Trong danh sách 60 đơn vị đã được Bộ Y tế cho phép thực hiện xét nghiệm khẳng định Covid-19 (cập nhật đến ngày 5/6/2020) thật ngạc nhiên là có 5 đơn vị thuộc ngành thú y như Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương, Chi cục Thú y vùng 2, 3, 6, 7. Ông đánh giá như thế nào về quyết định này?
- Để phòng chống dịch Covid-19, Ban chỉ đạo quốc gia có chỉ đạo ngành y tế là chủ lực trong việc xét nghiệm khẳng định Covid-19, ngoài ra các ngành khác như quân đội, công an, nông nghiệp nếu có các phòng thí nghiệm có đủ năng lực thì có thể tổ chức rà soát, đánh giá, gửi các cơ quan có thẩm quyền của Bộ Y tế để người ta đánh giá, chỉ định xem có đủ năng lực xét nghiệm hay không.
Nhiều năm qua, ngành thú y cũng thường xuyên tổ chức phòng chồng các bệnh truyền lây từ động vật sang người, nhất là bệnh cúm gia cầm, dại, nhiệt thán và nhiều bệnh khác nên cũng có yêu cầu về an toàn sinh học, kinh nghiệm, năng lực chẩn đoán xét nghiệm cũng đã được khẳng định.
Với dịch Covid-19, dù hiện nay người ta vẫn còn nhiều nghi ngờ về nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 nhưng hoàn toàn có thể có khả năng truyền lây từ động vật sang người, thực tế virus corona đã được phát hiện trên động vật rồi và virus cũng có nhiều chủng loại nên ngành thú y hoàn toàn có thể tham gia vào cuộc chiến phòng chống dịch Covid-19.
Hiện, năng lực xét nghiệm của những đơn vị được Bộ Y tế cho phép thực hiện xét nghiệm khẳng định Covid-19 ra sao, thưa ông?
- Với năng lực của 8 phòng thí nghiệm của Cục Thú y thì chúng tôi hoàn toàn có thể đáp ứng được yêu cầu của Bộ Y tế trong xét nghiệm khẳng định Covid-19.
Thực tế, từ năm 2003, khi dịch cúm gia cầm xảy ra, được sự quan tâm của Chính phủ, sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, ngành thú y đã được đầu tư các phòng thí nghiệm rất hiện đại, đều đạt mức độ an toàn sinh học cấp độ 2 trở lên, trang bị đủ máy móc, thiết bị để thực hiện xét nghiệm. Hệ thống Realtime-PCR cũng được coi là hệ thống xét nghiệm hiện đại nhất hiện nay.
Hàng năm, Cục Thú y cũng thường xuyên giám sát cúm gia cầm trên phạm vi toàn quốc nên các mẫu bệnh truyền lây từ động vật sang người chúng tôi sẽ có kinh nghiệm.
Khi dịch Covid-19 xảy ra, Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị các đơn vị tham gia xét nghiệm, Bộ NNPTNT chỉ đạo, trên cơ sở đó, Cục Thú y đã phối hợp với Bộ Y tế, các tổ chức quốc tế tổ chức đào tạo, tập huấn, đảm bảo an toàn sinh học trong xét nghiệm Covid -19, sau đó hoàn thiện hồ sơ theo quy định gửi sang Bộ Y tế. Bộ Y tế tiến hành thẩm định, sau đó ra 5 quyết định cho 5 phòng thí nghiệm của Cục Thú y đủ năng lực xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2.
Trước đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Trưởng ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19 yêu cầu các cơ quan liên quan của Bộ Y tế phối hợp, hướng dẫn các cơ quan của ngành thú y chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tham gia xét nghiệm mẫu bệnh phẩm của người nghi nhiễm virus SARS-COV-2. Ngày 17/4/2020, Viện Vệ sinh dịch tễ cấp giấy chứng nhận đủ năng lực xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2 bằng kỹ thuật realtime RT-PCR cho Trung tâm chẩn đoán thú y thuộc Cục Thú y và một số chi cục thú y vùng.
Về năng lực của các đơn vị, riêng Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương có đủ vật liệu để xét nghiệm 5.000 mẫu, mỗi ngày có thể xét nghiệm 100 - 1.000 mẫu.
Trung tâm này có hệ thống 40 phòng xét nghiệm hiện đại mà bất cứ CDC tỉnh thành nào cũng không theo kịp.
Trung tâm được trang bị tới 6 hệ thống Realtime-PCR, hệ thống xét nghiệm bằng phương pháp giải trình tự gen được sử dụng trong chẩn đoán xác minh ca nhiễm Covid-19.
Trong khi đó, Chi cục Thú y vùng 6 có hệ thống chiết tách tự động bằng robot rất hiện đại.
Hiện, các đơn vị của Cục Thú y đã tham gia xét nghiệm khẳng định Covid-19 chưa, thưa ông?
- Theo báo cáo của Chi cục Thú y vùng 3, họ vừa được CDC tỉnh Nghệ An đề nghị xét nghiệm mấy chục mẫu, Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương cũng đã vào cuộc.
Nói tóm lại, năng lực của các đơn vị có đủ, sẵn sàng bắt tay vào thực hiện các xét nghiệm khi có yêu cầu.