Hiện các giải pháp để giúp TP.HCM tăng nguồn thu ngân sách để sớm phục hồi kinh tế được các chuyên gia, hiệp hội ngành hàng liên tục kiến nghị. Đáng chú ý, các giải pháp của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) không chỉ giúp tăng thu ngân sách, còn hỗ trợ doanh nghiệp (DN) địa ốc và giải "cơn khát" sổ đỏ của người dân.
Số liệu thống kê chưa đầy đủ của HoREA, tính đến tháng 9/2020, thành phố có 63 dự án của 17 DN với hơn 30.042 sản phẩm (gồm 27.709 căn hộ chung cư và 2.693 căn hộ văn phòng officetel) chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ). Nguyên nhân chính là do Sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Tài chính chưa xác định được tiền sử dụng đất của các dự án.
HoREA đánh giá, việc này vừa làm giảm nguồn thu ngân sách thành phố, vừa gây thiệt hại cho DN và người mua nhà vì không được cấp sổ đỏ.
Lấy ví dụ cụ thể, HoREA cho hay, tại dự án khu nhà ở cao tầng của Công ty P.Đ tại phường Phú Thuận, quận 7 đã nhận đặt cọc giữ chỗ của khách hàng, nhưng chưa thể ký kết hợp đồng mua bán nhà. Nguyên nhân là do đến nay, Sở Tài nguyên - Môi trường và Sở Tài chính vẫn chưa trình Hội đồng thẩm định giá đất thành phố để trình UBND TP phê duyệt tiền sử dụng đất dự án. Dự kiến số tiền sử dụng đất của riêng dự án này lên đến khoảng 1.500 tỷ đồng.
"Nếu đẩy nhanh công tác tính tiền sử dụng đất của vài chục dự án thì sẽ có thêm nguồn thu rất lớn cho ngân sách thành phố", ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhận định.
Không chỉ vậy, hiện TP có khoảng 173 dự án nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất, nhưng chưa được công nhận chủ đầu tư (gồm 126 dự án trong giai đoạn 2015 - 2018 và 47 dự án năm 2020). Nếu được tháo gỡ các "vướng mắc" về quy trình thủ tục, công nhận chủ đầu tư để triển khai thực hiện dự án thì sẽ tạo được nguồn thu rất lớn cho ngân sách nhà nước.
"Để tăng nguồn thu cho ngân sách, UBND TP.HCM cần tổ chức đấu giá các diện tích đất do Nhà nước quản lý, các mặt bằng trụ sở cơ quan nhà nước dôi dư sau khi sắp xếp lại theo Nghị định 167, Nghị định 67. Điều này vừa tạo được nguồn thu cho ngân sách nhà nước, vừa kiến tạo môi trường đầu tư minh bạch, công bằng, lành mạnh.
Song song đó, thành phố cần xây dựng cơ chế để phát huy vai trò của Trung tâm phát triển quỹ đất để thực hiện thu hồi đất sau đó tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đối với các diện tích đất được quy hoạch phát triển nhà ở, thương mại, dịch vụ cho nhà đầu tư, tạo được nguồn thu lớn cho ngân sách thành phố…"
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA.
Trong năm 2020, Sở Tài nguyên - Môi trường cho biết đã cấp sổ đỏ cho 11.114 căn nhà, song vẫn còn khoảng 20.000 căn chưa được cấp sổ đỏ. Theo HoREA, nếu khẩn trương giải quyết hồ sơ nộp tiền sử dụng đất của mấy chục dự án nhà ở thương mại trên thì ngân sách của thành phố sẽ có thể thu được hàng ngàn tỷ đồng.
"Ví dụ với 63 dự án nhà ở thương mại, tiền sử dụng đất bình quân mỗi dự án 100 tỷ đồng thì số tiền nộp vào ngân sách thành phố sẽ khoảng 6.300 tỷ đồng. Sau khi chủ đầu tư nộp tiền sử dụng đất thì khách hàng được cấp sổ đỏ.
Nếu mỗi căn hộ có giá bình quân 3,5 - 5 tỷ đồng và nếu có 10.000 căn được mua bán, chuyển nhượng thì thành phố thu 2% thuế thu nhập cá nhân ước được khoảng 700 - 1.000 tỷ đồng. Nếu kinh doanh cho thuê thì còn phải nộp thuế kinh doanh nhà cho ngân sách thành phố…", ông Châu nói thêm.
Trong khi đó, đối với các dự án nhà ở mới, HoREA cũng cho biết, nhiều dự án hiện nay đã xây dựng xong hạ tầng và phần móng nên các chủ đầu tư rất mong mỏi được Sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Tài chính trình UBND TP.HCM phê duyệt tiền sử dụng đất để sớm hoàn thành nghĩa vụ tài chính để được huy động vốn, bán nhà ở hình thành trong tương lai.
Trước thực tế trên, HoREA đã đề xuất nhiều giải pháp để vừa tăng nguồn thu cho ngân sách thành phố, vừa hỗ trợ thị trường bất động sản phục hồi và tăng trưởng trở lại theo hướng minh bạch, lành mạnh, ổn định và bền vững, vừa giúp cho người tiêu dùng có cơ hội tạo lập được nhà ở, góp phần đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở cho người dân.
Theo đó, HoREA kiến nghị lãnh đạo TP.HCM chỉ đạo tháo gỡ ngay các "ách tắc, vướng mắc" về tính tiền sử dụng đất các dự án nhà ở thương mại đã xây dựng xong nhưng chưa nộp hoặc đã "tạm nộp" tiền sử dụng đất, trong đó có dự án đã bàn giao nhà cho khách hàng.
HoREA mong muốn UBND TP.HCM chỉ đạo sớm giải quyết việc tính tiền sử dụng đất dự án, đồng thời đẩy nhanh công tác cấp "sổ đỏ" cho người mua nhà. Trong số này có 10.020 người nước ngoài đã mua nhà tại thành phố, chiếm 81,2% tổng số người nước ngoài đã mua nhà trong cả nước, để có thêm tiền thu ngân sách.
Bên cạnh đó, HoREA cho rằng, TP.HCM cần khẩn trương chỉ đạo xây dựng quy trình, thủ tục, cơ chế áp dụng các phương pháp xác định giá đất, thẩm định giá đất, xác định tiền sử dụng đất dự án nhà ở thương mại. Thành phố cũng cần xử lý các trường hợp ách tắc, vướng mắc việc tính tiền sử dụng đất dự án nhà ở thương mại với các trường hợp cụ thể, thiết thực.
"UBND TP.HCM cần chỉ đạo khẩn trương ban hành "quy trình đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại", gồm 4 bước, nhằm rút ngắn thời gian cho DN. Trong đó, sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước thì DN được huy động vốn bán nhà ở hình thành trong tương lai, bán sản phẩm của dự án theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.
Ngoài ra, thành phố sớm ban hành "quy định tiêu chí diện tích đất do Nhà nước giao đất để quản lý, đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích nằm xen kẽ với phần diện tích đất đã nhận chuyển nhượng, đủ điều kiện tách thành dự án độc lập" – ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA đề xuất.