Cây mã tiền có tên khoa học là Strychnos nux - vomica L. thuộc họ Mã tiền (Loganiaceae), là một loài cây gỗ thường xanh bản địa Đông Nam Á, thành viên của họ Loganiaceae.
Cây mã tiền là một loại cây nhỡ, mọc thẳng có vỏ xám, cây non có gai. Lá mọc đối có lá kèm, cuống ngắn, phiến lá hình bầu dục, hai đầu hơi nhọn, gân lá có hình lông chim, nhưng mỗi bên gân chính có một đôi gân phụ chạy dọc theo lá và nổi ở mặt dưới.
Hoa mã tiền nhỏ màu hồng, họp thành xim hình tán đều, lưỡng tính, tràng và đài có 5 cánh.Hạt hình đĩa dẹt, hơi dày lên ở mép; một số hạt hơi méo mó, cong không đều, đường kính 1,2 – 2,5 cm, dày 0,4 – 0,6 cm. Mặt hạt phủ một lớp lông tơ bóng mượt mọc ngả theo chiều từ tâm hạt tỏa ra xung quanh.
Rốn hạt là một lỗ chồi nhỏ ở giữa một mặt hạt. Sống noãn hơi lồi chạy từ rốn hạt đến lỗ nõan (là một điểm nhỏ cao lên ở trên mép hạt). Hạt có nội nhũ sừng màu vàng nhạt hay hơi xám, rất cứng. Cây mầm nhỏ nằm trong khoảng giữa nội nhũ phía lỗ noãn. Hạt không mùi, vị rất đắng.
Cây mã tiền là một vị thuốc được dùng phổ biến trong đông y và tây y có tác dụng chữa trị nhiều căn bệnh mang lại hiệu quả cao.
Mã tiền chưa chế biến thường chỉ dùng ngoài làm thuốc xoa bóp chữa nhức mỏi chân tay do thấp khớp, đau dây thần kinh, dùng dạng cồn thuốc, dùng riêng hoặc chế với ô đầu, phụ tử. Mã tiền đã chế biến theo y học cổ truyền được dùng để chữa tiêu hóa kém, nhức mỏi tay chân, đau dây thần kinh.
Tuy nhiên, nếu bạn trồng cây mã tiền trong vườn nhà thì hãy chú ý đến quả của chúng. Với hình dáng khá giống quả cam, quả mã tiền cực độc có thể gây tê liệt hô hấp và tử vong nếu ăn nhầm.
Theo TS. Nguyễn Đức Quang cảnh báo trên báo Sức khỏe & đời sống, hạt mã tiền rất độc, nếu dùng theo đường uống phải qua chế biến và bào chế. Sau khi uống phải tránh gió. Nếu thấy ngộ độc (giật giật ở môi và các cơ; nặng hơn thấy ngáp, nước dãi chảy nhiều, nôn mửa, sợ ánh sáng, mạch nhanh và yếu…), có thể lấy nhục quế 8g sắc uống để giải độc. Người mất ngủ và di tinh thì cấm uống loại cây này.