Phát biểu khai mạc phiên họp thứ 2 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, dù là phiên họp thứ 2 nhưng đây là phiên thường kỳ đầu tiên của UBTVQH khoá XV (Kỳ họp thứ nhất cho ý kiến về công tác nhân sự) và sẽ xem xét, cho ý kiến, quyết định nhiều nội dung, từ xây dựng pháp luật, giám sát đến quyết định vấn đề quan trọng.
“Phiên họp vừa chuẩn bị một bước cho Kỳ họp thứ 2 của Quốc hội, vừa xem xét quyết định nội dung thuộc thẩm quyền của UBTVQH và cũng là bước triển khai chương trình hành động tiếp tục đổi mới, nâng cao hoạt động của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Khắc phục tính hình thức, “chạy” khen thưởng
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, tại phiên họp này, UBTVQH sẽ cho ý kiến dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) – đây là sản phẩm đầu tiên về công tác lập pháp trong nhiệm kỳ này. Đây là cơ hội để UBTVQH thực hiện lời hứa, hiện thực hóa chương trình hành động, đổi mới, nâng cao chất lượng lập pháp, gắn với siết chặt kỷ luật, kỷ cương công tác lập pháp, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu các tổ chức liên quan đến công tác chuẩn bị, trình và thẩm tra.
"Ngay từ luật này phải làm sao khắc phục khuynh hướng luật ống, luật khung. Nhiều cái có thể quy định chi tiết nhưng dự án luật cứ quy định nguyên tắc, đến khi ban hành nghị định thì rất tùy tiện. Mặt khác, phải khắc phục tình trạng quy định cứng, chi tiết những vấn đề chưa đủ rõ dẫn đến luật chưa sửa xong đã thấy bất cập, tuổi thọ luật rất ngắn, tính khả thi thấp", Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói.
Với dự án Luật Thi đua, khen thưởng, Chủ tịch Quốc hội đề cập một loạt bất cập và cho rằng, phải sửa đổi làm sao để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, rõ rệt trong tổ chức thi đua khen thưởng, trong đó hướng nhiều hơn đến cơ sở, chú trọng khen thưởng công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp sản xuất kinh doanh, quan tâm khen thưởng vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo; ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục…
"Thành tích khen thưởng bây giờ theo kiểu toàn gối đầu. Bác Hồ nói thành tích đến đâu thì khen đến đó nhưng giờ có tình trạng tích lũy thành tích để khen. Rồi định hướng thành tích cá nhân, thậm chí là nhường nhịn nhau trong khen thưởng…", Chủ tịch Quốc hội nêu.
Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, việc sửa đổi luật, phải khắc phục tính hình thức trong thi đua khen thưởng.
"Cần đảm bảo công khai, minh bạch, khắc phục chuyện trong thi đua khen thưởng cũng chạy. Chạy danh hiệu, chạy bằng khen, giấy khen, chạy anh hùng… Thậm chí, có trường hợp vừa phong Anh hùng xong đã phải xử lý rồi".
Do đó, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, phải bảo quát khen thưởng khu vực công và tư, nhất là khu vực doanh nghiệp; tránh chuyện hiệp hội đặt ra danh hiệu này, danh hiệu kia, dẫn đến tình trạng, "muốn có danh hiệu gì đó thì đóng tiền sẽ có".
"Ta phải nhìn thẳng vào thực tế này, phải sửa, làm sao sửa đổi luật này thì tạo ra chuyển biến căn bản trong công tác thi đua và khen thưởng", ông Vương Đình Huệ lưu ý và cho rằng, muốn vậy, trách nhiệm cơ quan soạn thảo, thẩm tra thế nào, áp dụng nghiêm ngặt trình tự trong công tác lập pháp.
Tình trạng khiếu nại, tố cáo ra Trung ương vẫn rất phức tạp
Về công tác giám sát, tại phiên họp này, UBTVQH xem xét quyết định việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề của UBTVQH về "Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021" và "Việc thực hiện các nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021"; xem xét báo cáo tình hình giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri; kết quả tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội.
Đề cập nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, tình trạng khiếu nại, tố cáo ra Trung ương vẫn rất phức tạp, “lâu nay ít là do giãn cách xã hội chứ không phải đã làm tốt chuyện này”. Hiện có hàng trăm vụ việc phức tạp và phần lớn trong số đó liên quan đất đai, tài nguyên môi trường. Do đó, công tác giám sát làm sao tạo chuyển biến căn bản.
Nhấn mạnh việc Ban Dân nguyện báo cáo tại phiên họp về kết quả tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội là một bước để tổ chức giám sát tối cao, ông Vương Đình Huệ khẳng định sẽ duy trì nội dung này.
“Từ phiên họp này trở đi, công tác dân nguyện, giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ được UBTVQH xem xét định kỳ hằng tháng, không phải chờ đến Kỳ họp Quốc hội. Ban Dân nguyện hằng tháng phải báo cáo kết quả công tác, như thế mới nâng cao công tác dân nguyện, giải quyết vấn đề căn cơ hơn” – Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.