Thời gian qua, việc nhiều người đầu tư xây dựng nhà nuôi chim yến làm nảy sinh nhiều bất cập, nhất là nuôi yến trong khu dân cư, tiếng ồn do âm thanh dẫn dụ yến, tình trạng mất vệ sinh môi trường... làm nhiều người dân bức súc.
Ðể giải quyết vấn đề này, tỉnh Tây Ninh đang xây dựng dự thảo quy định về khu vực được phép nuôi chim yến.
Về góc độ kinh tế, phải nhìn nhận nghề nuôi chim yến đã mang lại nhiều lợi nhuận cho chủ đầu tư. Do đó, thời gian qua, bất chấp các quy định, khuyến cáo của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, nhiều người vẫn quyết tâm xây nhà yến.
Nuôi chim yến-Lợi ích kinh tế cao
Theo thống kê của ngành nông nghiệp, cả nước có khoảng 6.000 nhà nuôi chim yến; trong đó, tỉnh Tây Ninh có 600 nhà nuôi yến đã được xây dựng, chiếm khoảng 10% số lượng nhà nuôi yến trong nước.
Ông H.C, một người đầu tư xây dựng nhà yến ở khu phố Sân Cu, phường Long Thành Bắc, thị xã Hoà Thành (tỉnh Tây Ninh) cho biết, sau gần 3 năm bỏ tiền xây dựng nhà yến, đến nay, ông bắt đầu thu hoạch tổ yến với sản lượng khoảng 2kg yến thô/tháng.
Giá tổ yến thô hiện nay là 16 triệu đồng/kg, tính ra mỗi tháng, nhà nuôi chim yến mang lại cho ông khoảng 30 triệu đồng.
Theo ông C, vốn đầu tư nuôi yến ban đầu khá lớn, nhưng sau khi hoàn thành thì không cần bỏ công chăm sóc nhiều, thu nhập lại ổn định. Vì vậy, nhiều người sẵn sàng bỏ số vốn lớn để đầu tư xây dựng nhà yến.
Tuy nhiên, không phải ai xây nhà yến cũng đều mang lại hiệu quả kinh tế cao. Một cán bộ xã Tân Hội, huyện Tân Châu (Tây Ninh) cho biết, có những nhà yến- dù trước khi xây dựng đã tư vấn, nghiên cứu kỹ, nhưng khi xây xong thì chim yến không về, hoặc chim yến có về nhưng chỉ với số lượng ít và chim yến không làm tổ.
Theo ông Nguyễn Ðình Xuân- Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Tây Ninh, việc xây nhà nuôi chim yến rất đa dạng, nếu đầu tư có quy mô lớn thì một nhà nuôi yến có giá ban đầu khoảng 4-5 tỷ đồng; còn nhà nuôi chim yến đầu tư xây dựng sơ sài cũng khoảng 500 triệu đồng.
Ðối với các hộ nuôi chim yến, sau khi đầu tư, khoảng 3-5 năm bắt đầu thu hoạch tổ yến. Nhiều nhà nuôi chim yến cho sản lượng khoảng 50kg tổ yến thô/năm, có nhà nuôi yến sản lượng khoảng 20kg tổ yến thô/năm.
Với giá bán tổ yến thô trên thị trường khoảng 16 triệu đồng/kg, tổ yến qua sơ chế 25 triệu đồng/kg, tuỳ theo quy mô của nhà yến, 4-5 năm khai thác, chủ đầu tư đã có thể thu hồi vốn.
Thời gian còn lại chủ đầu tư hưởng lợi từ việc nhà nuôi chim yến mang lại mà không cần phải đầu tư nhiều. Do lợi ích kinh tế mang lại khá cao từ nghề nuôi chim yến dẫn đến nhiều người ồ ạt xây nhà nuôi yến trong thời gian qua ở tỉnh Tây Ninh.
Bên cạnh đó, nghề nuôi yến còn tạo ra công ăn, việc làm cho nhiều lao động nhàn rỗi. Ðến kỳ thu hoạch tổ yến thô, nhiều chủ đầu tư phải thuê nhân công để sơ chế tổ yến.
Sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho nghề nuôi chim yến
Về mặt trái, nghề nuôi yến đã phát sinh nhiều vấn đề bất cập. Ðể có chim yến về làm tổ, các nhà yến phải phát loa dụ chim yến với nhiều cường độ khác nhau, ảnh hưởng đến đời sống của người dân xung quanh.
Ngoài ra, nhà nuôi chim yến còn gây ra mùi hôi, ảnh hưởng đến các hộ dân lân cận- nhất là các nhà yến nuôi trong khu dân cư; rồi vấn đề phân chim yến rơi trên các nhà dân...
Một bất cập khác, yến là loài chim yêu thích của các loài chim cú, chim cắt. Do đó, để bảo vệ đàn chim yến, nhiều chủ đầu tư tìm cách bẫy, tiêu diệt chim cú, chim cắt, gây thiệt hại về đa dạng sinh học.
Theo ông Xuân, nghề nuôi chim yến có khả năng còn phát triển, nhưng trước những bất cập từ các nhà yến nuôi trong khu dân cư, tỉnh Tây Ninh đang xây dựng dự thảo quy định về khu vực được nuôi chim yến.
Tỉnh Tây Ninh sẽ sớm ban hành những quy định về xây dựng nhà nuôi chim yến, như nhà yến phải xa khu dân cư, nhà yến xây dựng trên loại đất phù hợp (đất phi nông nghiệp, đất ở nông thôn…), không được xây dựng nhà yến trên đất lúa, đất rừng.
Ngoài ra, chủ đầu tư phải tuân thủ các quy định về xây dựng, môi trường, bảo đảm nhà nuôi chim yến không gây ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh.
Ngành nông nghiệp tỉnh Tây Ninh sẽ phối hợp với các ngành chức năng thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn các chủ đầu tư tuân thủ các quy định về nuôi chim yến - đặc biệt chú trọng vấn đề truy xuất nguồn gốc tổ yến trước khi đưa ra tiêu thụ ở thị trường trong nước lẫn xuất khẩu.