Dân Việt

Nguyên tắc sống và làm việc của tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk

Huỳnh Dũng 19/01/2022 10:51 GMT+7
Từ việc xây dựng PayPal và SpaceX đến điều hành một trong những công ty ô tô điện đột phá nhất thế giới, Elon Musk đã có một số thành tích ấn tượng dựa trên Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản.

Trong một cuộc nói chuyện trên TED, doanh nhân tỷ phú đã tiết lộ "bí quyết" của mình để đạt được những điều phi thường: Tư duy "First Principles Thinking (tạm dịch: Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản), một chiến lược ra quyết định trong đó bạn "đúc kết mọi thứ thành sự thật cơ bản và lý do từ đó".

Một khuôn khổ để giải mã các vấn đề phức tạp

Thuật ngữ "Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản" được đặt ra cách đây hơn 2.000 năm bởi nhà triết học Hy Lạp cổ đại Aristotle, người tin rằng cách tốt nhất để hiểu một chủ đề là chia nhỏ nó thành những nguyên tắc cơ bản nhất có thể.

Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản: Elon Musk nói về sức mạnh của suy nghĩ cho bản thân. Ảnh: @AFP.

Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản: Elon Musk nói về sức mạnh của suy nghĩ cho bản thân. Ảnh: @AFP.

Trong một cuộc phỏng vấn năm với Kevin Rose, người sáng lập Digg, Musk đã giải thích cách áp dụng phương pháp Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản, lấy chi phí của pin ô tô làm ví dụ:

Bước 1: Xác định vấn đề và các giả định chung liên quan

"Ai đó có thể nói các bộ pin thực sự rất đắt, và đó chỉ là cách chúng luôn như vậy. Trước đây, nó có giá 600 đô la, Musk đề cập đến" giả định phổ biến "về pin ô tô. Vì vậy, anh ấy tiếp tục nói hầu hết mọi người sẽ chỉ chấp nhận rằng "nó sẽ không tốt hơn nhiều so với tương lai nếu có giá thành rẻ hơn" chẳng hạn.

Bước 2. Chia nhỏ vấn đề thành những chân lý cơ bản

Đây thường là phần khó nhất và điều quan trọng là bạn phải đặt những câu hỏi đúng bằng cách thách thức các giả định thông thường. Tiếp tục đào sâu hơn và sâu hơn cho đến khi bạn chỉ còn lại những sự thật cơ bản.

"Với Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản, bạn có thể phân tích các thành phần vật chất của pin là gì? Giá trị thị trường của các yếu tố cấu thành vật chất trong pin? Nó có coban, niken, nhôm, cacbon, một số polyme để phân tách, và tìm hiểu giá các vật liệu này ra sao trên thị trường", Musk giải thích.

Nói chung, cần rất nhiều nỗ lực, nhưng nếu bạn đang cố gắng làm một điều gì đó mới, thì đây là cách tốt nhất để suy nghĩ. Sau đó, Elon Musk tiếp tục: "Bạn sẽ chia nhỏ điều đó trên cơ sở vật chất và nói thêm rằng: 'Nếu chúng tôi mua nó trên Sàn thương mại kim loại London, mỗi thứ đó sẽ có giá bao nhiêu?'.

Bước 3: Sử dụng những lẽ thật cơ bản để vạch ra một lộ trình mới

Sự thật cơ bản giống như các khối xây dựng. Khi bạn đã tập hợp chúng, bạn có thể sử dụng chúng để tạo ra một giải pháp hoàn toàn mới và sáng tạo.

Với pin, "bạn chỉ cần nghĩ ra những cách thông minh để lấy những vật liệu đó và kết hợp chúng thành hình dạng của một tế bào pin", Musk nói. "Sau đó, bạn có thể có được bộ pin rẻ hơn nhiều so với các sản phẩm hiện hành".

Một 'cách suy nghĩ mạnh mẽ, mạnh mẽ'

Musk đã tham khảo nhiều lần giá trị của những Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản. "Tôi nghĩ điều quan trọng là phải xem kiến thức như một loại cây ngữ nghĩa", anh ấy viết trong Reddit AMA năm 2015. "Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu các nguyên tắc cơ bản, tức là thân cây và cành lớn, trước khi bạn đi sâu vào các chi tiết như lá…

Trong một bài phát biểu khai giảng tại Đại học Nam California, tỷ phú đã đưa ra một lời khuyên tương tự: "Đừng chỉ chạy theo xu hướng. Thật tốt khi nghĩ về cách tiếp cận vật lý của những Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản", anh ấy nói. ″Đây là một cách hay để tìm hiểu xem điều gì đó thực sự có ý nghĩa, hay đó chỉ là điều mà mọi người đang nhìn nhận theo cảm xúc".

Anh ấy nói thêm: "Nó rất khó để làm. Bạn không thể nghĩ như vậy về mọi thứ. Cần rất nhiều nỗ lực, nhưng nếu bạn đang cố gắng làm một điều gì đó mới, thì đó là cách tốt nhất để suy nghĩ. Đó thực sự là một cách suy nghĩ mạnh mẽ, mạnh mẽ ".

Các nguyên tắc đầu tiên lý luận có thể làm cho cuộc sống của bạn tốt hơn

Tư duy Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản không chỉ dành cho việc chế tạo tên lửa hay xe điện. Nó có thể được sử dụng để khắc phục các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày của bạn, cho dù nó liên quan đến các mối quan hệ cá nhân, công việc, tài chính hay bất cứ điều gì khác.

Thông thường, chúng ta đưa ra các quyết định quan trọng trong đời dựa trên thông tin lỗi thời hoặc sai lệch. Nhưng trong một thế giới thay đổi nhanh chóng, sự thật và kinh nghiệm lịch sử có thể không phải lúc nào cũng hiệu quả, đó là lý do tại sao đôi khi cần phải lùi lại một bước và sử dụng phương pháp tiếp cận Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản để tạo ra một giải pháp tùy chỉnh và sáng tạo hơn.

Elon Musk: Khuôn khổ cho tư duy. Ảnh: @AFP.

Elon Musk: Khuôn khổ cho tư duy. Ảnh: @AFP.

Năm 2002, Musk bắt đầu nhiệm vụ muốn gửi tên lửa đầu tiên lên sao Hỏa. Anh ấy gặp phải một thách thức lớn ngay lập tức. Sau khi thăm một số nhà sản xuất hàng không vũ trụ trên khắp thế giới, Musk phát hiện ra chi phí mua một tên lửa thiên văn lên tới 65 triệu đô la. Đưa ra mức giá cao, anh ấy bắt đầu suy nghĩ lại vấn đề.

"Tôi có xu hướng tiếp cận mọi thứ từ một khuôn khổ vật lý", Musk nói trong một cuộc phỏng vấn. "Vật lý dạy bạn lập luận từ Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản hơn là bằng phép loại suy. Vì vậy, tôi đã nói, được rồi, chúng ta hãy xem xét các Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản. Tên lửa được làm bằng gì? Hợp kim nhôm cấp cho ngành hàng không vũ trụ, cùng với một số titan, đồng và sợi carbon. Sau đó tôi hỏi, giá trị của những vật liệu đó trên thị trường hàng hóa là bao nhiêu?

Thay vì mua một tên lửa đã hoàn thiện với giá hàng chục triệu, Musk quyết định thành lập công ty của riêng mình, mua nguyên liệu thô với giá rẻ và tự chế tạo tên lửa, đó là lý do tại sao mà SpaceX ra đời. Trong vòng vài năm, SpaceX đã giảm giá phóng tên lửa gần 10 lần trong khi vẫn thu được lợi nhuận. Musk đã sử dụng tư duy Nguyên tắc suy nghĩ cơ bản để bỏ qua mức giá cao của ngành hàng không vũ trụ và tạo ra một giải pháp hiệu quả hơn.