời: bận học lớp đào tạo nghề cho ...đủ sĩ số.

Thứ trưởng nói, quan điểm và cách làm đó đã tồn tại lâu nay và không ổn tý nào vì không đem lại lợi ích thực tế nào cho người học. Ngay trong chương trình học còn loay hoay "trồng cây gì, nuôi con gì " là thua rồi.

Nhu cầu thực tế của ngành, của kinh tế xã hội địa phương đang thay đổi rất nhanh. Ngay kỹ năng quản trị HTX, doanh nghiệp có rất nhiều người quan tâm; việc đào tạo lao động để phát triển sản phẩm OCOP, cơ giới hóa nông nghiệp cũng rất cần lao động lành nghề.

Thứ trưởng chỉ đạo, công tác đào tạo nghề phải thống nhất đổi mới lại tư duy, đổi mới đào tạo, tập trung vào chất lượng đào tạo đa ngành nghề; cùng với đó là tiêu chí đánh giá để chuẩn hóa.

"Đào tạo nghề là để người dân có cơ hội nâng cao thu nhập; chứ không phải đảm bảo sĩ số, học phí. Như thế là có lỗi với dân ", Thứ trưởng nhấn mạnh.