Luận tội Trump: Kết cục cũ, hệ lụy mới

Việc đáp ứng điều kiện mà hiến pháp hiện hành của nước Mỹ quy định cho việc quốc hội phế truất tổng thống luôn bất khả thi đối với phe này. Để phế truất ông Trump, phe Đảng Dân chủ cần lá phiếu thuận của ít nhất 67 trong tổng số 100 thành viên của thượng viện mà phe này hồi năm 2019 chỉ có 47 và hiện tại chỉ có 50.

 Ở lần đầu tiên phế truất ông Trump chỉ có 1 thượng nghị sỹ thuộc Đảng Cộng hoà biểu quyết cùng phe Đảng Dân chủ và ở lần thứ hai vừa qua có 7. Kết cục của chuyện quốc hội tiến hành phế truất ông Trump lần mới vẫn như lần cũ. Dù vậy, hệ luỵ của hai lần lại không hề giống nhau.

Cho dù ông Trump và những người ủng hộ hể hả và hài lòng bao nhiêu về việc không bị thượng viện phế truất thì phía Đảng Dân chủ cũng vẫn đạt được không ít mục tiêu đề ra với việc tiến hành luận tội phế truất ông Trump cả khi người này không còn là tổng thống nữa của nước Mỹ. Những cáo buộc của phía Đảng Dân chủ đối với ông Trump ở lần luận tội phế truất này rất nặng nề, cụ thể và xác đáng về chính trị cũng như pháp lý. 

Ngay đến cả thủ lĩnh phe Đảng Cộng hoà trong thượng viện Mitch McConnell cũng phải công khai xác nhận là ông Trump phải chịu trách nhiệm trên thực tế và về đạo lý, cho dù thoát được trách nhiệm pháp lý. Ông Trump không bị phế truất lần này bởi phía Đảng Cộng hoà bám giữ vào lập luận "không thể phế truất người không còn tại nhiệm"để tránh mọi trách nhiệm về pháp lý cho việc bảo vệ người vi phạm pháp luật (ông Trump).

Phe Đảng Dân chủ biết rằng không thể thành công với việc phế truất ông Trump nhưng vẫn thúc đẩy việc phế truất khi ông Trump đã mãn nhiệm vì chỉ riêng việc ông Trump lại bị luận tội phế truất cũng đã làm tăng mức độ tai tiếng và bê bối của cá nhân ông Trump và của Đảng Cộng hoà. Vụ luận tội phế truất này vĩnh cửu hoá vai trò chẳng hay hò gì của cá nhân ông Trump trong cuộc nổi loạn của những người ủng hộ ông Trump tấn công vào toà nhà trụ sở quốc hội Mỹ ở thủ đô Washington ngày 6.1 vừa qua cũng như sự đồng loã của phe Đảng Cộng hoà với vai trò này của ông Trump.

 Tuy không bị phế truất nhưng uy tín cá nhân của ông Trump bị tổn hại nghiêm trọng và mức độ đáng được tin cậy về chính trị của Đảng Cộng hoà cũng bị sa sút ở Mỹ. Tuy vẫn ra tay cứu ông Trump ở lần bị luận tội phế truất này, Đảng Cộng hoà Mỹ bị phân hoá nội bộ thêm sâu sắc. Việc ông Trump không bị phế truất cho thấy người này hiện vẫn có được ảnh hưởng rất đáng kể trong Đảng Cộng hoà và đối với Đảng Cộng hoà nhưng sự ủng hộ của đảng này dành cho ông Trump đã bắt đầu rạn vỡ rõ nét. Chiều hướng diễn biến tới đây sẽ là đảng này dần tự thoát ra khỏi sự cương toả của ông Trump để không vì tiếp tục trung thành với ông Trump mà tương lai chính trị có thể bị huỷ hoại. Khi không còn cầm quyền và trong tình trạng bị nhiều mạng xã hội cùng với giới truyền thông tẩy chay hoặc xa lánh, ông Trump không còn có thể tiếp tục là tâm điểm chú ý của dư luận và chỗ dựa quyền lực chính trị cho Đảng Cộng hoà nữa. Một khi trở thành gánh nặng cho đảng và mối đe doạ cho tương lai chính trị của đảng thì Đảng Cộng hoà sẽ buông bỏ ông Trump. 

Hiện tại chưa phải là thời điểm thích hợp và chưa có điều kiện chín muồi để Đảng Cộng hoà chính thức quay lưng lại phía ông Trump nhưng thời điểm ấy sẽ đến chậm nhất khi cuộc vận động tranh cử cho bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vào năm 2022 chính thức bắt đầu. Nó sẽ đến sớm hơn nếu như tới đây ông Trump bị toà án tìm đến về một số hành động khi còn đương nhiệm. Tuy không phế truất được ông Trump nhưng phe Đảng Dân chủ đã làm cho người này gặp thêm rất nhiều khó khăn, nếu như không muốn nói là không còn có thể tái ứng cử tổng thống một lần nữa. Rất có thể người này ly khai Đảng Cộng hoà và thành lập đảng phái chính trị riêng ganh đua với hai đảng phái chính trị lớn nhất hiện tại ở Mỹ nhưng ở nước Mỹ xưa nay thành lập đảng phái chính trị mới thì dễ trong khi chưa có đảng mới nào có thể trở thành kỳ phùng địch thủ của hai đảng lớn.

Kết cục cũ này có lợi cho tân tổng thống Joe Biden hơn là kết cục ông Trump bị phế truất. Ông Trump không bị phế truất giúp xoa dịu nỗi đau và hận của phe Đảng Cộng hoà về thất bại trong các cuộc bầu cử ở Mỹ ngày 3.11 năm ngoái, giúp vớt vát chút thể diện cho phe này và vì thế giảm bớt mức độ kiên quyết dự tuyệt hợp tác với phe Đảng Dân chủ trong quốc hội.

 Vụ việc sớm chấm dứt, phe Đảng Cộng hoà phân rẽ nội bộ và ôn hoà hơn trong quan hệ với phe Đảng Dân chủ sẽ rất thuận cho ông Biden thực hiện mục tiêu hàn gắn sự phân rẽ về chính trị và xã hội ở Mỹ, gây dựng sự hợp tác giữa hai đảng trong quốc hội và thúc ép quốc hội tập trung hoạt động vào thông qua những bộ luật và phê duyệt đề cử nhân sự của chính quyền mà ông Biden cần có được nhanh chóng như có thể để đối phó dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra, để khôi phục tăng trưởng kinh tế, để ổn định tình hình chính trị xã hội nội bộ và để chuẩn bị xử lý những vấn đề đối ngoại và an ninh nan giải đang trở nên mỗi lúc thêm thời sự cấp thiết đối với chính quyền mới ở nước Mỹ.