Bà Lâm Thị Thu (64 tuổi, ngụ quận Phú Nhuận) đã đến Viện Y dược học Dân tộc TP.HCM, địa điểm triển khai chương trình "Chung tay chăm sóc sức khỏe nhân dân hậu nhiễm Covid-19" để khám sức khỏe sau khi mắc Covid-19.
Bà Thu bị mắc Covid-19 vào tháng 8/2021, được điều trị tại Bệnh viện dã chiến số 3 (TP.Thủ Đức) và xuất viện ngày 3/9. Bà Thu cho biết, trong thời gian mắc bệnh, bà chỉ ho, mất vị giác, khứu giác chứ không bị chuyển nặng, không phải thở oxy.
Tuy nhiên, sau hơn 3 tháng về nhà, bà xuất hiện nhiều triệu chứng như tóc rụng từng nắm, lo âu, hay quên, nhức mình mẩy, ngủ hay khó thở và nghẹt ở cổ, căn bệnh đau khớp trước đây trầm trọng hơn. Quan trọng hơn, bà luôn thấy sợ hãi, ám ảnh vì nghe, chứng kiến nhiều người thân thích, hàng xóm mắc bệnh rồi tử vong.
"Giờ đau cái gì tôi cũng nghĩ là chắc chết quá, sợ chết lắm. Lúc trước tôi cũng không có hay quên như bây giờ. Có khi tôi định đến mở tủ lạnh lấy quả ớt nhưng khi đến tủ lạnh thì tôi không còn nhớ mình muốn lấy gì. Hay đi ra chợ thì quên mang tiền theo", bà Thu kể.
Không chỉ người lớn tuổi, nhiều người trẻ cũng mắc phải các triệu chứng hậu Covid-19 khá nặng.
Anh Nguyễn Tấn Giàu (31 tuổi, ngụ quận Gò Vấp) mắc Covid-19 vào tháng 9/2021, cách ly và điều trị tại nhà. 2 tuần sau khi có kết quả âm tính, anh vẫn liên tục ho khan, giọng khàn, sức khoẻ giảm sút. Anh cho biết, trước đây anh có thể vác bao gạo 50kg bình thường nhưng bây giờ không thể bê vác được nếu không có người đỡ.
Bác sĩ Huỳnh Nguyễn Lộc, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Đông y Việt Nam, Chủ tịch Hội Đông y TP.HCM cho biết, trong đợt dịch thứ 4 vừa qua, tại TP.HCM hơn 80% bệnh nhân F0 đều có hội chứng hậu Covid-19. Đặc biệt, một số trường hợp có hiện tượng bị xơ phổi có thể phục hồi được mất dần theo thời gian hoặc kéo dài vài tháng, hoặc cũng có thể trở thành xơ hóa vĩnh viễn. Các hội chứng hậu Covid-19 xuất hiện khi bệnh nhân nằm viện từ 3-6 tháng sau khi bệnh nhân âm tính trở lại, hoặc điều trị tại nhà.
Chỉ riêng tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định TP.HCM, thống kê trong 40 ngày, từ 1/12/2021 đến 10/1/2022, có 1.021 bệnh nhân hậu Covid-19 đến thăm khám ở tất cả chuyên khoa. Đa phần vì mệt mỏi, khó thở, suy nhược tinh thần. Trong đó, trên 510 bệnh nhân (chiếm 50%) gặp vấn đề về hô hấp, 182 bệnh nhân gặp vấn đề thần kinh, 134 trường hợp tim mạch, 80 trường hợp về nội tiết, 66 trường hợp về tiêu hoá, 49 trường hợp cơ xương khớp.
Bệnh viện Phục hồi chức năng TP.HCM là một trong các đơn vị tiếp nhận, điều trị hơn 1.000 ca bệnh mắc di chứng hậu Covid-19, trong đó 341 ca điều trị nội trú, còn lại điều trị ngoại trú.
Bên cạnh những triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau cơ khớp, ho, khó thở, đặc biệt là khó thở khi vận động gắng sức, rụng tóc, mất mùi vị… thì tình trạng giảm khả năng nhận thức, giảm tập trung, lú lẫn, hay các rối loạn tâm lý (như lo âu, trầm cảm), rối loạn giấc ngủ… đang khiến nhiều bệnh nhân dù đã khỏi Covid-19 vẫn không thể trở lại cuộc sống bình thường như trước đây.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để phát hiện sớm tình trạng mắc di chứng hậu Covid-19, bệnh nhân sau khi xuất viện và có kết quả âm tính cần quay lại cơ sở y tế để tái khám trong khoảng thời gian từ 2-4 tuần để kiểm tra định kỳ xét nghiệm, thực hiện chụp X-quang chuyên sâu tim để đánh giá tổng quát, tầm soát.
Vào đầu tháng 10/2021, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố định nghĩa chính thức đầu tiên về hội chứng hậu Covid-19 (post COVID-19 condition). Theo đó, tình trạng hậu Covid-19 xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu mắc Covid-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.
Tình trạng này có thể khiến sức khỏe con người bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội của người bị mắc Covid-19. WHO ước tính 10 - 20% bệnh nhân Covid-19 trải qua các triệu chứng kéo dài trong nhiều tháng sau khi mắc bệnh.