Biến thể mới của Omicron: Gia tăng nguy cơ lây nhiễm và mức độ bệnh trầm trọng

Biến thể mới của Omicron có khả năng lây nhiễm cao

Các thử nghiệm mới trong phòng thí nghiệm của Nhật Bản cho thấy biến thể BA.2 của Omicron có các đặc tính khiến nó có khả năng gây bệnh nghiêm trọng hơn các biến thể cũ hơn của SARS-CoV-2, bao gồm cả biến thể Delta.

Tiến sĩ Daniel Rhoads, trưởng khoa vi sinh tại Bệnh viện Cleveland ở Ohio (Mỹ), người không thuộc nhóm nghiên cứu, cho biết: "Theo chúng tôi, BA.2 có thể là một biến thể virus tồi tệ hơn BA.1 và có thể lây truyền mạnh hơn và gây ra tình trạng bệnh trầm trọng hơn".

Theo các nhà khoa học, BA.2 đột biến nhiều so với virus gây Covid-19 ban đầu xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc. Nó cũng có hàng chục sự thay đổi gen khác với biến thể Omicron ban đầu, tạo cho nó khác biệt với các biến thể virus phổ biến gần đây như Alpha, Beta, Gamma và Delta.

Biến thể BA.2 dễ lây hơn BA.1 (phiên bản gốc của Omicron) khoảng 30% đến 50%. Cho đến nay, BA.2 đã được phát hiện ở 74 quốc gia và 47 bang của Mỹ.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ ước tính rằng khoảng 4% người Mỹ mắc Covid-19 do biến thể BA.2, nhưng nhiều nơi khác trên Thế giới có thể bị nhiễm biến thể này nhiều hơn. Theo báo cáo dịch tễ hàng tuần của Tổ chức y tế thế giới (WHO), BA.2 đã trở thành biến thể lây nhiễm phổ biến nhất ở ít nhất 10 quốc gia khác là: Bangladesh, Brunei, Trung Quốc, Đan Mạch, Guam, Ấn Độ, Montenegro, Nepal, Pakistan và Philippines.

Tuy nhiên, theo WHO, có nhiều bằng chứng khác nhau về mức độ nghiêm trọng của biến thể BA.2 trên thực tế. Tỷ lệ nhập viện tiếp tục giảm ở các quốc gia mà biến thể BA.2 đã phổ biến, như Nam Phi và Vương quốc Anh. Nhưng ở Đan Mạch, nơi biến thể BA.2 đã trở thành nguyên nhân hàng đầu gây mắc Covid-19, số ca nhập viện và tử vong đang tiếp tục gia tăng.

Biến thể mới của Omicron cũng có nguy cơ gây tình trạng bệnh trầm trọng hơn

Nghiên cứu mới cho thấy BA.2 có thể tự sao chép trong tế bào nhanh hơn BA.1. Nó cũng có khả năng mạnh hơn trong việc khiến cho các tế bào dính với nhau, điều này giúp virus tạo ra các khối tế bào lớn hơn (được gọi là hợp bào) so với BA.1. Điều đáng lo ngại là những khối tế bào này sau đó trở thành các "nhà máy" sản sinh ra nhiều bản sao của virus hơn. Các nhà khoa học cho rằng, biến thể Delta cũng rất giỏi trong việc tạo ra hợp bào và đó là một trong những nguyên nhân khiến nó tàn phá phổi nghiêm trọng.

Khi các nhà nghiên cứu cho chuột nhiễm BA.2 và BA.1, những con bị nhiễm BA.2 bị tình trạng bệnh nặng hơn và có chức năng phổi kém hơn. Phân tích các mẫu mô cho thấy, phổi của chuột nhiễm BA.2 bị tổn thương nhiều hơn so với chuột nhiễm BA.1.

Tương tự như BA.1, BA.2 có khả năng xuyên thủng hàng rào kháng thể trong máu của những người đã được tiêm vaccine phòng Covid-19. Nó cũng có khả năng chống lại các kháng thể của những người đã từng mắc Covid-19 trước đây, bao gồm cả biến thể Alpha và Delta. Và BA.2 gần như kháng hoàn toàn với một số phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng, trong đó có sotrovimab, kháng thể đơn dòng hiện đang được sử dụng điều trị đối với Omicron.

Giải pháp đối phó với BA.2

Theo các nhà khoa học, giống như Omicron, BA.2 có thể khả năng cao thoát khỏi hàng rào miễn dịch của cơ thể do vaccine tạo ra. Mũi vaccine nhắc lại giúp phục hồi khả năng bảo vệ của cơ thể, làm giảm nguy cơ mắc Covid-19 khoảng 74%.

Kei Sato, chuyên gia tại Đại học tổng hợp Tokyo (Nhật Bản), thành viên nhóm nghiên cứu, cho rằng không nên coi BA.2 là một biến thể tương tự Omicron mà cần theo dõi và giám sát chặt chẽ hơn.

"Như chúng ta đã biết, BA.2 được gọi là "Omicron tàng hình" bởi vì nó có thể thoát khỏi sự phát hiện của test PCR. Do đó, các phòng thí nghiệm phải thực hiện thêm một bước bổ sung để giải trình tự gen của virus nhằm xác định biến thể này. Thiết lập phương pháp đặc hiệu nhằm phát hiện biến thể BA.2 sẽ là điều đầu tiên mà nhiều quốc gia cần phải tiến hành" – Kei Sato nói.

Deborah Fuller, chuyên gia virus học tại Đại học y Washington (Mỹ), người không thuộc nhóm nghiên cứu, cũng nhất trí cho rằng: "Có lẽ, chúng ta nên đặt tên cho biến thể phụ này một cái tên mới theo chữ cái Hy Lạp".

Tuy nhiên, cũng có những tia hy vọng, đó là các kháng thể trong máu của những người gần đây nhiễm biến thể Omicron dường như có hiệu quả bảo vệ chống lại BA.2, đặc biệt ở những người đã được tiêm chủng.

"Điều quan trọng là mặc dù BA.2 có vẻ dễ lây lan và gây bệnh nặng hơn Omicron, nhưng chưa chắc nó có thể gây ra một làn sóng lây nhiễm Covid-19 tàn khốc hơn" - Fuller cho biết thêm.