Quốc hội đồng ý xây cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 bằng hình thức đầu tư công

Chiều nay 11/1, kết quả biểu quyết tại phiên họp bế mạc Kỳ họp bất thường của Quốc hội đã có 469/474 đại biểu Quốc hội tán thành (chiếm tỷ lệ 93,99% tổng số đại biểu Quốc hội) thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Theo đó, Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 với chiều dài 729 km gồm các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa) và từ Cần Thơ đến Cà Mau.

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 chia thành 12 dự án có thể vận hành khai thác độc lập. Dự án có tổng mức đầu tư của dự án là 146.990 tỷ đồng và được triển khai theo hình thức đầu tư công, sau khi hoàn thành sẽ nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước.

Giai đoạn 2021 - 2025 bố trí vốn đầu tư 119.666 tỷ đồng cân đối điều hòa từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và nguồn vốn ngân sách nhà nước để phát triển kết cấu hạ tầng theo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Giai đoạn 2026 - 2030 bố trí 27.324 tỷ đồng.

Diện tích đất sử dụng được tính toàn sơ bộ khoảng 5.481 ha, trong đó đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên khoảng 1.532 ha, đất rừng phòng hộ khoảng 110 ha, đất rừng sản xuất khoảng 1.436 ha. Giải phóng mặt bằng các dự án thành phần theo quy mô 6 làn xe, riêng đối với các dự án thành phần Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 làn xe.

Đối với các đề nghị của một số Đại biểu yêu cầu làm rõ về suất đầu tư, cơ sở pháp lý thu phí khi dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh, theo quy định pháp luật, tại bước Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi chỉ xác định sơ bộ tổng mức đầu tư để ước tính chi phí đầu tư xây dựng dự án.

Cụ thể, việc tính toán chính xác tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng công trình sẽ được tiếp tục thực hiện trong các bước tiếp theo (bước dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật), trên cơ sở điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn, khối lượng xây dựng, đơn giá, định mức tại thời điểm thực hiện.

Lấy dẫn chứng thực tế tại dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2017 – 2020  tại bước nghiên cứu tiền khả thi sơ bộ tổng mức đầu tư là 118.716 tỷ đồng, đến bước nghiên cứu khả thi tổng mức đầu tư là 102.513 tỷ đồng. Theo Báo cáo của Chính phủ, sơ bộ tổng mức đầu tư của Dự án đã được xác định cơ bản phù hợp theo quy định pháp luật.

Để hoàn chỉnh các thủ tục của dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ trong bước nghiên cứu khả thi chỉ đạo các cơ quan liên quan khảo sát chi tiết về địa hình, địa chất... xây dựng chi tiết, chuẩn xác về các giải pháp thiết kế, biện pháp thi công, tính toán khối lượng, đơn giá chi tiết để lập dự toán xây dựng công trình, làm cơ sở để xây dựng giá gói thầu lựa chọn nhà thầu thi công.

Đối với một số đề xuất cần có cơ chế đặc thù trong việc tách công tác GPMB ra khỏi dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, từ thực tế công tác GPMB của Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đã được tách thành các dự án độc lập sau khi đã xác định được phạm vi GPMB và giao cho các địa phương triển khai thực hiện, tuy nhiên do công tác tổ chức thực hiện còn nhiều hạn chế dẫn đến việc GPMB của dự án còn chậm trễ.

Đối với các dự án đường bộ giao thông (dạng tuyến) do phạm vi dự án trải dài và đi qua nhiều địa phương với địa hình phức tạp, phạm vi GPMB thường chỉ được xác định sau khi quyết định đầu tư Dự án.

Do đó, trường hợp cho phép tách GPMB ra khỏi Dự án tại bước quyết định chủ trương đầu tư cũng sẽ không thể đẩy nhanh tiến độ Dự án do chưa thể xác định được phạm vi GPMB để bàn giao cho địa phương.