Ngày 1/7, sau khi nhận phản ánh của người dân cũng như chính quyền xã Tam Lãnh (huyện Phú Ninh, Quảng Nam), phóng viên Dân Việt đã vượt gần 50km đường núi có mặt tại các bãi chứa xái quặng của Công ty CP Tập đoàn khoáng sản công nghiệp 6666 (gọi là Công ty 6666, có chi nhánh tại Quảng Nam) để tìm hiểu.
Tại các khu vực bãi chứa xái quặng của Công ty 6666 được bảo vệ nghiêm ngặt bằng hàng rào gai thép bất khả xâm phạm, phía bên trong lúc nào cũng có hàng chục con chó canh giữ. Sau một lúc men rừng, vượt qua các con suối, chúng tôi mới vào được Xưởng chế biến tận thu kim loại tại Suối Trang (thôn Bồng Miêu, xã Tam Lãnh). Tại đây, xe múc, máy móc, mô tơ điện vẫn hoạt động nhưng không phát hiện lao động.
Đi sâu vào, bãi chứa xái quặng như một đại công trường. Những chiếc xe múc khủng vẫn còn đang đậu bên đống xái quặng, còn phía bên dưới hàng chục hầm được đào sâu trong lòng đất, lót bạt xung quanh để tiến hành ngâm ủ xái quặng tận thu vàng.
Phát hiện người lạ vào bãi, một thanh niên nói giọng Bắc đi ra thăm dò, thanh niên này nói là bảo vệ của Công ty 6666 từ ngoài Bắc vào được 2 tháng.
Khi được hỏi về các hầm chứa xái quặng đang hoạt động thì người thanh niên này liên tục lẩn trốn đi chỗ khác và chỉ nói "em là bảo vệ, còn các anh muốn biết thông tin gì thì liên lạc với đại diện công ty".
Theo quan sát, những hầm chứa xái quặng nước chuyển màu vàng đặc quánh, đặc biệt xuất hiện mùi hôi nồng nặc như mùi hóa chất.
Một người dân địa phương cho biết, mặc dù Công ty 6666 đã bị UBND tỉnh yêu cầu dừng hoạt động nhưng thấy họ vẫn thường xuyên hoạt động trái phép, công nhân toàn là người cánh ngoài Bắc vào chứ không phải người địa phương.
"Họ lén lút làm vào ban đêm, xây dựng rất nhiều hầm chứa xái quặng. Hóa chất họ dùng ủ xái là chất vi sinh, đây là một loại hóa chất rất độc hại tương đương như Cyanua. Xái quặng sau khi được ngâm với chất vi sinh, vàng sẽ được tách ra khỏi xái, sau đó chảy xuống bể chứa khác. Khi lọc tách vàng xong, toàn bộ số nước thải đó sẽ được thải ra môi trường, nên có mùi rất nồng...", một người dân nói.
Lãnh đạo UBND xã Tam Lãnh cho biết, Công ty 6666 vẫn thường xuyên lén lút chế biến tận thu vàng từ xái quặng, nhiều lần xã đã tổ chức đi kiểm tra và lập biên bản. Do vượt quyền xử lý nên xã chỉ biết báo cáo lên UBND huyện để kiểm tra, xử lý.
Được biết, sau khi kiểm tra, UBND xã Tam Lãnh đã có báo cáo gửi lên cho UBND huyện Phú Ninh. Theo đó, vào ngày 14/5 và 29/5, sau khi nhận tin của quần chúng nhân dân, xã thành lập đoàn kiểm tra và phát hiện tại Xưởng chế biến tận thu kim loại tại Suối Trang của Công ty 6666 vẫn đang hoạt động. Khi kiểm tra, lực lượng phát hiện có 3 xe cẩu múc, 3 xe tải, 5 hồ được múc bên trong khu vực, mỗi hồ đều được chia rãnh dưới đáy hồ, trong đó có 1 hồ được lót bạt, mỗi hồ có kích thước lớn.
Đặc biệt, có 8 hồ được xây kiên cố bằng xi măng, bên trong có chứa đất quặng đang được ngâm ủ để chế biến tận thu kim loại vàng. Qua kiểm tra, còn phát hiện đống xái quặng khoảng 6.000m3 đang được tập trung chờ xử lý đưa vào hồ ngâm.
Trước đó, ngày 13/5, UBND xã Tam Lãnh cũng phát hiện tại Xưởng chế biến tận thu kim loại tại Suối Trang có 2 xe múc, 2 xe tải đang hoạt động vận chuyển xái quặng chứa kim loại vàng đưa hồ ngâm ủ…
Lo sợ tình hình ANTT tại địa phương phức tạp nên trong báo cáo UBND xã Tam Lãnh đã "cầu cứu" cấp trên: "Qua công tác nắm tình hình, trong thời gian đến một số bà con nhân dân có ý định tập trung đông người kéo vào Công ty 6666 để kiểm tra về môi trường dễ tạo thành điểm nóng, phức tạp về ANTT trước thềm Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ toàn quốc lần thứ XIII.
Vậy nay, UBND xã Tam Lãnh đề nghị UBND huyện, Phòng TNMT, Công an huyện Phú Ninh khẩn trương tổ chức kiểm tra về tình hình hoạt động của Công ty 6666 và xử lý theo quy định của pháp luật, góp phần đảm bảo tốt tình hình ANTT trên địa bàn…".
Ông Huỳnh Xuân Chính - Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh cho biết, đã nhận được báo cáo của UBND xã Tam Lãnh về trường hợp của Công ty 6666, hiện đã giao cho lực lượng chức năng kiểm tra, nhưng đến nay vẫn chưa thấy báo cáo kết quả kiểm tra.