Đầu tháng 7/2021, Báo Dân Việt nhận được đơn "kêu cứu" của đại diện hơn 200 người lao động làm việc tại Công ty Cổ phần Ô tô 1-5 (gọi tắt là Công ty Ô tô 1-5) có địa chỉ tại Tổ 53, thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, TP.Hà Nội trình bày về việc "trong quá trình làm việc đến khi kết thúc hợp đồng lao động, Công ty Ô tô 1-5 đã không thực hiện đúng các vấn đề thanh toán lương, đóng các khoản bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động".
Theo đơn "kêu cứu", đại diện người lao động cho biết, Công ty Ô tô 1-5 đã không tuân thủ quy định, không thanh toán đúng thời hạn, nợ lương người lao động rất nhiều tháng nay làm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống vật chất cũng như tinh thần của toàn thể người lao động.
Trước tình hình trên, ghi nhận thực tế của PV Dân Việt cho thấy, "cực chẳng đã" rất nhiều người lao động thời gian vừa qua đã có mặt tại khu vực cổng Công ty Ô tô 1-5 (Đông Anh, Hà Nội) căng băng rôn, hô hào đòi quyền lợi.
Phản ánh với PV Dân Việt, bà Nguyễn Hải Hà (SN 1979, công nhân phân xưởng sơn) - đại diện cho nhóm người lao động Công ty Ô tô 1-5 nhấn mạnh: "Do Công ty nợ lương người lao động quá lâu, có người bị nợ ít cũng từ 2-5 tháng, người nợ nhiều lên đến 14 tháng nên buộc chúng tôi phải đứng lên đòi quyền lợi cho mình".
Theo bà Hà, lương của người lao động làm việc trong công ty rất thấp, có người thậm chí chỉ 2-3 triệu/tháng. "Lương rất thấp nhưng công ty cũng không trả được. Mà hàng ngày chúng tôi phải chi tiêu, phải ăn, phải uống, phải nuôi dạy con cái… cuộc sống rất khó khăn nên cực chẳng đã chúng tôi mới phải đứng lên đòi quyền lợi như thế này", tay cầm băng rôn, bà Hà nói.
CLIP: Đại diện người lao động Công ty Ô tô 1-5 bị nợ lương phản ánh với PV Dân Việt.
Đại diện người lao động Công ty Ô tô 1-5 cũng cho biết, đối với BHXH, Công ty mới chỉ đóng đến tháng 8/2016, tuy nhiên những năm vừa qua, hàng tháng công ty vẫn khấu trừ các khoản BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế từ tiền lương của người lao động, tuy nhiên công ty lại không thực hiện đóng cho các cơ quan BHXH mà không có lý do chính đáng.
"Người lao động chúng tôi rất bức xúc về việc này, và đã 2 lần làm đơn lên công ty kiến nghị nhưng công ty trả lời không thuyết phục, do đó buộc chúng tôi phải làm đơn lên cấp trên của huyện Đông Anh nhưng hơn 1 tháng qua không có câu trả lời", bà Hà cho hay.
Bà Ngô Thị Mỹ (SN 1970), làm tại phân xưởng sơn, vệ sinh văn phòng Công ty Ô tô 1-5 cho hay: Từ tháng 2/2003, bà vào làm việc tại Công ty 1-5, sau nhiều năm công tác, mức lương trung bình khoảng 4,8 triệu đồng/tháng, tuy nhiên vào dịp nghỉ lễ 30/4 vừa qua bà xin nghỉ vì Công ty Ô tô 1-5 không trả lương cho bà nhiều tháng qua.
"Trong nhà có một mẹ già 100 tuổi thường xuyên đau ốm và 2 con đang tuổi ăn, tuổi học, hiện giờ chỉ trông chờ vào số tiền 3,7 triệu đồng/tháng lương hưu của chồng… Đến nay đã 14 tháng công ty không trả lương cho tôi khiến cuộc sống gia đình rất cơ cực, trong bữa cơm hàng ngày chủ yếu là rau, thậm chí phải ăn mì tôm, còn thịt cá là món ăn rất xa xỉ…", bà Mỹ nói trong nước mắt.
Bà Mỹ cho rằng mình bị Công ty Ô tô 1-5 nợ lương lên đến 14 tháng, trong đó năm 2019 (bị nợ tháng 5 và 6) và từ tháng 5/2020 đến tháng 4/2021 đến nay bà chưa nhận được lương trong quá trình làm việc tại Công ty.
"Hiện giờ công ty đã cho tôi nghỉ việc. Trong quá trình làm việc tôi không vi phạm quy định, trong công ty lúc thì tôi làm ở phân xưởng sơn, lúc thì làm vệ sinh văn phòng, thậm chí phải đi nhổ cỏ... song Bảo hiểm không được công ty đóng từ tháng 8/2016 đến nay. Thất nghiệp, không được trợ cấp, không ai thuê mướn nên cực chẳng đã tôi phải theo đoàn tới công ty đòi nợ lương như hiện nay", bà Mỹ chia sẻ.
Đồng cảnh ngộ, nhưng chớ trêu thay khi đến tuổi nghỉ hưu nhưng bà Đỗ Thị Oanh (55 tuổi, công nhân phân xưởng cơ khí), chưa được Công ty Ô tô 1-5 giải quyết chế độ.
"Tôi đi làm ở nhà máy từ năm 1984, công hiến cho công ty qua 3 đời Giám đốc. Ngày 1/4 vừa rồi đáng lẽ tôi được nghỉ theo chế độ của Nhà nước nhưng đến nay vẫn không được về hưu vì công ty chậm giải quyết các khâu thủ tục liên quan đến bảo hiểm xã hội", bà Oanh nói và bức xúc cho rằng, hàng tháng công ty vẫn khấu trừ tiền bảo hiểm nhưng lại không đóng tiền bảo hiểm cho cơ quan Nhà nước nên bà không được giải quyết chế độ để về hưu.
Trường hợp nữa là anh Nguyễn Minh Chiến (41 tuổi, làm tại phân xưởng CKD, Công ty Ô tô 1-5. Anh Chiến vào làm tại công ty từ năm 2002, tới tháng 11/2020, lương thấp, lại bị chậm tới 6 tháng lương nên anh quyết định nghỉ việc.
"Công việc tại công ty bắt đầu mất ổn định từ năm 2017. Lúc này, công việc túc tắc, 'buổi đực buổi cái', tháng nhiều được 15 buổi. Lương theo định mức, trung bình khoảng 5 triệu đồng/tháng, nhưng có tháng chỉ được khoảng 3 triệu đồng. Bí quá, tôi đi ra ngoài bắn mái tôn, khi lại dán vải tường… Nói chung, ai thuê gì làm đấy", anh Chiến kể.
"Vợ mới sinh cháu thứ 3, bố mẹ là công nhân mất sức, đều trên 70 tuổi. Tôi là lao động chính, nếu không nhảy ra ngoài làm thì không nuôi được gia đình. Đi làm ngoài cũng vất vả. Nhiều khi người ta chưa có lương để trả mình. Tới kỳ đóng học cho con, không có lại phải nói vợ đi vay", anh Chiến cho biết thêm.
Cũng như nhiều người lao động khác, anh Chiến không được đóng bảo hiểm từ tháng 8/2016 tới khi nghỉ việc. Anh Chiến cho biết, dịch Covid-19, theo chủ trương của Nhà nước người lao động trong công ty sẽ được hưởng trợ cấp, nhưng do công ty không đóng bảo hiểm, nên không công nhân nào được hưởng.
Liên quan đến sự việc trên, trao đổi với PV Dân Việt, ông Trần Thành Nam - Phó Tổng giám đốc, Chủ tịch Công đoàn Công ty Ô tô 1-5 thừa nhận, vấn đề người lao động phản ánh về việc bị nợ lương và chưa được công ty đóng bảo hiểm là hoàn toàn chính xác, đây là thực trạng đang tồn tại tại Công ty Ô tô 1-5.
Theo đó, hiện Công ty Ô tô 1-5 đang nợ bảo hiểm số tiền hơn 14,6 tỷ đồng, trong đó nợ gốc khoảng 7,9 tỷ đồng, nợ lãi là 6,7 tỷ đồng. Còn lương, công ty nợ của hơn 100 người lao động, với tổng số tiền trên khoảng 3 tỷ đồng. "Chúng tôi rất trăn trở và xin nhận thiếu sót về việc này. Bản thân lãnh đạo Công ty chúng tôi cũng không được đóng bảo hiểm", ông Nam nói.
Đại diện Công ty Ô tô 1-5 giãi bày nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do: Những năm qua tình hình kinh doanh của công ty sụt giảm nghiêm trọng, lượng xe không tiêu thụ được nhiều, không có việc làm nên nhiều khi phải cho người lao động làm những việc khác như đi cắt cỏ, xây tường rào, thậm chí phải nghỉ việc tạm thời…
Theo Phó Tổng giám đốc, kiêm Chủ tịch Công đoàn Công ty Ô tô 1-5, trước khi người lao động phản ánh tới báo chí, ngày 11/5/2021, Ban lãnh đạo Công ty Ô tô 1-5 cũng đã có buổi làm việc với đại diện người lao động.
Tại buổi làm việc, Tổng Giám đốc công ty cam kết ngày 10/7/2021 sẽ trả lương cho người lao động kỳ lương tháng 5/2019. "Đây là tháng công ty nợ lương người lao động nhiều nhất - tổng 132 người lao động với số tiền hơn 683 triệu đồng", ông Nam nói và cho biết, sau đó công ty tiếp tục xây dựng lộ trình trả phần lương còn nợ cho hơn 100 người lao động với số tiền nợ lương còn lại là hơn 2 tỷ đồng, đồng thời xây dựng lộ trình để đóng bảo hiểm cho người lao động.
"Song thực sự rất khó khăn, bởi hiện nay công ty không có doanh thu từ sản xuất kinh doanh một cách liên tục", ông Nam thừa nhận thực tế. Tuy nhiên, vị Phó Tổng giám đốc, Chủ tịch Công ty Ô tô 1-5 thông tin, Công ty có công nợ cần thu rất lớn, gần 130 tỷ đồng từ Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh – Chủ đầu tư Khu Thương mại Dịch vụ và Nhà ở 1/5 có tên gọi thương mại là Dự án Happy Land, đã được xác nhận công nợ từ tháng 7/2019, trên cơ sở hợp đồng hợp tác.
"Chúng tôi đã nhiều lần có văn bản yêu cầu Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh thanh toán để công ty lấy tiền trả công nhân, đóng bảo hiểm nhưng Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh vẫn chưa thực hiện theo cam kết. Giờ Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh chỉ cần thanh toán một phần công nợ, thì mọi vấn đề của người lao động sẽ được giải quyết", ông Nam nhấn mạnh.
Mới đây, ngày 2/7, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Chu Ngọc Anh đã giao Sở Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp UBND huyện Đông Anh và đơn vị liên quan kiểm tra thông tin liên quan đến vụ việc người lao động Công ty Ô tô 1-5 bị nợ lương, đồng thời có biện pháp xử lý theo quy định để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công nhân, báo cáo UBND TP các vấn đề vượt thẩm quyền. "Kết quả kiểm tra, xử lý báo cáo UBND TP trước ngày 20/7/2021", văn bản nêu rõ.
Đại diện người lao động Công ty Ô tô 1-5 cũng cho biết, không chỉ nợ lương, nợ BHXH của người lao động, Công ty 1-5 còn thu tiền "góp vốn xây dựng phát triển công ty và khấu trừ tiền lương hàng tháng.
Cụ thể, đại diện người lao động cho biết, theo quy chế của Công ty Ô tô 1-5, mỗi người lao động được ký hợp đồng lao động chính thức đều phải đóng số tiền từ 1-2 triệu đồng vào quỹ để xây dựng và phát triển công ty.
Ngoài ra, đến kỳ thanh toán lương, người lao động đều bị khấu trừ 10% tiền lương nhưng không có bất kỳ phiếu thu, lý do nộp tiền vào mục đích gì... Đến nay nhiều người nghỉ việc nhưng chưa được công ty hoàn trả số tiền này.
Báo Dân Việt tiếp tục thông tin về vụ việc.