Vào cao điểm, huyện Tân Phú Đông có 1.500ha trồng mãng cầu xiêm. Nhưng nay chỉ còn khoảng 100ha.
Thường những năm trước, vào thời điểm này, nông dân trồng mãng cầu xiêm ở Tân Phú Đông đang tất bật chăm sóc trái cho vụ Tết. Thế nhưng, hiện nay "thủ phủ" này khá im ắng...
Anh Phạm Triều Hải, một nông dân trồng mãng cầu xiêm ở xã Tân Phú cho biết, năm nay sản lượng mãng cầu xiêm vụ Tết ở huyện Tân Phú Đông rất ít.
Từ chỗ có hơn 400 gốc mãng cầu xiêm, giờ anh Hải chỉ còn hơn 100 gốc.
Anh tính, vụ Tết này chỉ thu hoạch được khoảng 300kg mãng cầu xiêm.
Theo anh Hải, năm nay mãng cầu xiêm "đi bông" trễ nên làm trái cũng trễ.
Tuy nhiên, cái chính là sau những vụ giá rớt thê thảm, cây nhiễm mặn chết nên nông dân đã đốn hạ gần hết diện tích trồng mãng cầu xiêm.
Theo anh Khắc Thừa, một thương lái thu mua mãng cầu xiêm ở địa phương, vụ mãng cầu xiêm Tết năm nay ở Tân Phú Đông nông dân gần như trắng tay.
"Sản lượng rất ít", anh Thừa cho biết.
Anh Thừa cho biết thêm, trước đây mỗi ngày anh thu mua 3 – 4 tấn, thì giờ mua được vài chục kg là may.
"Thậm chí, có ngày không có mãng cầu xiêm để mua", anh Thừa chia sẻ.
Hiện, giá mãng cầu xiêm tại Tân Phú Đông 14.000 – 15.000 đồng/kg. Từ 20 Tết trở đi, khi mãng cầu xiêm vào chính vụ, giá có thể nhích lên 20.000 – 25.000 đồng/kg.
Theo Chủ tịch Hội Nông dân huyện Tân Phú Đông Nguyễn Văn Nhỏ, cây mãng cầu xiêm từng là cây xóa nghèo, thậm chí là cây làm giàu của nông dân địa phương.
Vụ Tết năm nay, bà con trồng mãng cầu xiêm không dám đầu tư sản xuất vì giá phân thuốc quá cao, trong khi giá mãng cầu xiêm bất định vì dịch Covid-19.
Ông Nhỏ cho biết, có rất nhiều lý do để nông dân ở địa phương từ bỏ cây mãng cầu xiêm. Ngoài giá cả thấp, bấp bênh, thời gian qua cây mãng cầu xiêm lão hóa, bị nhiễm mặn chết rất nhiều.
Bà con nông dân trồng mãng cầu xiêm đang chuyển dần diện tích sang trồng sả. Hiện, trên địa bàn huyện Tân Phú Đông có khoảng 2.000ha sả.
Anh Hải kể, những năm trước, lối 20 Tết, thương lái miền Tây ùn ùn đổ qua cù lao Tân Phú Đông giành mua mãng cầu xiêm.
"Giờ thì không còn cảnh này nữa", anh Hải nối tiếc.
Vào những ngày Tết, người dân miền Nam có tục chưng mâm ngũ quả.
Mâm ngũ quả, gồm: mãng cầu Xiêm, dừa (hay dưa), đu đủ, xoài, sung, với ngụ ý "cầu sung (túc) vừa đủ xài".
Đôi khi thêm trái dứa (người Nam gọi là "thơm") và thường là phải có một cặp dưa hấu để riêng bên cạnh.