Mô hình vườn rừng là sự kết hợp đa dạng các loại cây, đa dạng tầng tán sắp xếp theo nguyên lý hoạt động của rừng tự nhiên.
Clip: Mô hình vườn rừng của ông Hoàng Văn Tiến, xã Đông Xuân, huyện Quốc Oai (TP Hà Nội), trong đó tâng trên cùng là trồng cây hông-cây paulownia.
Cây Paulownia.vn (paulownia) là cây Hông có nguồn gốc Việt Nam do Tiến sĩ Vũ Khánh Ngọc lai tạo thành công năm 1997. Đây là loại cây lâm nghiệp có giá trị kinh tế cao, chống biến đổi khí hậu.
Từ lâu, nhiều nơi trên thế giới có điều kiện tự nhiên thích hợp đã chọn cây Paulownia.vn-cây hông làm cây lâm nghiệp quan trọng.
Cây sinh trưởng nhanh, cho gỗ tốt, hơn thế nữa lượng oxy nó nhả ra rất lớn. Một cây Paulownia.vn mỗi năm nhả ra khoảng 50kg oxy, hấp thu khoảng 6kg chất sulfua, do đó làm sạch môi trường, hạn chế khí nhà kính và tham gia cải tạo môi trường nước.
Cây Paulownia 8-12 năm tuổi cao 18 – 20m, có đường kính 50-60cm cho gỗ quý hơn gỗ pơ mu.
Trong các khu rừng tự nhiên tại một số tỉnh giáp biên giới Trung Quốc, đồng bào dùng gỗ cây Paulownia làm chõ hông xôi (hay còn gọi là đồ xôi) nên được gọi là cây hông.
Tuy nhiên, cây này ít được ngành lâm nghiệp và bà con chú ý đến. Phải đến khi kết quả của những công trình nghiên cứu được công bố thì cây Paulownia mới bắt đầu được quan tâm và trồng thử nghiệm tại Việt Nam.
6 năm là khoảng thời gian anh Hoàng Văn Tiến tìm đến Tiến sĩ Vũ Khánh Ngọc - cha đẻ của cây Paulownia.vn - anh ký hợp đồng trồng 10ha và được đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.
Trồng paulownia tốn ít chi phí mà lợi nhuận cao, chỉ 20.000 đồng/cây con, trồng cách nhau 5m, tương đương với 16 triệu/ha.
Theo hạch toán kinh tế của Tiến sĩ Vũ Khánh Ngọc thì cứ sau 3 năm, anh Tiến thu được 140 triệu/ha và sau 9 năm con số này lên 300 triệu/ha (số tiền đã trừ thuế, công làm cỏ và bón phân), cao hơn gấp 7 lần cây keo và 4-6 lần cây bưởi.
"Trồng cây này (paulownia.vn) không khó. Khó là khó ở chỗ tìm ra được mô hình phù hợp để tận dụng tối đa nguồn lợi mà cây mang lại. Hiện tại, tôi đang có 1 nửa quả đồi trồng paulownia, tổng diện tích là 2ha, với 800 cây. Dự tính sau 3 năm tôi thu được 300 triệu, đủ tiền cho bạn út nhà tôi học đại học." Anh Hoàng Văn Tiến chia sẻ.
Ông Tiến trồng cây hông-cây paulownia.vn theo mô hình vườn rừng. Tầng trên cùng là cây lâm nghiệp (paulownia), dưới gốc là cây dược liệu, cây ăn quả trồng xung quanh. Mô hình này tận dụng tối đa ưu điểm của cây hông khi lá cây này là phân bón rất tốt cho các cây dược liệu phía dưới.
Có được giống cây quý và mô hình cho lợi nhuận lớn, bền vững, ông Hoàng Văn Tiến chia sẻ cho bà con trong xã. Anh là nông dân gương mẫu được tặng danh hiệu Người tốt việc tốt.
Đặt niềm tin vào mô hình của ông Tiến, trưởng thôn Đồng Bèn 1 (xã Đông Xuân, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội), ông Bùi Văn Quyền chia sẻ: "Hiện nay, 80% bà con thôn Đồng Bèn 1 học theo mô hình vườn rừng của anh Tiến. Với tư cách trưởng thôn, tôi tin rằng trong tương lai người dân có thực phẩm sạch để ăn, để bán, thoát nghèo và làm giàu cho quê hương...".
Ông Hoàng Văn Tiến đã gieo hy vọng đổi đời cho mình và người dân xung quanh. Bằng việc làm cụ thể, anh lan tỏa tư duy nông nghiệp bền vững, kết hợp nông nghiệp hữu cơ với trồng giống cây rừng làm giảm phát thải khí nhà kính, cải tạo môi trường đang bị ô nhiễm.