Hiện đại hóa ngành khí tượng thủy văn để theo kịp thế giới

Đột phá vượt bậc

Theo Tổng cục Khí tượng thủy văn, hiện trên mạng lưới quan trắc có 284 trạm khí tượng bề mặt; 29 trạm khí tượng nông nghiệp; 14 trạm bức xạ; 781 trạm đo mưa tự động; 359 trạm thủy văn; 27 trạm khí tượng hải văn; có 180 trạm/điểm đo môi trường; mạng lưới trạm khí tượng cao không với 6 trạm thám không vô tuyến; 8 trạm đo gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học; 3 trạm đo tổng lượng ôzôn - bức xạ cực tím và 10 trạm radar thời tiết trải khắp mọi miền đất nước, 18 trạm định vị sét.

Toàn ngành khí tượng thủy văn đã có được hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung, thông suốt. Hệ thống này có thể kế nối toàn cầu để thu nhận các dữ liệu vệ tinh cũng như chia sẻ ngược lại với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Hệ thống trang thiết bị hiện đại và công nghệ mới bước đầu được đầu tư, ứng dụng và có những bước tiệm cận với các công nghệ tiên tiến của thế giới như Nhật Bản, Mỹ, châu Âu, Úc... Nhờ đó, các bản tin dự báo, cảnh báo của ngành đã đạt được mức độ tin cậy như các nước tiên tiến trong khu vực; đặc biệt là về bão và các hiện tượng mang tính diện rộng như nắng nóng, mưa lớn, lũ diện rộng.

Chất lượng các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai của ngành khí tượng thủy văn ngày càng chính xác, độ tin cậy được nâng cao hơn, nhất là trong vấn đề dự báo, cảnh báo bão, mưa lớn, lũ lụt - những loại hình thời tiết rất nguy hiểm, tác động và gây thiệt hại trên diện rộng.

Có thể kể đến bản tin dự báo bão (vị trí và cường độ bão) của Việt Nam đã có độ chính xác dần tiệm cận với trình độ dự báo bão của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Dự báo, cảnh báo mưa lớn trước 2 - 3 ngày với độ tin cậy khoảng 75%. Đối với mưa lớn cục bộ hoặc mưa lớn trong cơn dông, cảnh báo trước từ 30 phút đến 2 - 3 giờ. Dự báo, cảnh báo rét đậm, rét hại gây ra bởi không khí lạnh trước 2 - 3 ngày với độ tin cậy 80 - 90%. Dự báo, cảnh báo các đợt nắng nóng diện rộng: Trước từ 2 - 3 ngày có độ tin cậy 70%, thời điểm kết thúc các đợt nắng nóng diện rộng chính xác từ 80 - 90%...

Tiệm cận mô hình hiện đại thế giới

Ngành khí tượng thủy văn Việt Nam đã tiệm cận được những phương tiện, mô hình, phương án dự báo hiện đại nhất của thế giới trong nhiều lĩnh vực. Các mô hình của những nước hàng đầu trên thế giới đã được ứng dụng thành công ở VIệt Nam với chất lượng dự báo ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực.

Theo TS Hoàng Đức Cường - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Khí tượng thủy văn, hệ thống quan trắc khá hiện đại - phương tiện hiện đại nhất trên thế giới đã được ứng dụng ở Việt Nam. Chúng ta có được một hệ thống tính toán siêu máy tính lớn nhất trong khu vực Đông Nam Á cho phép có được những thông tin khá đầy đủ, tin cậy để đưa ra những bản tin dự báo, cảnh báo tin cậy nhất.

Đặc biệt, ngành bước đầu tham gia hoạt động quản lý, điều hành của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) thông qua việc ứng cử và được bầu vào vị trí Phó Chủ tịch Hiệp hội Khí tượng khu vực II châu Á; đảm nhiệm vai trò Trung tâm Hỗ trợ dự báo thời tiết nguy hiểm khu vực Đông Nam Á, Trung tâm Cảnh báo lũ quét khu vực Đông Nam Á của WMO hỗ trợ công tác dự báo cho các nước khu vực Đông Nam Á góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác phòng tránh thiên tai.