Đồng Nai là một địa phương có nhiều thế mạnh về đặc sản như cây ăn trái, thực phẩm, và nhiều loại nông sản khác. Tuy nhiên để khai thác được thế mạnh riêng cũng như đặc điểm nổi bật thì đó là một bài toán khó, cần khá nhiều thời gian.
Hiện nay mặc dù Đồng Nai cũng đã có nhiều động thái, triển khai hình thành những khu vực, vùng đặc sản,… tạo điểm nhấn cho đặc sản địa phương nhưng để có được cái kết cao nhất vẫn là một bài toán khó.
Trước mắt, tỉnh Đồng Nai liên tục thực hiện các chuơng trình đánh giá sản phẩm OCOP với đa dạng về chủng loại và mang đặc trưng riêng của từng vùng.
Hiện nay đặc sản tại Đồng Nai khá nổi tiếng như khô cá kìm, gà thảo mộc, trứng gà thảo mộc của huyện Định Quán; chuối chiên giòn, chuối sấy dẻo của huyện Thống Nhất; sản phẩm sầu riêng và chôm chôm của huyện Xuân Lộc,…
Nhiều hộ nông dân nói rằng, thời gian qua cán bộ địa phương khá quan tâm đến cuộc sống, việc làm của bà con nông dân. Đồng thời liên tục có những đóng góp, định hướng phát triển.
Ông Nguyễn Thanh Hoàng, tổ trưởng tổ hợp tác khô cá kìm sông nước Phú Cường nói rằng: Địa phương có lợi thế nằm giáp lòng hồ Trị An, với nghề đánh bắt và chế biến thủy sản rất phát triển. Trong đó, nghề làm khô cá kìm, khô cá lóc… là nghề truyền thống của địa phương; đặc biệt khô cá kìm là đặc sản độc đáo của hồ Trị An vì độ thơm ngon và có nguồn cung đều đặn quanh năm.
Khi đặc sản này được chọn làm sản phẩm OCOP của Định Quán năm 2020, các hộ chế biến đã vào tổ hợp tác, bước đầu có 15 thành viên tham gia chuỗi liên kết để có sản lượng lớn, đăng ký nhãn hàng chung cho khô cá kìm của cả vùng để loại đặc sản bản địa này vươn xa hơn.
Ông Hoàng cũng mong muốn người dân mọi nơi sẽ có cơ hội thưởng thức cá ngon của vùng hồ Trị An. Cũng theo ông Hoàng, chương trình sản phẩm OCOP diễn ra giúp cho người dân có cơ hội đưa sản phẩm của mình đến tay người tiêu dùng, bay cao bay xa hơn, được tiếp cận với nhiều người hơn.
"Ngày trước cá kìm rẻ lắm, chủ yếu làm thức ăn cho vật nuôi, nhưng từ khi khô cá kìm trở thành đặc sản của lòng hồ Trị An thì giá cả cũng tăng theo. Hơn nữa, ít người đánh bắt, biết làm khô cá kìm bán rất chạy.
Nếu đến hồ Trị An mà chưa thưởng thức món ăn làm từ khô kìm là một thiếu sót đáng tiếc cho chuyến đi của du khách. Đặc biệt cá kìm ở hồ Trị An con nào cũng béo tròn, to bằng ngón tay người lớn", ngư dân Nguyễn Văn Út đánh bắt cá tại lòng hồ Trị An chia sẻ.
Bà Hoàng Thị Kim Anh, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp An Hòa Hưng (phường An Hòa, TP.Biên Hòa) cho biết: Chương trình OCOP của Đồng Nai, khi triển khai đã phát huy tốt tinh thần OCOP - là tinh thần cộng đồng, khuyến khích, quảng bá cho những sản phẩm, đặc sản địa phương.
Chính vì vậy dù hợp tác xã có nhiều dòng sản phẩm nhưng chỉ chọn sản phẩm đặc trưng, được thị trường ưa chuộng là Cao An xoa để làm sản phẩm OCOP. Từ khi đăng ký làm sản phẩm OCOP, đơn vị được tỉnh hỗ trợ tham gia nhiều chương trình kết nối, quảng bá cho sản phẩm. Đến đâu, người tiêu dùng đều biết đây là sản phẩm độc đáo của riêng Đồng Nai.
Phó chủ tịch UBND huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai, ông Ngô Tấn Tài cho hay: Thế mạnh sản phẩm OCOP của địa phương là các loại đặc sản, nông sản chế biến. Cụ thể năm 2019, huyện có 6 sản phẩm OCOP đều là sản phẩm chế biến như: bột ca cao nguyên chất, rượu vang ca cao, mít sấy, chuối sấy, khoai lang sấy, khoai tây sấy.
Trong đợt 1-2020, huyện có 7 sản phẩm OCOP chủ yếu cũng tập trung cho dòng sản phẩm chế biến như: xoài sấy dẻo, chuối sấy dẻo, khô cá kìm, sô cô la đắng.
Các loại đặc sản này được sản xuất từ những nông sản chủ lực của địa phương. Trong đó, có nhiều sản phẩm chế biến sâu không chỉ tiêu thụ tốt ở thị trường nội địa mà còn xuất khẩu đi nhiều thị trường khó tính mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Theo Phó giám đốc Sở NNPTNT Trần Lâm Sinh, trong năm 2020, Hội đồng Đánh giá, phân hạng sản phẩm chương trình OCOP tỉnh Đồng Nai tổ chức 2 đợt bình chọn, đánh giá sản phẩm OCOP cấp tỉnh để tìm kiếm những sản phẩm chất lượng, đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng nội địa và xuất khẩu.
Để đặc sản địa phương được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh Đồng Nai biết đến nhiều hơn, thời gian qua, ngoài quảng bá sản phẩm, tỉnh Đồng Nai còn thực hiện nhiều chương trình đánh giá sản phẩm, trong đó có đặc sản cá kìm hồ Trị An, gà ta nuôi bằng thảo dược...