Dân Việt

5 phát hiện khoa học về sức khỏe ấn tượng nhất 2021

Như San 05/01/2022 07:37 GMT+7
2021 là một năm quan trọng đối với nghiên cứu virus Corona khi vắc-xin được phê duyệt và các phương pháp điều trị mới được phát triển. Tuy nhiên, đó cũng là năm đánh dấu những phát hiện ấn tượng trong việc điều trị các bệnh khác, cả lớn và 'hiếm', từ đột phá đến bất thường.

Xét nghiệm máu có thể phát hiện 50 loại bệnh ung thư

Công nghệ mới có thể phát hiện ra các dấu hiệu ban đầu của hơn 50 loại ung thư chỉ với một lần lấy máu. Đây là thử nghiệm Galleri của gã khổng lồ công nghệ sinh học "Illumina" nhằm tìm kiếm các đoạn DNA trong máu chỉ ra bệnh ung thư. Những 'mảnh vỡ này' cũng có thể chỉ ra vị trí của khối u với "độ chính xác cao", giúp bệnh nhân có bước khởi đầu thuận lợi trong việc chẩn đoán và điều trị.

5 phát hiện khoa học về sức khỏe ấn tượng nhất 2021 - Ảnh 1.

Xét nghiệm Galleri đã phát hiện 51,9% ung thư ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào.

Trong các thử nghiệm lâm sàng trên những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư trước đây, xét nghiệm Galleri đã phát hiện 51,9% ung thư ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào. Tuy nhiên, xét nghiệm cũng có thể hữu ích khi phát hiện các bệnh ung thư không được chẩn đoán bằng việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Các bác sĩ cho biết trong khi xét nghiệm Galleri và các phương pháp chẩn đoán tương tự cần thiết để cải thiện tỷ lệ thành công, chúng có thể tạo ra sự khác biệt thực sự cho từng bệnh nhân. Người ta đã chứng minh rằng chẩn đoán sớm cải thiện cơ hội chữa khỏi bệnh ung thư và cho phép bệnh nhân vượt qua căng thẳng về thể chất của hóa trị liệu.

"Sinh thiết lỏng" phải cung cấp kết quả trong vòng mười ngày làm việc và phải được các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe yêu cầu cùng với các công cụ sàng lọc khác. Mặc dù FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) vẫn chưa chấp thuận, nhưng xét nghiệm Galleri với đơn thuốc của bác sĩ đã được lưu hành ở Mỹ với giá 949 Đôla.

Lần đầu tiên có phương pháp điều trị cho trẻ bị bệnh lão hóa sớm

5 phát hiện khoa học về sức khỏe ấn tượng nhất 2021 - Ảnh 2.

Zokivny đã tăng tuổi thọ trung bình lên 2,5 năm và giảm hoặc trì hoãn sự khởi phát của các triệu chứng liên quan đến bệnh.

Progeria là một bệnh di truyền gây lão hóa sớm ở khoảng 400 trẻ em trên thế giới. Cho đến gần đây, không có phương pháp điều trị nào làm chậm sự tiến triển của bệnh. Bệnh kết thúc gây tử vong trung bình sau 13 năm. Zokinvy, một loại thuốc mới được phát triển trong năm nay bởi công ty dược phẩm "Eiger Pharmaceuticals", có thể kéo dài tuổi thọ thêm khoảng 2,5 năm cho căn bệnh 'bí ẩn' này. Zokivny là phương pháp điều trị đầu tiên và duy nhất được FDA công nhận đối với hội chứng Hutchinson-Gilford progeria (một bệnh di truyền cực kỳ hiếm, triệu chứng bề ngoài là lão hóa xuất hiện rất sớm) và hoạt động bằng cách ngăn chặn sự tích tụ của các protein bị lỗi.

Những protein bị lỗi này, được gọi là progerin, thường khiến các tế bào chết và làm tổn thương tim và xương. Theo tổ chức phi lợi nhuận Mayo Clinic, trẻ em mắc chứng progeria thường chết vì suy tim hoặc đột quỵ. Trong các thử nghiệm lâm sàng, Zokivny đã tăng tuổi thọ trung bình lên 2,5 năm và giảm hoặc trì hoãn sự khởi phát của các triệu chứng liên quan đến bệnh.

Mô cấy ghép làm từ collagen bò và một giọt máu của bệnh nhân có thể chữa lành chấn thương dây chằng trước

Các chấn thương đầu gối phổ biến nhất là dây chằng chéo trước (ACL), theo một báo cáo năm 2016 trên Tạp chí Chấn thương và Chỉnh hình Lâm sàng. Chấn thương xảy ra rất thường xuyên và rất căng thẳng cho những người bị ảnh hưởng. Việc sửa chữa dây chằng chéo trước bị rách đòi hỏi nhiều cuộc phẫu thuật hoặc thậm chí là tái tạo toàn bộ, bao gồm việc loại bỏ một gân khỏe mạnh để cấy ghép và thay thế dây chằng chéo bị thương, nhưng những phiền toái sau lấy gân đôi khi là không nhỏ. Môt nhược điểm khác của phương pháp ghép gân là tình trạng viêm thoái hóa khớp sau mổ 15-20 năm, nếu người bệnh còn trẻ (15-20 tuổi) phải đối mặt với tình trạng này là quá sớm.

5 phát hiện khoa học ấn tượng nhất 2021 - Ảnh 1.

Một loại mô cấy đầu gối mới được FDA chấp thuận gần đây "về cơ bản có thể kích thích dây chằng chéo trước tự chữa lành"

Martha Murray, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình cấp cao tại Bệnh viện Nhi Boston và là nhà phát triển mô cấy BEAR (Bridge-Enhanced ACL Repair), tạm dịch là tái tạo dây chằng chéo trước bằng cầu nối tăng cường cho biết trong một thông cáo báo chí, một loại mô cấy đầu gối mới được FDA chấp thuận gần đây "về cơ bản có thể kích thích dây chằng chéo trước tự chữa lành". Mô cấy ghép được làm từ collagen bò và một lượng máu ngoại vi của bệnh nhân, tạo cầu nối giữa các đầu bị rách của dây chằng chéo trước. Sau 3 tháng phẫu thuật, trên phim chụp cộng hưởng từ thấy các bó sợi của dây chằng chéo trước bắt đầu đan xen nhau một cách tự nhiên trong 'miếng xốp' có cấu tạo bằng protein đặc biệt. Người ta nói rằng sau một thủ thuật xâm lấn tối thiểu để đưa mô cấy vào, dây chằng chéo trước có thể lành nhanh hơn và đem lại sự dễ chịu hơn cho bệnh nhân so với tái tạo.

Sau hơn 20 năm, cuối cùng đã có loại thuốc uống đầu tiên kháng nấm âm đạo 'triệt để'

Các nhà khoa học từ SCYNEXIS đã phát triển thuốc điều trị uống một ngày và là thuốc đầu tiên trong nhóm thuốc kháng nấm triterpenoid mới. Loại thuốc mới này có thể giết chết candida – nấm men có thể gây nhiễm trùng âm đạo. Thuốc uống tiêu chuẩn thông thường Diflucan (fluconazole), ức chế sự phát triển của nấm men nhưng không giết chết nó. Một phương pháp điều trị mới được gọi là Brexafemme mang đến sự thay đổi so với các loại thuốc chống nấm trước đây.

5 phát hiện khoa học ấn tượng nhất 2021 - Ảnh 2.

Loại thuốc mới này có thể giết chết Candida – nấm men có thể gây nhiễm trùng âm đạo.

Brexafemme hoạt động bằng cách ngăn chặn một lớp bảo vệ hình thành xung quanh nấm, làm cho nấm chết. Nhà sản xuất cho biết trong một thông cáo báo chí, thuốc sẽ tồn tại trong cơ thể đến hai tuần, ngăn ngừa nhiễm trùng quay trở lại. Thuốc hiện có sẵn dưới dạng hai viên nén mà bác sĩ có thể kê đơn.

Sữa mẹ được sản xuất lần đầu tiên từ trong phòng thí nghiệm

5 phát hiện khoa học ấn tượng nhất 2021 - Ảnh 3.

Năm 2021, các nhà khoa học đã tạo ra giống sữa mẹ nhân tạo đầu tiên từ trong phòng thí nghiệm.

Năm nay có hai nhà khoa học nữ đã tạo ra một giống sữa mẹ mới có thể đưa ra giải pháp cho những bậc cha mẹ không thể hoặc không muốn cho con bú. Biomilq là sữa tăng trưởng được hình thành từ các tế bào tuyến vú được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm để tạo ra hai thành phần quan trọng của sữa mẹ: lactose và casein - một bước quan trọng trong việc tạo ra loại sữa tương đương về mặt dinh dưỡng và độ phức tạp của sữa mẹ thật. Ngay cả khi Biomilq có hàm lượng chất dinh dưỡng cao hơn sữa mẹ, các nhà nghiên cứu không tin rằng nó là một chất thay thế hoàn hảo cho sữa mẹ. Nó không thể phản ánh chế độ ăn của người mẹ cũng như không truyền các yếu tố bảo vệ miễn dịch quan trọng từ mẹ sang con. Tuy nhiên, nó có thể cung cấp một giải pháp thay thế sữa công thức.

Các nhà nghiên cứu cũng tuyên bố rằng họ hy vọng Biomilq sẽ có sẵn cho người tiêu dùng trong khoảng ba năm tới. Sau khi nghiên cứu sâu hơn và được phê duyệt theo quy định, họ cũng hy vọng sẽ cắt giảm chi phí để sản phẩm sữa mẹ có giá cả phải chăng.