Cuộc chiến tranh khơi mào từ năm 1950, đình chiến 68 năm nhưng đến nay vẫn chưa kết thúc, vì sao?

Bài viết của giáo sư Robert E. Kelly về quan hệ quốc tế tại Khoa Khoa học Chính trị và Ngoại giao tại Đại học Quốc gia Pusan đăng trên tạp chí National Interest:

Việc Mỹ rút khỏi Afghanistan đã làm dấy lên làn sóng lo ngại rằng Mỹ có thể rút khỏi các cam kết khác, chẳng hạn như Hàn Quốc hoặc Đài Loan. Điều này thỉnh thoảng gây ra một số cuộc tranh luận về tình trạng Chiến tranh Triều Tiên vẫn chưa được giải quyết. Sự thù địch chỉ dừng lại trong một hiệp định đình chiến, không phải là một hiệp ước hòa bình thực sự.

Các nhà phân tích trong cộng đồng chính sách Hàn Quốc đã lập luận rằng một hiệp ước sẽ cải thiện tình hình trên bán đảo Triều Tiên. Nói cách khác, một thỏa thuận cuối cùng sẽ giúp hòa giải dễ dàng hơn, tạo điều kiện giải trừ quân bị, giảm sự can thiệp của nước ngoài vào các vấn đề của Triều Tiên… Tuy nhiên, một thỏa thuận như vậy không bao giờ xảy ra mặc dù ý tưởng này đã trôi nổi trong nhiều thập kỷ.

Đây là lý do tại sao không xảy ra:

Đầu tiên, Hàn Quốc không phải là "chiến tranh" theo nghĩa thông thường của từ này. Trên thực tế, bán đảo Triều Tiên đã không xảy ra chiến tranh kể từ năm 1953. Vì vậy, đề xuất rằng một hiệp ước sẽ mang lại một trạng thái hòa bình là một sự phóng đại theo kinh nghiệm, vì trạng thái đó về cơ bản đã tồn tại.

 Đó là một cách hiểu sai khi gọi Triều Tiên là một "cuộc chiến tranh mãi mãi". Thuật ngữ đó có nghĩa là sự trao đổi động năng thường xuyên giữa hai bên trong một vũng lầy bất khả xâm phạm và không có điểm cuối rõ ràng.

 Đó là một mô tả về các cuộc chiến của Mỹ từng phát động ở Việt Nam, Iraq và Afghanistan, nhưng không phải ở Bán đảo Triều Tiên. Hiệp định đình chiến đã được tổ chức từ năm 1953 và các hành động khiêu khích dọc biên giới luôn đến từ Triều Tiên, không phải từ Hàn Quốc hay Mỹ.

Việc thiếu một hiệp ước hòa bình chính thức - không liên quan đến tình hình thực thực tế, rõ ràng đây không phải là "xung đột mở".

Thứ hai, một hiệp ước hòa bình là không phù hợp nếu hai miền Triều Tiên không thay đổi để trở nên giống nhau hơn và do đó có nhiều khả năng hòa hợp bình thường sau hiệp ước.

 Trường hợp trên Bán đảo Triều Tiên có khả năng tương tự như trường hợp của Đức. Hãy nhớ lại rằng sự phân chia của nước Đức chỉ được ghi lại trên giấy sau khi Liên Xô cải tổ. Cụ thể, nếu Triều Tiên vẫn là Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên mà mọi người đã biết trong nhiều thập kỷ — với một triệu binh sĩ tấn công biên giới phía Nam, các cuộc tấn công, chương trình tên lửa hạt nhân, một sự sùng bái lãnh đạo thì điều gì sẽ thay đổi sau- hiệp ước? Liệu Hàn Quốc và các đồng minh có đột nhiên tin tưởng Triều Tiên hơn không?

 Gần như chắc chắn là không. Ký một hiệp ước mà không có bất kỳ cải cách nào là một động thái không tốn kém đối với Triều Tiên. Vì vậy, cuộc chạy đua vũ trang liên Triều sẽ tiếp tục; vẫn cần sự cam kết của Mỹ và Liên hợp quốc đối với Hàn Quốc; nhân quyền vẫn sẽ là một vấn đề lớn.

Thứ ba,  Mỹ lo ngại một hiệp ước sẽ làm giảm tính hợp pháp của Bộ Tư lệnh Liên hợp quốc tại Hàn Quốc cũng như vị trí của các lực lượng của họ. Nhưng có những lý do khác, quan trọng hơn mà Mỹ và Hàn Quốc không thúc đẩy một hiệp ước.

Seoul đã không ký hiệp định đình chiến năm 1953, vì vậy về mặt pháp lý không rõ vai trò của họ trong hiệp ước.  Một hiệp ước có lợi cho Triều Tiên mà không mang lại lợi ích rõ ràng cho Hàn Quốc. Vậy tại sao Hàn Quốc vẫn thúc đẩy điều này?

Mới đây nhất, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in từ diễn đàn Kỳ họp Đại hội đồng LHQ lần thứ 76 đã đề xuất tuyên bố chấm dứt chiến tranh trên Bán đảo Triều Tiên với sự chứng kiến của Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) dẫn tuyên bố của Thứ trưởng Ngoại giao CHDCND Triều Tiên Ri Thae-song cho rằng: "Thực tế trước mắt chúng ta đặt ra vấn đề rằng việc thông qua tuyên bố kết thúc chiến tranh hiện nay là quá sớm.

Nói tóm lại, có thể dễ dàng dự đoán rằng sẽ không có hiệp ước nào cho đến khi Triều Tiên có sự khác biệt đáng kể.