Cá gỏi kiến vàng - đặc sản "sống sít" vừa ăn vừa run tay của người Rơ Măm

Người Rơ Măm là một dân tộc ít người ở Việt Nam. Tộc người này cư trú chính tại làng Le, xã Mô Rai, huyện Sa Thầy (Kon Tum) với gần 160 hộ (460 nhân khẩu). Đây là tộc người cổ sống từ lâu trong rừng sâu nên bà con Rơ Măm thường có nhiều món ẩm thực rất kì dị, khác thường, ít ai có thể thưởng thức.

Để tìm hiểu về ẩm thực của tộc người Rơ Măm, chúng tôi khăn gói lên đường tìm về xã Mô Rai, nơi có món gỏi kiến vàng kỳ dị. Theo anh A Khải (người Rơ Măm, trú tại xã Mô Rai) nguyên liệu chính của món gỏi kiến vàng đơn giản chỉ là kiến, cá và các loại rau thơm.

Giữa cái nắng 40 độ, chúng tôi theo chân anh A Khải lên rừng săn kiến vàng nguyên liệu chính của món ăn độc lạ gỏi kiến vàng. Vừa thấy ổ kiến, anh Khải vội vàng đặt chậu phía dưới. "Để lấy được kiến và trứng kiến, mình đặt một chậu nước phía dưới, lấy gọng dao gõ nhẹ cho kiến rơi xuống chậu, rồi nhẹ nhàng tách đôi, lấy trứng kiến để riêng. Trứng kiến vàng màu trắng đục, to bằng hạt gạo, có mùi thơm nhẹ. Thường người dân sẽ tìm kiếm những tổ kiến thật to và có trứng kiến vàng. Lúc ăn, gỏi sẽ thêm vị ngọt thơm của cá, vị ngậy của trứng và chua của kiến", anh Khải hướng dẫn.

Sau khi đã có nguyên liệu chính là kiến vàng, chúng tôi tiếp tục cùng anh Khải ra suối bắt cá. Theo anh Khải, cá dùng để làm gỏi kiến vàng phải là cá suối để thịt tươi ngon. Cá suối nên chọn những con vừa phải, bằng ba ngón tay, đem về làm sạch, lọc thịt rồi băm nhuyễn. Như vậy, khi bóp gỏi với kiến vàng sẽ mang lại vị ngọt, dai và thơm tự nhiên mà không có vị tanh.

Thầy Võ Hoàng Sơn (Hiệu trường Trường TH và THCS Võ Nguyên Giáp xã Mo Rai) bộc bạch: "Nếu đến Mo Rai mà không thưởng thức món gỏi kiến vàng ở đây thì quá lãng phí. Nghe tên món ăn nhiều người có cảm giác sợ và sẽ không dám ăn khi nhìn bà con chế biến. Nhưng nếu được nếm thử 1 lần, thì chắc chắn các thực khách sẽ nghiền".

"Cách làm gỏi kiến vàng khá đơn giản, trước hết lấy kiến vàng và trứng giã sơ qua, để ngoài nắng một lúc cho se lại. Khoảng 30 phút sau, bóp đều kiến vàng, cá, muối hạt, ớt và tiêu rừng. Khi ăn lấy lá sung cuốn vừa miếng và thưởng thức. Vị ngọt của cá suối hòa quyện với vị béo của trứng kiến, vị cay xé của tiêu ớt tạo nên món gỏi kiến hấp dẫn. Để ngon miệng hơn, bà con Rơ Măm thường dùng những lá rừng như: lá sung, lá lộc vừng, lá xoài non… ăn kèm", anh Khải chia sẻ.

Được biết, bà con Rơ Măm gọi đây là món Plat (gỏi kiến vàng), còn trộn thêm thính gạo vào gỏi thì gọi là món Trót IagLia. Bên cạnh món kiến vàng bóp với cá, người Rơ Măm còn dùng kiến vàng và trứng để nấu canh, trộn gỏi, xào với thịt thú rừng. Nhưng để giữ được hương vị thơm ngon nguyên chất Mónchính là cá gỏi kiến vàng.