Lương hưu người lao động bị "đe dọa" vì đóng BHXH chỉ dựa trên tiền lương

Theo báo cáo của BHXH, nhiều doanh nghiệp vẫn chủ yếu xây dựng thang, bảng lương để đóng BHXH bằng mức thấp nhất.

Tức là bằng mức lương tối thiểu vùng, cộng thêm 7% đối với lao động đã qua đào tạo nghề và cộng thêm 5% hoặc 7% đối với lao động làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, đặc biệt nặng nhọc độc hại và nguy hiểm.

Đối với lao động giữ chức vụ, khoảng 80% doanh nghiệp đã xây dựng thang, bảng lương cụ thể theo chức danh, đơn cử như với chức vụ giám đốc sản xuất, giám đốc điều hành, trưởng phòng. 

Còn lại các doanh nghiệp xây dựng đối với lao động giữ chức vụ theo thang lương, bảng lương chuyên môn nghiệp vụ và bảng phụ cấp chức vụ, phụ cấp trách nhiệm.

Thống kê của BHXH Việt Nam cũng cho thấy, đa số doanh nghiệp đã đăng ký đóng BHXH cho người lao động theo mức lương mà không có khoản bổ sung khác. Mặc dù quy định từ ngày 1/1/2018, tiền lương tháng đóng BHXH gồm mức lương và thêm khoản bổ sung khác.

Báo cáo của BHXH nêu rõ, "Nhiều doanh nghiệp vẫn chủ yếu xây dựng thang, bảng lương để đóng BHXH bằng mức thấp nhất. Thực tiễn ở nhiều doanh nghiệp đưa ra rất nhiều các khoản thu nhập khác như: Khoán sản phẩm (ngoài định mức lương), tăng năng suất lao động tính theo tỷ lệ %, hỗ trợ tiền nhà, tiền điện thoại, xăng xe, chuyên cần (chăm chỉ - ngày công lao động trong tháng) để không phải đóng BHXH". 

Đóng BHXH dựa trên lương để "bớt" tiền

Chỉ ra nguyên nhân "lách luật" trong việc đóng BHXH cho người lao động, đại diện BHXH Việt Nam cho biết, theo quy định hiện nay, chủ sử dụng lao động phải đóng 2/3 số tiền đóng BHXH hàng tháng của người lao động. 

Cụ thể mức đóng BHXH bắt buộc hàng tháng hiện nay là 32% lương và thu nhập, trong đó chủ sử dụng lao động đóng 21,5%, người lao động đóng 10.5%. 

Điều này dẫn tới nhiều doanh nghiệp cố tình lách để giảm bớt phần trách nhiệm đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). 

Bên cạnh đó, nhiều chủ sử dụng lao động cố tình giảm mức đóng BHXH để tăng trả cho người lao động, làm tăng cạnh tranh trên thị trường lao động. 

Mặt khác, nhiều người lao động chỉ quan tâm tới lợi ích ban đầu, chưa có hiểu biết đầy đủ về pháp luật BHXH, chưa hiểu rằng việc đóng mức cao thì sau này hưởng cũng cao để đòi hỏi quyền lợi chính đáng cho mình. Nếu số tiền đóng BHXH thấp thì tiền lương hưu sau này cũng thấp. 

Trên cơ sở đó, BHXH Việt Nam kiến nghị sửa đổi quy định về tiền lương đóng BHXH đảm bảo hạn chế đến mức thấp nhất khả năng trốn tránh các khoản phải đóng của doanh nghiệp, theo hướng quy định tiền lương làm căn cứ đóng thấp nhất phải bằng 70% bình quân tổng thu nhập của người lao động

Đồng thời tăng cường công tác thanh kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về tiền lương, xử lý nghiêm và kịp thời các vi phạm về tiền lương và BHXH.