Dự báo mùa đông năm 2021-2022 sẽ đến sớm hơn so với mọi năm, cùng với đó, kiểu thời tiết có mưa liên tục từ 3 - 5 ngày cuối tháng 10 và nhiệt độ trung bình ở mức độ trời lạnh như năm 2021 thì hiếm gặp trong 20 năm qua.
Cụ thế, theo Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia tình trạng mưa lạnh ở miền Bắc sẽ còn duy trì đến hết ngày 03/11, trong khoảng thời gian từ ngày 04-06/11 miền Bắc trời nắng ráo, nhiệt độ ngày tăng lên trên 25 độ. Đến khoảng ngày 07-08/11 một đợt gió mùa Đông Bắc mạnh có khả năng sẽ ảnh hưởng đến nước ta, gây mưa dông và làm cho các tỉnh Bắc Bộ cũng như các tỉnh Bắc Trung Bộ xảy ra rét diện rộng với nhiệt độ trung bình ngày thấp dưới 20 độ.
Tháng 10 hàng năm là giai đoạn chuyển mùa với kiểu thời tiết nắng mưa thất thường. Đến cuối tháng 10 và đầu tháng 11 hàng năm miền Bắc thường trong giai đoạn nắng hanh, độ ẩm trong không khí thấp do khối không khí lạnh đã bắt đầu chi phối thời tiết miền Bắc.
Tuy nhiên tháng 10 năm 2021 có đôi nét đặc biệt: Từ ngày 28/10 tới giờ ở các tỉnh miền Bắc (01/11) chịu ảnh hưởng của không khí lạnh. Tuy nhiên khối không khí lạnh này không xuống sâu phía Nam như thường thấy trong giai đoạn cuối tháng 10 mà lại lệch đông, tạo ra đới gió đông nam mang hơi ẩm từ vịnh Bắc Bộ vào đất liền.
Chính vì lẽ đó mà miền Bắc liên tục có mưa, mưa rào, mưa nhỏ đan xen; mưa cộng với không khí lạnh đã làm cho nền nhiệt các tỉnh Bắc Bộ cũng như các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh giảm xuống đáng kể, với mức nhiệt trung bình ngày trong khoảng từ ngày 28/10 tới giờ phổ biến chỉ khoảng 21-23 độ ở vùng đồng bằng, 19-21 độ ở khu vực vùng núi. Trời rét ở vùng núi và lạnh ở vùng đồng bằng.
Từ cách đây khoảng 03 tháng, trong bản tin dự báo mùa phát hành tháng 8, 9 và tháng 10, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đã nhận định năm nay mùa Đông đến sớm hơn so với mọi năm.
Dự báo từ ngày 07-08/11 một đợt gió mùa Đông Bắc mạnh có khả năng sẽ ảnh hưởng đến nước ta, gây mưa dông và làm cho các tỉnh Bắc Bộ cũng như các tỉnh Bắc Trung Bộ xảy ra rét diện rộng với nhiệt độ trung bình ngày thấp dưới 20 độ và đợt rét sắp tới sẽ là đợt rét diện rộng và rét sâu nhất từ đầu năm tới giờ. Tuy nhiên đây sẽ là một đợt rét khô, với kiểu thời tiết trời nắng ban ngày và rét sâu về đêm.
Trung Tâm Khí tượng ASEAN (ASMC) gần đây cũng cập nhật và đưa ra dự báo tương tự về tình hình khí hậu trong 3 tháng cuối năm ở khu vực Đông Nam Á.
Trong khoảng thời gian từ nay đến tháng 12/2021, gió đông nam và tây nam thịnh hành trong khu vực dự kiến sẽ suy yếu để nhường chỗ cho gió mùa đông bắc hoặc tây bắc. Lượng mưa lớn trên mức trung bình sẽ đổ bộ phần lớn khu vực Đông Nam Á, với lượng mưa cao nhất xảy ra cho phía đông Maritime Continent (bao gồm Indonesia, Philippines và Papua New Guinea).
ASMC cho biết, vùng biển nhiệt đới Thái Bình Dương chưa cho thấy các điều kiện La Niña rõ rệt, nhưng hầu hết các mô hình đều dự đoán La Niña sẽ dần hình thành từ tháng 10 trở đi. Hiện tượng lưỡng cực Ấn Độ Dương (IOD) âm tính sắp kết thúc và các mô hình dự đoán rằng nó sẽ trở về trung tính trước tháng 12/2021. IOD khi ở giai đoạn âm tính có xu hướng mang lại lượng mưa trên mức trung bình cho khu vực phía nam của Đông Nam Á vào thời điểm này trong năm trong khi các khu vực phía đông bắc Đông Nam Á lục địa được dự đoán sẽ có nhiệt độ thấp hơn mức bình thường.
Tại Việt Nam, theo các dự báo thời tiết mới nhất của Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn quốc gia, mùa đông năm nay sẽ lạnh hơn, rét đậm, rét hại xuất hiện sớm. Dự báo từ nay cho tới hết năm 2021, trên khu vực Biển Đông còn có khả năng xuất hiện khoảng 5-7 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó có khoảng một nửa ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.
Theo thống kê chuỗi số liệu khoảng 50 năm gần đây thời tiết trời lạnh trong những ngày cuối tháng 10 có nhiệt độ trời lạnh thì hầu như năm nào cũng xảy ra (thậm chí còn có năm ở mức trời rét).
Tuy nhiên thời tiết kiểu có mưa liên tực từ 3-5 ngày cuối tháng 10 và nhiệt độ trung bình ngày từ 20-22 (ở mức độ trời lạnh) như năm 2021 thì không phải năm nào cũng có.
Theo thống kê tại trạm khí tượng Hà Đông từ năm 1981 đến nay, lần gần nhất có mưa liên tục trong 03-05 ngày và nhiệt độ trung bình ngày ngày ở ngưỡng trời lạnh xảy ra vào tháng 10/2001, cách đây đúng 20 năm.
Ngoài ra trong các tháng 10 của các năm 1985, 1986, 1988, 1993 cũng có kiểu thời tiết tương tự, có mưa liên tục và nhiệt độ trung bình ngày phổ biến từ 20-22 độ (trời lạnh), thậm chí năm 1988 nhiệt độ trung bình ngày còn ở mức 17-19 độ (trời rét).
Như vậy có thể sơ bộ là trong những năm thập niên 90 trở lại trước kiểu thời tiết này tần suất xảy ra nhiều hơn, tuy nhiên trong những năm gần đây tần suất xảy ra có xu thế xảy ra thưa hơn so với nhưng năm từ thập kỷ 90 trở về trước.
Theo KTTV