Lý do 5 năm TP.HCM thực hiện nhà ở xã hội chỉ đạt 56% chỉ tiêu

Sở Xây dựng TP.HCM vừa có báo cáo gửi Bộ Xây dựng kết quả thực hiện công tác liên quan đến phát triển nhà trên địa bàn 5 năm qua.

Cụ thể, nhà ở riêng lẻ do hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng tăng thêm khoảng 31.228.000m² sàn xây dựng. 

Trong giai đoạn 2016 – 2020, TP.HCM đã phát triển 38.503.608m² sàn nhà ở riêng lẻ do các hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng, vượt 23% chỉ tiêu đề ra. 

Tỷ lệ nhà ở chung cư trong các dự án mới đạt mục tiêu chiếm 90%, giai đoạn 2016 – 2020, TP.HCM đã phát triển 127.605 căn hộ chung cư cao tầng.

Nhà ở trong các dự án mục tiêu tăng thêm khoảng 8.772.319m² sàn xây dựng. Trong giai đoạn 2016 – 2020, TP.HCM đã phát triển 13.984.760m² sàn nhà ở trong các dự án, vượt 59% chỉ tiêu đề ra.

Trong khi đó, nhà ở xã hội mục tiêu tăng thêm khoảng 2.204.000m² sàn xây dựng nhưng trong giai đoạn 2016 – 2020, chỉ được 1.231.949m², đạt 56% chỉ tiêu đề ra.

Về cải tạo, sửa chữa hoặc đầu tư xây dựng mới thay thế chung cư cũ mục tiêu trong 5 năm là thực hiện 50% trong tổng 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975. 

Kết quả, giai đoạn 2016 – 2020, TP.HCM đã cải tạo, sửa chữa 199 chung cư, đã di dời được 14 chung cư, với tổng 213/237 chung cư, đạt gần 90% chỉ tiêu.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, hiện nay còn tồn tại, mâu thuẫn giữa pháp luật nhà ở và pháp luật liên quan. 

Về thực hiện chính sách nhà ở xã hội đang tồn tại khó khăn, vướng mắc như: Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng kết thúc nhà đầu tư không có nguồn vốn ưu đãi vay để phát triển nhà ở xã hội và người mua nhà không còn nguồn vốn ưu đãi vay để mua nhà.

Đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, phát triển đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 10ha, pháp luật chỉ quy định chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ điều tiết về nhà ở xã hội tại dự án, không quy định thời điểm, trình tự, thủ tục mà chủ đầu tư phải thực hiện hoàn tất nghĩa vụ về nhà ở xã hội. 

Thực tế, chủ đầu tư dự án hầu hết đều chọn hình thức nộp bằng tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước để thực hiện nghĩa vụ về nhà ở xã hội để nhà đầu tư chủ động trong phương án tiêu thụ.

Tuy nhiên, Nghị định 49/2021/NĐ-CP quy định các dự án nhỏ hơn 20ha tại các đô thị loại đặc biệt và loại I hoặc nhỏ hơn 5ha tại các đô thị loại II và loại III thì chủ đầu tư không phải dành quỹ đất 20% và có nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất cho toàn bộ diện tích đất của dự án theo quy định của pháp luật về đất đai là chưa phù hợp với quy định của Luật Nhà ở năm 2014.

Đối với phần diện tích được bán thương mại (tối đa 20% diện tích) trong dự án nhà ở xã hội, pháp luật chưa quy định rõ trường hợp bên mua căn hộ tại phần diện tích này muốn bán lại, thì bên mua lại có phải đóng tiền sử dụng đất nữa hay không.