Làm nông thời công nghệ 4.0: Đưa công nghệ và chuyển đổi số thành tiêu chí xây dựng nông thôn mới

Đó là nội dung chính được đưa ra thảo luận tại hội thảo "Chuyển đổi số và định hướng nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021 -2025" do Bộ NNPTNT và Bộ TTTT đồng tổ chức mới đây.

Chuyển đổi số là gì?

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Minh Tiến - Cục trưởng, Chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới (NTM) T.Ư cho biết, nông thôn Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức truyền thống và phi truyền thống, mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong quá trình xây dựng NTM trong hơn 10 năm qua. Khoảng cách giữa các vùng nông thôn, giữa nông thôn và thành thị ngày càng khác biệt, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi, đại dịch Covid-19 đòi hỏi nông thôn cần phải có sự thay đổi cho phù hợp với xu thế của thời đại.

Trong đó, ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng mạnh mẽ hơn nữa khoa học, công nghệ, đặc biệt là công nghệ số được coi là giải pháp ưu việt giúp khoảng cách, chất lượng cuộc sống giữa nông thôn và thành thị xích lại gần nhau hơn.

Theo ông Nguyễn Minh Tiến, nội hàm của chuyển đổi số là hướng tới một khu vực nông thôn thông minh trên cơ sở đánh giá thực trạng hiện nay và xu hướng phát triển thiết yếu. "Nếu không có được sự chủ động, thích ứng thì vùng nông thôn sẽ bị bỏ lại phía sau" - ông Tiến nhấn mạnh.

Theo Văn phòng Điều phối NTM Trung ương, cả nước hiện có 5.350 xã (chiếm trên 60% số xả của cả nước), 152 đơn vị cấp huyện (đạt 22,7%) đạt chuẩn NTM. Xu hướng trên thế giới cũng như Việt Nam hiện nay đều đang bước vào cuộc cách mạng 4.0 dựa trên nền tảng của chuyển đổi số, kinh tế số, internet vạn vật… và các ứng dụng khác. Trong xu thế như vậy, việc chuyển đổi số, định hướng nông nghiệp thông minh là xu thế tất yếu.

Xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, Bộ NNPTNT, Bộ TTTT cùng có ý tưởng trình Chính phủ xây dựng đề án đưa công nghệ thông tin và chuyển đổi số trở thành một trong những tiêu chí xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, trong đó tập trung chủ yếu vào hạ tầng kết nối, băng thông rộng và dữ liệu nông nghiệp, nông thôn. Làm sao để mỗi người dân đều được tiếp cận kết nối internet qua các hệ thống kết nối căn bản với các chi phí hợp lý…

Tiềm năng chuyển đổi số

Thực tế, việc chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng NTM cũng đã được manh nha triển khai tại một số địa phương, nhưng chủ yếu vẫn mang tính tự phát. Chẳng hạn như hệ thống tưới cảm biến tự động đã được áp dụng rất nhiều. Nhiều địa phương đã thí điểm công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát điều hành NTM, hay mới đây nhất là Chương trình mỗi xã một sản phẩm…

Tại hội thảo, các đại biểu nghe và tham gia ý kiến đóng góp cho các tham luận của Cục Tin học hóa (Bộ Thông tin và Truyền thông) với chủ đề phát triển xã hội số, kinh tế số trong chuyển đổi số quốc gia, xoay quanh việc chuyển đổi số trong nông nghiệp, quản lý, truy xuất nguồn gốc trong nông nghiệp để hạn chế hàng giả, hàng nhái. Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông có tham luận "Chuyển đổi số tại Việt Nam: Thực trạng và giải pháp khuyến nghị mô hình chuyển đổi số cho lĩnh vực nông nghiệp" với rất nhiều ý tưởng, gợi ý hay.

Hợp tác xã nông nghiệp số đã trình bày ý tưởng xây dựng mô hình làng xã thông minh, xã kết nối trong xây dựng NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu hứa hẹn sẽ hình thành nên những vùng nông thôn thực sự văn minh, hiện đại những vẫn luôn giữ gìn được bản sắc văn hóa của làng quê truyền thông.

Tại hội thảo, đại diện Sở NNPTNT Ninh Bình và Bình Dương chia sẻ kinh nghiệm thí điểm triển khai mô hình chuyển đổi số cấp xã; Viện Chính sách và Chiến lược nông nghiệp nông thôn đề xuất một số định hướng thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp; "Mô hình làng thông minh, xã kết nối" trong xây dựng NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu của HTX nông nghiệp số…

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam chia sẻ, hội thảo này được xem là buổi công bố chương trình công nghệ số trong lĩnh vực NTM. Ông Nam mong muốn có một phần mềm đánh giá sự hài lòng của người dân đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM...