Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đoạn Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP HCM khi nào xây dựng?

Tại dự thảo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) hệ thống đường sắt quốc gia được quy hoạch theo 16 tuyến, với chiều dài 4.746,4km.

Trong đó, có 7 tuyến chính hiện hữu với chiều dài 2.378,4km và quy hoạch để chuẩn bị, thực hiện đầu tư 9 tuyến đường sắt mới với chiều dài 2.368km.

Theo đó, 9 tuyến đường sắt mới được đầu tư trong giai đoạn này gồm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ đề xuất ưu tiên đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (665km), trong đó xây dựng trước 2 đoạn Hà Nội - Vinh (295km), Nha Trang - TP Hồ Chí Minh (370km). Tổng nhu cầu vốn của dự án cho giai đoạn này là 112.325 tỷ đồng.

Đối với các tuyến Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân (129km) nhu cầu vốn 6.000 tỷ đồng; xây dựng đường sắt nối cảng Lạch Huyện, Đình Vũ với tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Cái Lân (78km), nhu cầu vốn 48.400 tỷ đồng.

Ngoài ra, đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu (84km) bố trí vốn đầu tư 10.009 tỷ đồng; tuyến đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - Long Thành (38km) nhu cầu vốn đầu tư 6.604 tỷ đồng; tuyến Tân Ấp - Mụ Giạ - Vũng Áng (119km); đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ (174km) nhu cầu bố trí vốn là 123 tỷ đồng và Dĩ An - Lộc Ninh (128km) chỉ bố trí được 100 tỷ đồng.

Cùng với đó, Bộ GTVT đầu tư xây dựng mới các tuyến đường sắt, dự thảo quy hoạch cũng đề xuất ưu tiên bố trí 47.269 tỷ đồng để nâng cấp các tuyến đường sắt hiện có trong giai đoạn 2021 - 2030 nhằm nâng cao năng lực hạ tầng, khai thác hiệu quả vận tải.

Tổng nhu cầu vốn đầu tư theo dự thảo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030 và nâng cấp các tuyến đường sắt hiện có lên tới 239.030 tỷ đồng. Nguồn vốn này dự kiến được huy động từ ngân sách Trung ương, vốn vay và đầu tư theo hình thức PPP (công-tư).

Tầm nhìn đến năm 2050, ngành sẽ hoàn thành toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, các tuyến đường sắt trong khu đầu mối Hà Nội, khu đầu mối TP Hồ Chí Minh; đường sắt kết nối các cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế, kết nối các tỉnh Tây Nguyên; đường sắt ven biển, đường sắt xuyên Á.

Theo ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết, việc phát triển đường sắt cao tốc trong tương lai là hết sức cần thiết. Nếu chúng ta để chậm ngày nào thì thiệt ngày đó và làm được sớm, nhanh thì ngay lập tức sẽ phát triển được kinh tế - xã hội.

"Đối với một dự án, quan trọng không phải giá trị vốn đầu tư bao nhiêu mà hiệu quả của dự án thế nào để quyết định đầu tư, nếu hiệu quả đầu tư là lớn thì 100 tỷ USD vẫn phải làm," ông Minh cho biết.

Ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) nhìn nhận, việc xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao là dự án đầu tư có tính lan tỏa, tạo sự thúc đẩy cho phát triển nhiều ngành như cơ khí, phát triển công nghệ cao.

Về nguồn vốn, ông Tiến cho rằng: "Trước mắt, khi đưa đường sắt tốc độ cao vào quy hoạch, chúng ta có thể thấy nguồn lực còn hạn chế, nhưng phải tính đến tương lai khi đất nước phát triển để còn có căn cứ huy động nguồn lực. Còn khi đã đưa vào chương trình đầu tư công sẽ có nhiều cách thức huy động từ ngân sách, vay ODA, phát hành trái phiếu Chính phủ...".