Theo NBC News, Nga có một mô hình quen thuộc: Điều động quân đội tập trung đông đảo ở biên giới Ukraine, làm căng thẳng leo thang, khiến châu Âu và Mỹ quan ngại rằng xung đột sắp xảy ra, trước khi một loạt các biện pháp ngoại giao được thực hiện để xoa dịu tình hình.
Tuy nhiên, các quan chức và chuyên gia phương Tây cho rằng lần này đã khác. Việc Nga tập trung khoảng 10 vạn quân gần biên giới Ukraine lần này kèm theo một số manh mối khác đã khiến họ lo ngại rằng "ván bài hiện tại" của Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể là thật, và là sự khởi đầu của một cuộc xung đột có thể kéo theo cả châu Âu và thậm chí chính Mỹ.
"Chúng tôi không biết liệu Tổng thống Putin có đưa ra quyết định tấn công hay không. Nhưng chúng tôi biết rằng ông ấy đang có khả năng làm như vậy trong thời gian ngắn nếu ông ấy quyết định làm như vậy", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuyên bố với báo giới vào ngày 2/12.
Để so sánh, các chuyên gia cho biết, số lượng quân được Nga triển khai tới biên giới với Ukraine lần này tương đương với đợt triển khai rồi rút vào hồi mùa xuân vừa qua. Nhưng lần trước, quân đội Nga hành động công khai, còn bây giờ họ hầu như ít phô trương hơn nhiều, "âm thầm luân chuyển dưới bóng tối".
Luận điệu của Moscow cũng được đánh giá là cứng rắn trong những tháng gần đây, khi tuyên bố rằng họ sẽ không chấp nhận những gì họ coi là mối quan hệ ngày càng sâu sắc hơn giữa Ukraine và phương Tây.
John Herbst, cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine, hiện là giám đốc cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết: “Họ chắc chắn đang đe dọa. Và họ đang ở một vị trí mà nếu họ muốn, họ có thể biến đe dọa thành hiện thực".
Theo các chuyên gia phân tích phương Tây, rất ít người "bên ngoài vòng của Putin" biết ông ấy đang lên kế hoạch gì. Các nhà phân tích cho rằng, đây có thể là một nỗ lực khác nhằm đạt được đòn bẩy đối với Ukraine, đồng thời là lời cảnh báo phương Tây không can thiệp vào sân sau chiến lược của Điện Kremlin. Nhưng cũng có một bộ phận các nhà phân tích cho rằng chiến tranh là điều không thể xảy ra.
Các quan chức Nga cũng đều lên tiếng phủ nhận đang lên kế hoạch cho một cuộc xâm lược, nhấn mạnh rằng quân đội được triển khai chỉ để tập trận bất chấp các cáo buộc từ phương Tây và Ukraine. Bộ Ngoại giao Nga, trước đó đã chỉ trích NATO về các cuộc tập trận quân sự ở Biển Đen hôm thứ Tư 1/12 cũng cáo buộc Ukraine đã triển khai 125.000 quân đến khu vực biên giới.
Hôm thứ Ba 30/11, Tổng thống Putin đã tuyên bố về “lằn ranh đỏ” rằng - Washington và các đồng minh không được triển khai tên lửa có khả năng tấn công Moscow ở Ukraine.
“Chúng tôi phải làm gì trong một kịch bản như vậy? Khi đó, chúng tôi sẽ phải tạo ra một cái gì đó tương tự trong mối quan hệ”, nhà lãnh đạo Nga tuyên bố tại một diễn đàn đầu tư ở thủ đô của Nga.