Việt Nam sẽ xây dựng trung tâm vùng trong giáo dục nghề nghiệp

Chiều nay (10/9), Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LĐTBXH) đã tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong thành lập các trung tâm đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao - Khuyến nghị với Việt Nam.

Xây dựng 3 trung tâm đào tạo vùng trong cả nước 

Ông Phạm Vũ Quốc Bình - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) cho biết, hội thảo nằm trong khuôn khổ Chương trình Đổi mới Giáo dục nghề nghiệp tại Việt Nam.

Ông Bình cho rằng thời gian vừa qua, Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (Công nghiệp 4.0) là một trong những chìa khóa động lực để hiểu được vai trò thay đổi của các chính sách và hệ thống GDNN. Công nghiệp 4.0 đang hình thành nội dung và hình thức mới của công việc, kỹ năng và yêu cầu nghề nghiệp.

Trong bối cảnh này, việc tái cơ cấu lại các cơ sở GDNN, hình thành mạng lưới các trường chất lượng cao, thành lập các trung tâm nghề xuất sắc, các Viện nghiên cứu và thực hành giáo dục nghề nghiệp… được coi là một trong những thay đổi mang tính đột phá góp phần vào thành công của hệ thống GDNN của các nước phát triển.

Theo đó, để thực hiện các chủ trương nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh phát triển kỹ năng nghề, nhân lực có tay nghề cao, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia thì việc ưu tiên, tập trung đầu tư các dự án về đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao có tính chất liên vùng là một yêu cầu cấp bách ở Việt Nam. Hiện nay, Bộ LĐTBXH (Tổng cục GDNN) đang xúc tiến chủ trương thành lập Trung tâm quốc gia Đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao, dự kiến tại ba miền của Việt Nam.

Mô hình Trung tâm Quốc gia này phải là các trung tâm chất lượng cao về đào tạo nghề, có tính chất dẫn dắt, lan tỏa đối với các cơ sở GDNN, đổi mới công nghệ và kỹ thuật số, thúc đẩy sáng tạo và đi đầu trong phương pháp thiết kế và chuyển giao các chương trình giảng dạy mới. Bên cạnh đó, Trung tâm Quốc gia này được kỳ vọng sẽ cung cấp các kỹ năng chất lượng cao theo quan điểm học tập suốt đời, thúc đẩy nghiên cứu và sự đổi mới. Điều này có thể cho phép GDNN trở nên hấp dẫn hơn, đáp ứng, bao trùm và có sự gắn kết.

Việc thành lập và phát triển mô hình trung tâm quốc gia về đào tạo và thực hành chất lượng cao tại Việt Nam là rất cần thiết. Tuy nhiên, đối với một hệ thống GDNN còn nhiều bất cập và trong bối cảnh hiện nay, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 tới thực tại và tương lai việc làm, việc thành lập và phát triển mô hình trung tâm quốc gia về đào tạo và thực hành chất lượng cao tại Việt Nam sẽ là một thách thức không nhỏ đối với Việt Nam.

Chức năng chính của các Trung tâm quốc gia và các trường Cao đẳng đào tạo chất lượng cao là: Đào tạo các cấp trình độ  GDNN; đào tạo, tổ chức thực hành ngành nghề mới, tương lai, vượt trội; đào tạo giảng viên giáo viên; tổ chức đánh giá kỹ năng nghề quốc gia đổi mới sáng tạo; đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho lao động theo yêu cầu của cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ người lao động; nghiên cứu ứng dụng các kỹ thuật công nghệ nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo hợp tác liên kết tổ chức đào tạo, tổ chức sản xuất, kinh doanh...

Gặp nhiều khó khăn trong huy động vốn đầu tư 

Bà Nguyễn Lan Anh - Đại diện Cơ quan phát triển Pháp (AFD) cho rằng việc xây dựng Trung tâm vùng trong GDNN là rất quan trọng. Tuy nhiên điều này sẽ gặp khá nhiều khó khăn. "Hiện nay Việt Nam đã có nhiều trường đào tạo nghề chất lượng cao. Song việc đầu tư, tiếp cận vay vốn để phát triển gặp nhiều khó khăn do", bà Lan Anh nói.

Ông Bình, Phó tổng cục trưởng Tổng cục GDNN cho biết hiện giờ chính phủ đầu tư khoảng 2.000 tỷ cho các trung tâm vùng nhưng sẽ phải cần nhiều hơn nữa các nguồn vốn, trong đó có các nguồn vốn vay ODA để xây dựng các trung tâm này.

Qua Hội thảo, các đại biểu đến từ nhiều quốc gia như: Singapore, Đức, Australia (Úc) đã chia sẻ kinh nghiệm hình thành các trung tâm vùng cũng đào tạo GDNN chất lượng cao.

Ông Juergen Hartwig - Giám đốc Chương trình đổi mới Đào tạo nghề Việt Nam Giz có bài trình bày về Mô hình trung tâm đào tạo thực nghề liên doanh nghiệp - vai trò chức năng của trường chất lượng cao tại Đức và khuyến nghị cho Việt Nam.

Ông Juergen Hartwig khuyến nghị với các cơ sở GDNN Việt Nam nên đào tạo lý thuyết thực hành theo nhu cầu ở mọi trình độ và loại hình. Từ chính quy, đến không chính quy, ngắn hạn, dài hạn, sơ cấp trung cấp, cao đẳng trở lên - đến mức tiêu chuẩn quốc tế cao hơn.

Đồng thời đào tạo theo hình thức hợp tác, thực hiện đào tạo và đào tạo nâng bậc kỹ năng cho người lao động và người tìm việc về các kỹ năng công nghệ, kỹ năng kỹ thuật số và kỹ năng chuyển đổi. Đồng thời việc đào tạo phải kết hợp với nhiều doanh nghiệp trong khu vực thông qua các hội đồng cố vấn ngành.

Ông John Tucker - Tổng giám đốc Học viện SkillsTech TAFE Queensland chia sẻ về mô hình trường cao đẳng nghề công lập chất lượng cao của Úc. Ở Úc, Chính phủ tài trợ toàn bộ chi phí xây dựng các trung tâm vùng, đầu tư theo sinh viên, bất kể là sinh viên học trường công hay trường tư.

Úc có hàng nghìn cơ sở đào tạo GDNN. Mỗi bang có hàng trăm cơ sở GDNN, các doanh nghiệp cũng có thể mở trường.

Ông John Tucker cho rằng cần khẳng định thương hiệu của các trường nghề, định vị thương hiệu trong lòng học sinh, phụ huynh. Đây là cách để thu hút học sinh học nghề chất lượng cao.

Đại diện Việt Nam cho biết, bài học hỗ trợ sinh viên là rất hay, Việt Nam cũng đang nghiên cứu để triển khai, có thể sẽ hỗ trợ cho một số sinh viên ở một số ngành nghề.

Ông Phạm Vũ Quốc Bình cho rằng phần chia sẻ kinh nghiệm của các đối tác có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với Việt Nam. Theo đó, phương án để hình thành trung tâm vùng vẫn phải nhờ vào sự quan tâm, đầu tư của Chính phủ. Bên cạnh đó thực hiện xã hội hóa, kêu gọi nhiều nguồn lực đầu tư nhằm hình thành các trung tâm đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao phù hợp với thực tiễn Việt Nam.