Nơi toàn người thu nhập thấp: Cả thị trấn có 1 cây ATM, mọi thứ đều thanh toán bằng Bitcoin

Thị trấn bãi biển El Zonte trên bờ biển Thái Bình Dương của El Salvador là thiên đường của những người đam mê lướt sóng với những bãi biển cát trắng và hàng cọ xanh tốt. Nơi đây có dân số chỉ khoảng 3.000 người, đa phần là người thu nhập thấp.

Tại El Zonte không có ngân hàng và chỉ có đúng một cây rút tiền. Tuy nhiên, trước khi chính quyền El Salvador công nhận Bitcoin là tiền hợp pháp, thị trấn này đã sử dụng Bitcoin để thanh toán gần như mọi thứ bằng đồng tiền số phổ biến nhất thế giới.

Có thể dễ dàng bắt gặp những tấm biển ghi "Thanh toán bằng Bitcoin tại đây" cho bất kỳ thứ gì, từ một lon nước ngọt cho đến hóa đơn điện, nước ở khắp nơi của thị trấn.

El Zonte tự hào với việc sở hữu một máy ATM Bitcoin (chiếc máy duy nhất tại El Salvador đến thời điểm này), nơi mọi người gửi tiền mặt bằng đô la Mỹ - đơn vị tiền tệ chính thức của El Salvador, vào một ví Bitcoin cá nhân. Sau đó, họ dùng ứng dụng trên smartphone để thanh toán hóa đơn, mua bán, chuyển khoản hay thậm chí là cắt tóc bằng Bitcoin.

Celina Fuentes, người làm việc tại một quán ăn nhỏ ở El Zonte cho biết: "Ban đầu, chẳng ai biết gì về Bitcoin nhưng hóa ra nó tốt hơn chúng tôi tưởng. Khi đồng tiền này tăng giá, chúng tôi đã hưởng lợi. Giờ đây, khi giá của nó giảm, chúng tôi vẫn sử dụng và cảm thấy trải nghiệm vẫn ổn".

Một người khác nói: "Tất cả chỉ mất 1-2 phút. Thanh toán bằng Bitcoin dễ hơn nhiều so với trả tiền mặt. Tôi có thể ngồi nhà và mua hàng thông qua ứng dụng Bitcoin Beach".

Ngày 9/4 vừa qua, Quốc hội El Salvador đã thông qua một dự luật cho phép dùng Bitcoin để thanh toán. Như vậy, đây là quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận đồng tiền số này làm phương tiện thanh toán chính thức.

Tuy nhiên, điều đó làm dấy lên lo ngại từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Phát ngôn viên của cơ quan này nhận định: "Tiền số có thể gây ra rủi ro đáng kể. Cần có nhiều biện pháp quản lý hiệu quả hơn với các vấn đề liên quan đến tiền số".

Mặc dù vậy, ở El Zonte, Bitcoin đã trở thành thứ cứu nguy cho nhiều người. Hai năm trước, một nhà tài trợ Bitcoin ẩn danh đã khởi động dự án mang tên "Bitcoin Beach". Người này chuyển tiền – được đổi sang Bitcoin, cho các gia đình tại đây. Họ được hướng dẫn để dùng ứng dụng mua hàng hoặc thanh toán.

Bitcoin Beach đã đưa Bitcoin vào nền kinh tế của El Zonte và khiến các doanh nghiệp địa phương chấp nhận như một phương tiện thanh toán. Theo trang web của Bitcoin Beach, rất nhiều satoshi (đơn vị tiền tệ nhỏ nhất của Bitcoin) đã được phát hành thông qua các chương trình công tác thanh niên được trả lương, trợ cấp giáo dục, hỗ trợ người già và người nghèo cùng một số dự án xây dựng cộng đồng.

Mục tiêu dài hạn của Bitcoin Beach là tạo việc làm trả lương cao từ du lịch Bitcoin (mọi người đã đổ xô đến El Zonte tham quan sau khi El Salvador tuyên bố chấp nhận Bitcoin làm phương tiện thanh toán chính thức), thu hút đầu tư và biến thị trấn thành "trung tâm cho các công ty công nghệ liên quan đến Bitcoin".

Người dân địa phương được hướng dẫn để tạo ví và được phổ biến cách họ có thể nhận tiền bằng Bitcoin từ người thân ở Mỹ thay vì sử dụng các dịch vụ chuyển tiền mặt tốn kém và rườm rà.

Hàng trăm doanh nghiệp ở El Zonte cũng đang sử dụng Bitcoin. Đối với Hamer Valenzuela, một thợ nề nhận lương bằng Bitcoin, việc này rất dễ để thích nghi. Anh chia sẻ: "Cá nhân tôi không còn hứng thú với đô la Mỹ nữa. Tôi cũng không cần phải có tiền trong ví thì mới thanh toán hay mua hàng được".

Bitcoin đã tạo ra sức hấp dẫn đặc biệt với người trẻ tuổi và người nước ngoài đang điều hành doanh nghiệp nhỏ tại El Zonte. Hơn nữa, trong giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng nổ, người dân nơi đây có thể nhận và tiêu tiền mà không cần phải cất công ra ngoài rút tiền.

Tuy nhiên, một số chuyên gia tỏ ra nghi ngờ về hiệu quả của "nền kinh tế Bitcoin" ở El Zonte. Một tác giả cho rằng tất cả chỉ là một màn trình diễn mang tính sắp đặt khi "nền kinh tế Bitcoin" tại đây hoạt động nhờ việc nhà tài trợ liên tục bơm Bitcoin vào hệ thống của thị trấn.