Chúng tôi đến thăm vườn xoài của ông Nguyễn Minh Khánh, khi ông đang kiểm tra những trái xoài đã được bao túi kín từ 10 ngày trước đó. “Khoảng giữa tháng 10 âm lịch, khi trái xoài bằng trứng gà, tôi đi lựa trái tròn đều, cân đối để bao kín. Sau 2 tháng, khi xoài có màu nhạt, chỉ còn 20 ngày nữa đến Tết Nguyên đán, tôi lại bọc xoài trong chiếc túi mới, tạo chữ trên thân trái xoài”, ông nói.
Trong khu vườn rộng 2ha của ông Khánh, có 100 gốc xoài Đài Loan, còn lại là trồng nhãn. Xác định vùng đất Bình Châu phù hợp với cây xoài, cây nhãn, trước đây, ông trồng xoài cát Chu, cát Hòa Lộc, nhưng dù chăm chút kĩ lưỡng hiệu quả vẫn chưa cao. 7 năm trước, ông mạnh dạn ghép xoài Đài Loan, còn lại chuyển hướng sang trồng hơn 1.000 gốc nhãn bắp cải. Xoài Đài Loan trái to, vị ngon, nhiều người thích.
Ông cũng mạnh dạn học hỏi, áp dụng mô hình trồng xoài, nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi năm, lợi nhuận từ xoài, nhãn khoảng hơn 150 triệu đồng. “Việc ứng dụng sản xuất xoài, nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP cho năng suất cao, ổn định, lợi nhuận tăng. Việc làm vườn cũng khỏe hơn nhiều. Nhờ đó, tôi có thời gian nghiên cứu những sản phẩm mới”, ông Khánh chia sẻ.
Không dừng lại ở việc trồng xoài áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, với niềm đam mê, ham học hỏi, ông Khánh “sáng tạo” ra loại sản phẩm mới phục vụ nhu cầu người tiêu dùng. Nhận thấy xoài là 1 trong 5 loại trái cây thường được người dân bày trên mâm ngũ quả, trưng trong ngày Tết. Nhưng nếu trái xoài không có điểm gì độc đáo, sẽ khó cạnh tranh. Tình cờ thấy các sản phẩm dưa hấu, bưởi, dừa... có khắc chữ thư pháp rất đẹp, giá thành lại cao gấp 5-6 lần, ông tự nhủ sẽ tự tay làm ra sản phẩm này.
Trong suốt gần 1 năm, ông thường xuyên đi Bến Tre, phụ việc tại một nhà vườn để học hỏi kinh nghiệm “vẽ” thư pháp lên trái cây. Được truyền nghề, nhưng để áp dụng vào vườn nhà mình lại là cả một vấn đề. Tết năm 2019, ông thử mày mò trên một số xoài trong vườn nhà và thất bại...
Công đoạn định hình chữ mất rất nhiều thời gian vì nếu làm không tốt sẽ khiến bao trái bị dịch chuyển, chữ bị nhòe, không còn đúng vị trí như ban đầu và mỗi bao khắc chữ (nhập từ Đài Loan, giá thành từ 2.500 đồng đến 3.000 đồng/bao) chỉ có thể sử dụng 1 hoặc 2 lần nên rất tốn chi phí cho khâu bao và khắc chữ.
“Nếu bọc xoài sớm quá, trái xoài sẽ bị lợt màu, bọc trễ quá thì chữ thư pháp lại không nổi. Nếu để nắng xuyên qua kẽ hở của bao, trái sẽ không bóng vàng, không đều màu. Tính toán sai, trái xoài sẽ chín trước Tết, mỗi lần tôi tự rút kinh nghiệm cho mình để làm tốt hơn”, ông Khánh nói.
“Do đẹp mắt, lại ý nghĩa nên xoài thư pháp luôn đắt khách. 1.000 trái xoài của tôi đã được khách tại TP.Hồ Chí Minh đặt hàng. Có đơn hàng 500 trái xoài thư pháp do khách hàng ở Đà Nẵng đặt, nhưng tôi đành từ chối vì không thể đáp ứng được…”, ông Khánh nói.Tết Nguyên đán năm 2020, ông Khánh thử nghiệm với 400 trái xoài trong vườn, nhưng chỉ hơn 200 trái thành công, với chữ Tài, Lộc hoặc Phát Tài, Phát Lộc sắc nét, được thương lái mua luôn tại vườn. Trái xoài vàng ruộm đạt trọng lượng từ 800g-1,2kg, nổi chữ thư pháp màu xanh đậm, có giá từ 200-300 ngàn đồng/trái. Những trái chưa đẹp, hoặc chín sớm, được ông bán rẻ ra thị trường. Năm nay, ông Khánh tự tin sản xuất 1.000 trái xoài thư pháp và tự tin tỉ lệ thành công 100%.
Ngoài trái xoài, mấy năm nay, ông Khánh cũng thử nghiệm làm đu đủ hồ lô, thỏi vàng, có chữ nổi bên trên. Ông Khánh cho hay với trái đu đủ, việc thành công khó bội phần. Bởi ép khuôn mạnh tay, mủ của trái đu đủ sẽ ra làm hỏng trái. Thêm vào đó, cuống của trái đu đủ ngắn nên rất khó cho việc ép khuôn.
Trong 10 trái thử nghiệm năm 2020, ông chỉ thành công với 3 trái đu đủ hình thỏi vàng và được mua với giá 450.000 đồng/trái. Hiện trong vườn đang có 200 gốc đu đủ, thời gian tới ông Khánh sẽ tiếp tục thử nghiệm... Hy vọng lần sau trở lại chúng tôi sẽ được ông kể về sự thành công của việc tạo hình trái đu đủ. Từ đó, mâm ngũ quả của các gia đình dịp Tết cổ truyền vui càng vui hơn.