Điều tra "Bức tường bí mật" trong các hợp đồng với Pfizer

Theo báo Anh Guardian, trong hợp đồng mua bán vắc xin giữa Pfizer và nước Anh, đã tồn tại một điều khoản giữ bí mật trong bất kỳ tranh chấp nào. Một phần lớn nội dung hợp đồng của chính phủ với công ty Pfizer  về việc cung cấp 189 triệu liều vắc-xin đã được biên soạn lại và mọi thủ tục tố tụng trọng tài sẽ được giữ bí mật.

Tiết lộ được đưa ra khi Pfizer bị một cựu quan chức y tế cấp cao của Mỹ cáo buộc là "trục lợi" trong đại dịch. Trong cuộc điều tra sẽ được phát sóng trên Kênh 4 trong tuần này, Tom Frieden, giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama cho biết: "Nếu một hãng dược mà chỉ tập trung vào việc tối đa hóa lợi nhuận của mình thì điều đó có nghĩa là đang trục lợi chiến tranh".

Zain Rizvi, giám đốc nghiên cứu tại Public Citizen, một tổ chức vận động người tiêu dùng Mỹ đã kiểm tra các hợp đồng vắc xin toàn cầu của Pfizer, cho biết: "Có một bức tường bí mật xung quanh các hợp đồng này và điều đó là không thể chấp nhận được, đặc biệt là trong một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng như đại dịch Covid-19 hiện nay".

Rizvi cho biết Anh cần giải thích lý do tại sao họ đồng ý với thủ tục trọng tài bí mật. Ông nói: "Đó là quốc gia thu nhập cao duy nhất mà chúng tôi thấy đã đồng ý với điều khoản này. Nó cho phép các công ty dược phẩm vượt qua các quy trình pháp lý trong nước.

"Chính phủ Anh đã cho phép các công ty dược phẩm tham gia vào hệ thống tiêm chủng vắc xin.  Làm thế nào mà chúng ta lại rơi vào tình huống mà một số công ty dược phẩm có thể kiểm soát quá nhiều đối với các chính phủ quyền lực nhất trên thế giới?".

Pfizer đã giành được nhiều lời khen ngợi cho chương trình phân phối vắc-xin của mình, nhưng tập đoàn đa quốc gia của Mỹ đang phải đối mặt với sự giám sát ngày càng nhiều về quy mô lợi nhuận và tỷ lệ liều thuốc mà họ đã phân phối cho các nước thu nhập thấp.

Trong khi hãng dược phẩm AstraZeneca đồng ý bán vắc xin của mình với mức giá phù hợp trong thời gian xảy ra đại dịch, Pfizer muốn đảm bảo lợi nhuận của mình. Vắc xin Pfizer / BioNTech, hiện có tên thương hiệu là Comirnaty, sẽ là một trong những loại thuốc sinh lợi nhất trong lịch sử dược phẩm.

Cuộc điều tra của Kênh 4 tiết lộ phân tích của một chuyên gia kỹ thuật sinh học tuyên bố rằng vắc-xin Pfizer chỉ tốn 76p để sản xuất cho mỗi lần tiêm. Nó được cho là đang được bán cho Anh với giá 22 bảng Anh/ liều.  

Chi phí sản xuất ước tính không bao gồm chi phí nghiên cứu, phân phối và các chi phí khác, nhưng Pfizer cho biết tỷ suất lợi nhuận theo tỷ lệ phần trăm trước thuế của họ ở mức cao. Pfizer dự kiến sẽ cung cấp 2,3 tỷ vắc xin trong năm nay với doanh thu dự đoán là 36 tỷ đô la (26,3 tỷ bảng Anh).

Một báo cáo tháng trước của People's Vaccine Alliance, một liên minh của các tổ chức bao gồm các tổ chức từ thiện viện trợ cho biết, Pfizer và các hãng thuốc khác đã bán phần lớn liều vắc xin cho các nước giàu, khiến các nước thu nhập thấp "chết rét". Chỉ 2% người dân ở các nước thu nhập thấp đã được tiêm chủng đầy đủ chống lại coronavirus. Các hãng dược phẩm nên đình chỉ quyền sở hữu trí tuệ đối với vắc-xin Covid-19, các xét nghiệm, phương pháp điều trị và các công cụ y tế khác.

 Vào tháng 9/2020, Pfizer đã phải đối mặt với những cáo buộc về lợi nhuận toàn cầu quá mức sau khi đối tác của họ là công ty công nghệ sinh học BioNTech, tuyên bố vào rằng họ sẽ nhận được tới 375 triệu euro (320 triệu bảng Anh) từ chính phủ Đức để tài trợ cho việc phát triển vắc xin.

Anna Marriott, giám đốc chính sách y tế của Oxfam cho biết: "Thật đáng trách khi hàng tỷ người trên thế giới đang bị từ chối tiêm vắc-xin để các công ty dược phẩm thu lợi bất chính. Cho rằng đầu tư công là rất quan trọng đối với việc phát triển vắc-xin, không thể hiểu được rằng độc quyền dược phẩm đang được ưu tiên hơn cuộc sống của người dân. "

Cho đến nay, Pfizer đã cam kết cung cấp 40 triệu liều trên toàn cầu cho Covax, sáng kiến do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn cung cấp vắc xin cho các quốc gia có thu nhập thấp. Con số này chưa đến 2% tổng sản lượng toàn cầu cho năm 2021. Công ty cho biết họ đặt mục tiêu cung cấp ít nhất hai tỷ liều thuốc cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình vào cuối năm 2022.

Pfizer cho biết việc sản xuất vắc xin là "quy mô lớn nhất" trong lịch sử của công ty và hãng tự hào đã cung cấp hơn 2 tỷ vắc xin cho 162 quốc gia. Vắc xin được cung cấp cho các quốc gia có thu nhập thấp với giá phi lợi nhuận và tất cả các quốc gia khác đang được cung cấp vắc xin với mức giá chiết khấu đáng kể.

Pfizer cũng nói rằng các thỏa thuận bảo mật là thông lệ tiêu chuẩn. Chi phí sản xuất vắc-xin ước tính của một chuyên gia kỹ thuật sinh học là hoàn toàn không chính xác và vô nghĩa vì nó không phản ánh chi phí thực sự của việc đưa vắc-xin đến bệnh nhân, bao gồm cả các nghiên cứu lâm sàng, tăng cường nỗ lực sản xuất và phân phối toàn cầu.

Trước những thông tin nêu trên, chính phủ Anh cho biết các hợp đồng vắc xin của họ rất nhạy cảm về mặt thương mại và họ không thể tiết lộ thêm bất kỳ chi tiết nào. BioNTech đã không trả lời yêu cầu bình luận.