Thợ đào Bitcoin ở quốc gia này méo mặt vì thiếu... điện

Các thợ đào Bitcoin đổ xô đến Kazakhstan sau khi Trung Quốc gần đó cấm khai thác tiền điện tử vào tháng 5/2021. Kazakhstan hoan nghênh các thợ đào đến từ Trung Quốc với vòng tay rộng mở. Thực ra, kể từ năm 2019, Kazakhstan đã đầu tư hàng trăm triệu đô la để hỗ trợ các hoạt động khai thác tiền điện tử, và tin rằng nguồn cung cấp nhiên liệu hóa thạch rẻ và dồi dào rất cần thiết cho khai thác. Cách này có thể thu hút ngành công nghiệp và mở ra một nguồn thu nhập mới của chính phủ. Một báo cáo của chính phủ vào tháng 10 ước tính rằng, thuế từ các trang trại khai thác tiền điện tử có thể đóng góp 1,5 tỷ đô la vào doanh thu của chính phủ trong 5 năm tới.

Chính phủ Kazakhstan đã chuyển trọng tâm vào đào tiền mã hóa kể từ khi quốc gia này trở thành nhà sản xuất Bitcoin lớn thứ hai, loại tiền điện tử nổi tiếng nhất thế giới. Nhưng giờ đây họ cho rằng, việc tăng sản lượng đào Bitcoin đã làm tăng đáng kể nhu cầu điện năng, hay nói cách khác, các nhà lập pháp Kazakhstan đã đổ lỗi cho việc thiếu hụt năng lượng là từ các trang trại khai thác tiền điện tử.

Các quan chức cho biết, mức tiêu thụ tăng đột biến đã làm căng thẳng lưới điện của đất nước. Thứ trưởng Bộ Năng lượng Murat Zhurebekov cho biết, nhu cầu về điện của Kazakhstan đã tăng khoảng 8% kể từ đầu năm, vượt mức tăng trung bình 2% ở các năm trước. Nguyên nhân chính là do sự nhập cư ồ ạt của các giàn khai thác Bitcoin đến từ Trung Quốc.

Cụ thể, ước tính có khoảng gần 88.000 máy đào Bitcoin với "sức mạnh chuyên sâu" đã được gửi từ Trung Quốc sang đây, sau khi Bắc Kinh ra lệnh loại bỏ các hoạt động khai thác tiền số từ tháng 5. Tháng trước, ba nhà máy nhiệt điện quan trọng của Kazakhstan đã phải ngừng khẩn cấp do quá tải.

Điều này cũng dễ hiểu vì theo số liệu từ Đại học Cambridge cho thấy, sau khi Trung Quốc rút khỏi danh sách những khu vực khai thác Bitcoin lớn nhất thế giới, Mỹ đã vươn lên dẫn đầu và Kazakhstan đứng thứ hai tính theo tỷ lệ hashrate - chỉ số năng lực khai thác tiền điện tử. Tỷ lệ hashrate tại Kazakhstan tăng từ 8,8% vào tháng 6 lên 18,1% ở thời điểm hiện tại.

Nhưng thực ra, Chính phủ Kazakhstan đã cẩn thận để tỏ ra thân thiện với việc khai thác tiền điện tử bất chấp gánh nặng mà ngành công nghiệp này đã đặt lên mạng lưới năng lượng của mình. Ở đây, các quan chức đang thúc đẩy thêm các quy định của ngành thay vì lệnh cấm hoàn toàn. Để hạn chế tình trạng khủng hoảng năng lượng, công ty Điều hành Lưới điện Kazakhstan (KEGOC) cảnh báo, họ chỉ phân bổ nguồn điện cho các công ty khai thác Bitcoin đã đăng ký với chính phủ. Tổ chức này hiện phân loại các tổ chức về Bitcoin thành "thợ đào xám" - những người chưa đăng ký với chính phủ và "thợ đào trắng" - người đã đăng ký.

"Chúng tôi đã chính thức đăng ký cho 50 công ty khai thác tiền điện tử hợp pháp gọi là "thợ đào trắng", số còn lại hoạt động trong bóng tối gọi là thợ đào xám. Kazakhstan sẽ không ngồi đó chỉ nhìn những người khai thác bất hợp pháp tiêu thụ điện và góp phần vào sự thiếu hụt này", KEGOC chia sẻ.

KEGOC còn quy kết những "thợ đào xám" đã sử dụng hơn 1.200 MW điện mỗi năm từ điện lưới mà không xin phép. Kể từ 2022, chính phủ nước này sẽ yêu cầu nhóm người này trả tiền, với mức phí khoảng 0,0023 USD cho mỗi kWh.

Trước cuộc khủng hoảng điện, Kazakhstan phải dựa vào nguồn năng lượng từ nước ngoài, trong đó có công ty Inter RAO của Nga. Cả hai đã đạt thoả thuận vào đầu tháng 11 để cung cấp năng lượng cho người dân vào mùa đông, nhằm ngăn chặn tình trạng thiếu điện trầm trọng trong mùa đông lạnh giá của Kazakhstan khi cần nhiều năng lượng hơn để sưởi ấm các tòa nhà và nhà cửa.

Bên cạnh đó, tạp chí Fortune dẫn lời Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev cho biết, nước này có thể "không còn lựa chọn nào khác" ngoài giải pháp tìm đến năng lượng hạt nhân để duy trì hoạt động thường nhật, trong đó có một phần là khai thác tiền số-  dù khái niệm năng lượng hạt nhân chưa phổ biến trong nước, nhưng đó là cách tốt nhất trong tương lai để tăng cường nguồn cung cấp điện của quốc gia trong dài hạn.

Hiện tại, một cuộc khủng hoảng năng lượng đang buộc một số thợ đào Bitcoin phải di cư thêm một lần nữa

Vào cuối tháng 11/2021, Công ty khai thác tiền điện tử Xive đã thông báo rằng, họ đang chuyển một trang trại khai thác tiền điện tử ra khỏi miền nam Kazakhstan vì tình trạng thiếu điện. "Thật buồn khi phải đóng cửa trang trại khai thác Bitcoin của chúng tôi ở phía nam Kazakhstan", Didar Bekbau, đồng sáng lập của Xive đã chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Fortune.

Bekbau nói với Fortune rằng, miền nam Kazakhstan không còn là nơi khả thi cho các trang trại khai thác tiền điện tử do tình trạng thiếu điện và lưới điện quốc gia khiến việc chuyển điện từ các khu vực giàu năng lượng ở phía bắc sang các vùng khan hiếm năng lượng hơn ở phía nam trở nên khó khăn hơn. Bekbau không cho biết liệu anh ta có chuyển ra khỏi đất nước hoàn toàn hay không, nhưng tuyên bố rằng một số hoạt động khai thác tiền điện tử đang chuyển từ Kazakhstan sang những nơi như Nga và Mỹ.