Tốt nghiệp đại học ngành tài chính ngân hàng và có việc làm ổn định tại một ngân hàng thương mại ở Ninh Thuận, nhưng chàng thanh niên trẻ Nguyễn Hữu Trực (SN 1992) ở phường Bảo An, TP Phan Rang-Tháp Chàm (Ninh Thuận) lại bỏ việc làm lương cao để đi tìm "mật ngọt" từ loài ong dú.
Dẫn chúng tôi tham quan trại nuôi ong dú tại gia của mình nằm bên bờ Sông Dinh, anh nông dân nuôi ong Nguyễn Hữu Trực háo hức khoe thành quả sau nhiều năm chú tâm gầy dựng từ 3 đàn ong dú bắt được trong vườn nhà.
Anh Trực cho biết, bản thân anh có niềm đam mê đặc biệt với con ong và ước mơ làm giàu từ ong cũng đã nhen nhóm trong anh lúc còn ngồi trên ghế nhà trường.
Sau nhiều lần mến trải vị đắng từ thất bại với việc nuôi ong mật, Trực tình cờ phát hiện ra loài ong dú nhỏ như ruồi nhưng sức sống mãnh liệt và đặc biệt là mang lại nguồn lợi kinh tế cao.
"Trong một lần kiểm tra để thu dọn các thùng ong cũ, tôi tình cờ phát hiện ra loài ong nhỏ này và biết được đó là loài ong dú (tên khoa học Stingless bee). Năm 2015 tôi mạnh dạn nuôi thử với 3 đàn ong bắt được trong vườn....", 9X Nguyễn Hữu Trực nhớ lại.
Quá trình nuôi thử, anh Trực phát hiện loài ong này sống rất khỏe, sức chống chịu bệnh cao, khả năng kiếm thức ăn rất tốt và không tốn chi phí thức ăn.
Đặc biệt, ong giống và các sản phẩm từ ong dú này cũng bán với giá rất cao nên quyết định tiếp tục nhân rộng số lượng đàn…
Cơ duyên khiến anh Trực đến với nghề nuôi ong dú một cách khá tình cờ như vậy.
Nhận thấy ong dú sinh sản rất nhanh nên anh Trực chủ yếu nhân đàn, để bán ong giống thay vì bán mật như nhiều người nuôi khác vẫn làm.
Đến năm 2018, Trực bắt đầu vay mượn người thân gần 100 triệu đồng để xây dựng nhà nuôi với đầy đủ hệ thống thông khí, quạt gió, kệ để thùng nuôi ong có gắn ống nhỏ để ong ra vào làm tổ.
Xung quanh nhà nuôi ong dú, anh Trực trồng nhiều hoa và các cây cỏ để có nguồn thức ăn cho ong.
"Thời điểm đó việc nuôi ong bán mật đã phát triển khá nhiều trong khi nhu cầu về ong giống lại rất cao nên tôi quyết định tách đàn để bán giống cho người nuôi thay vì bán mật. Mỗi tháng tôi xuất bán từ 40-50 đàn ong giống với giá bán 2 triệu đồng/đàn và cho thu nhập từ 80-100 triệu đồng/tháng", Trực chia sẻ.
Cũng theo anh Nguyễn Hữu Trực, việc tách đàn ong dú để gây giống khá dễ dàng. Mỗi tổ ong trưởng thành 1 tháng có thể tách đàn một lần.
Để thuận lợi trong việc tách đàn, gây ong dú giống, anh Trực đã chủ động trong việc nuôi trứng ong chúa, sau khi tách đàn sẽ cấy ong chúa vào mỗi đàn mới để sinh sôi nảy nở và phát triển đàn ông.
Bằng kinh nghiệm và kỹ thuật nuôi ong chuyên nghiệp và uy tín, những đàn ong dú từ trại anh Trực bán ra luôn được thị trường đánh giá cao.
Trong năm 2021 và những tháng đầu năm 2022, trung bình mỗi tháng trang trại ong dú của anh Trực xuất bán từ 50-70 đàn ong giống. Với giá bán 2 triệu mỗi đàn thì mỗi tháng anh Trực thu nhập từ 100-140 triệu đồng từ việc bán ong giống.
Với 3 đàn ong dú bắt được trong vườn, đến nay số lượng đàn ong của Nguyễn Hữu Trực đã nhân lên 100 lần với 300 đàn, có lúc lên đến 400-500 đàn tùy thời điểm xuất bán giống cho thị trường cả nước. Sau khi trừ hết chi phí, tổng thu nhập từ việc bán ong giống và các sản phẩm từ ong dú của trại ong trên 100 triệu đồng.
Tiếng lành đồn xa, đến nay trại nuôi ong dú của anh Trực đã được nhiều nơi trong và ngoài tỉnh biết đến và phối hợp đầu tư nhân rộng số lượng đàn ong để phát triển theo hướng nuôi ong lấy mật.
Anh Trực cho biết, thị trường ong giống rồi cũng sẽ đến lúc bảo hòa, vì thế muốn phát triển bền vững với nghề nuôi ong thì cần phải đa dạng hóa các sản phẩm từ ong.
Do đó, thời gian tới ngoài việc bán ong dú giống thì trại ong dú của anh sẽ chú trọng phát triển đàn để nuôi lấy mật, cung cấp ra thị trường những sản phẩm mật ong dú nguyên chất từ thiên nhiên.
"Ong dú nhỏ nên thời gian tạo mật khá lâu, mỗi năm nếu thức ăn đầy đủ thì mỗi đàn ong dú cho thu mật khoảng 1 lít và giá bán thấp nhất là 1,5 triệu đồng/lít. Để đáp ứng nguồn mật ong dồi dào, thường xuyên và không bị đứt hàng, tôi cùng các hộ nuôi thành viên đang từng bước nhân rộng số lượng đàn ong lên 2.000 đàn trong năm 2022 để có mật ong dú cung cấp cho người tiêu dùng...", anh Trực thông tin.
Theo anh Trực, ong dú khác hẳn các loại ong khác về cách thức làm mật. Ong dú không hút mật hoa cũng không ăn đường như các mà chỉ lấy phấn hoa tha về tổ kết hợp với các dịch men trong tuyến nước bọt của ong cô đặc thành những hạt nhỏ.
Khoảng 6 tháng sau, những hạt này sẽ trở thành mật ong dú. Mật ong dú rất ít so với các loại ong khác nhưng bù lại chất lượng và công dụng của mật ong dú rất cao.
Mật ong dú có tác dụng thanh nhiệt, chống viêm, giải độc, giảm đau và hỗ trợ chữa viêm đường tiêu hóa, dạ dày, đại tràng…
Hiện nay trại nuôi ong dú của anh Trực đang áp dụng lồng nuôi 3 tầng riêng lẻ do chính anh thiết kế. Mỗi tầng có một công dụng nhất định theo tập tính của đàn ong. Trong đó, tầng mật nằm trên cùng nên khi lấy mật chỉ cần tháo rời tầng này ra rồi thay bằng tầng mới vào thì đàn ong sẽ tiếp tục làm mật.
"Lồng nuôi ong 3 tầng này đang lưu hành phổ biến trên toàn quốc, ưu điểm của nó là phù hợp với ông dú tự nhiên ở Việt Nam. Ong nuôi trong lồng này có thể phát triển nhanh, khả năng cho mật cao và rất dễ thu hoạch cũng như tách đàn để nhân giống...", anh Trực tiết lộ.
Trại ong dú của anh Nguyễn Hữu Trực đã đạt giải nhất cuộc thi ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp thanh niên Ninh Thuận lần thứ V năm 2021.
Hiện anh Trực đã xây dựng thương hiệu ong dú riêng với tên gọi "Ong dú JiChi". Thông qua hệ thống internet và các mạng xã hội, ông chủ thương hiệu ong dú JiChi đã xây dựng website và các kênh youtube để quảng bá mô hình nuôi ong dú giống và các sản phẩm khác từ ong dú như mật ong dú, keo ong dú…
"Hiện tại chúng tôi đã liên kết với 7 thành viên khác đang hoạt động trong lĩnh nông nghiệp công nghệ cao để phát triển và nhân rộng mô hình nuôi ong lấy mật. Qua đó, cùng hỗ trợ nhau trong việc phát triển sản xuất kinh doanh, nếu thành công chúng tôi sẽ thành lập công ty, cùng phát triển thương hiệu "Ong dú JiChi" để người tiêu dùng trong và ngoài nước yên tâm sử dụng." anh Trực cho biết.