Gỡ “thẻ vàng” IUU: Khai thác hải sản phải truy xuất nguồn gốc

Phải chấm dứt tình trạng khai thác trái phép

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản (Bộ NNPTNT), trong cuộc họp trực tuyến với Ủy ban châu Âu (EC) về việc triển khai thực hiện chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), phía EC tiếp tục đánh giá cao cam kết, quyết tâm chính trị và nỗ lực của Việt Nam; đặc biệt là công tác chỉ đạo, điều hành.

Thực tế, thời gian qua, các bộ ngành từ Trung ương đến địa phương đã vào cuộc rất quyết liệt triển khai các giải pháp gỡ "thẻ vàng" theo khuyến nghị của EC. 

Thủ tướng đã ban hành Văn bản số 1063/TTg-NN ngày 12/8/2020 chỉ đạo các bộ, ban ngành liên quan và 28 tỉnh, thành phố ven biển tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống khai thác IUU. Bộ NNPTNT đã tổ chức 3 đoàn công tác kiểm tra tình hình triển khai chống khai thác IUU tại các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Kiên Giang, Sóc Trăng, Ninh Thuận, Bình Thuận.

Tuy nhiên, phía EC tiếp tục khẳng định sẽ không gỡ cảnh báo "thẻ vàng" cho Việt Nam nếu chưa chấm dứt được tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài.

Mặc dù tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài đã giảm đáng kể nhưng từ đầu năm 2020 đến nay, vẫn xảy ra 54 vụ/86 tàu cá bị nước ngoài bắt giữ, xử lý (chủ yếu là do vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài) giảm 54 vụ/91 tàu so với cùng kỳ năm 2019.

Ngoài ra, vẫn chưa kiểm soát được thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác của tàu nước ngoài cập cảng Việt Nam theo quy định của Hiệp định về biện pháp quốc gia có cảng.

Đối với việc lắp thiết bị giám sát hành trình, tính đến ngày 25/8/2020, số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình là 24.927/30.605 tàu (đạt 81,4%); đã thực hiện đánh dấu cho 80.194 chiếc để phục vụ công tác quản lý.

Phải truy xuất được nguồn gốc hải sản

Để tăng cường kiểm tra công tác gỡ "thẻ vàng" IUU của EC, đoàn công tác của Bộ NNPTNT do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến làm trưởng đoàn và một số đơn vị đã làm việc với tỉnh Ninh Thuận về tình hình triển khai khuyến nghị của EC.

Báo cáo với đoàn, ông Đặng Kim Cương – Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Ninh Thuận cho biết, toàn tỉnh có 642 tàu cá. Trong đó, 19 tàu cá trên 24m, 623 tàu dưới 24m, các tàu đã lắp đặt thiết bị giám sát theo quy định. Ninh Thuận có 3 cảng cá được Bộ NNPTNT chỉ định. Từ đầu năm 2020 đến nay đã thu được 3.822 quyển nhật ký khai thác, kiểm tra được 9.373 lượt tàu cá xuất, nhập cảng.

Về nuôi trồng thủy sản, trên địa bàn tỉnh có khoảng 450 cơ sở sản xuất tôm giống, dự kiến sản lượng tôm giống năm 2020 đạt 36 tỷ con, trong đó, có 30 tỷ con tôm thẻ chân trắng và 6 tỷ con tôm sú giống. Ngoài tôm giống, trên địa bàn tỉnh có khoảng 40 cơ sở hoạt động sản xuất các đối tượng hải sản khác như: ốc hương, sò lụa, hàu, cá chim vây vàng…

Ông Cương đề nghị, trong thời gian tới, Bộ NNPTNT cần tổ chức tập huấn nghiệp vụ chuyên môn và cập nhật các thông tin liên quan đến các vấn đề khuyến nghị của EU; đẩy nhanh tiến độ thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề xuất chủ trương đầu tư dự án phát triển thủy sản bền vững tỉnh Ninh Thuận nguồn vốn WB, tổng mức đầu tư dự kiến 561 tỷ đồng. Xem xét đưa dự án xây dựng cơ sở hạ tầng vùng sản xuất giống thủy sản tập trung Nhơn Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Sau khi nghe một số ý kiến của các thành viên đoàn công tác và đơn vị chuyên môn của tỉnh về một số tồn tại, vướng mắc trong quá trình quản lý, triển khai chống khai thác IUU, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá cao sự nỗ lực của tỉnh Ninh Thuận trong thời gian qua.

Thứ trưởng nhấn mạnh, Ninh Thuận là địa phương có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, trong chăn nuôi dê, cừu bò, nuôi trồng thủy sản, đánh bắt hải sản. Thứ trưởng cho rằng, IUU là nội dung rất quan trọng. Thứ trưởng yêu cầu, khai thác hải sản phải truy xuất nguồn gốc, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, phải chú trọng khai thác theo hướng phát triển bền vững, chấp hành pháp luật. Trong đội tàu cần lập danh sách những tàu có nguy cơ cao để tập trung quản lý.