Năm 2009, ông Lê Hồng Chiến (thôn Hợp Thành, xã Sơn Lang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai) mua 60 cây sầu riêng giống Thái Lan về trồng xen trên diện tích 6 sào cà phê. Vườn cây được chăm sóc, bón phân theo đúng quy trình kỹ thuật và hợp điều kiện thổ nhưỡng nên sinh trưởng, phát triển tốt.
Gần 5 năm, cây sầu riêng vươn cành tỏa bóng mát, che chắn cho vườn cà phê và bắt đầu ra hoa, kết trái. Thế nhưng, thời điểm thu hoạch sầu riêng trùng với những địa phương khác nên việc tìm đầu ra cho sản phẩm gặp không ít khó khăn.
“Tôi gọi thương lái thì họ lấy lý do này, lý do khác không tới thu mua, buộc phải đem đi bán lẻ rất vất vả. Từ đó tôi nảy sinh ý tưởng làm sầu riêng trái vụ”-ông Chiến cho biết.
Với suy nghĩ đó, ông bắt đầu tìm tòi, học hỏi kỹ thuật trồng sầu riêng trái vụ bằng cách cắt nước, tạo hạn, đồng thời áp dụng kinh nghiệm để chăm sóc phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương.
Sau khi nắm bắt thời vụ thu hoạch sầu riêng của từng vùng, năm 2021 ông Chiến áp dụng kỹ thuật xử lý để cây sầu riêng ra hoa và cho thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán.
Ông chia sẻ: “Năm 2021, mấy chục cây sầu riêng cho thu hoạch hơn 7 tạ quả, bán giá 65 ngàn đồng/kg, gia đình lãi gần 300 triệu đồng. Tết Nguyên đán 2022, gia đình đã bán được hơn 3 tấn. Đầu tháng 3 này họ đến thu mua tiếp”.
Theo ông Chiến, thời điểm cây sầu riêng ra hoa, đậu quả trái vụ trùng với mùa mưa. Vì vậy, bên cạnh yêu cầu chăm sóc cẩn thận, giai đoạn đầu phải phủ bạt ni lông xung quanh gốc để cây hạn chế tiếp xúc với nước, khống chế ra hoa.
Trước khi thu hoạch hơn 1 tháng phải tập trung bón phân kali để quả sầu riêng phát triển đều, múi thơm ngon hơn, đồng thời hạn chế quả bị nứt, nước ngấm vào gây nấm mốc, hư hỏng…Nhờ áp dụng đúng quy trình chăm sóc, bón phân nên sản lượng, chất lượng sầu riêng trái vụ chẳng kém so với chính vụ.
“Tuy mất thời gian, vất vả hơn chính vụ, nhưng bù lại tiêu thụ dễ, giá bán bình quân cao hơn 20-30 ngàn đồng/kg. Nhờ đó mà thu nhập của gia đình tăng gấp rưỡi, chưa kể hàng năm cà phê thu lời hơn 50 triệu đồng/ha”-ông Chiến phấn khởi nói.
Tương tự, thời điểm này, hơn 100 cây sầu riêng của gia đình ông Phan Quang Trung (cùng thôn) đang trong kỳ thu hoạch. Dẫn chúng tôi tham quan vườn cây, ông Trung hồ hởi kể: Năm 2014, ông trồng xen hơn 200 cây sầu riêng giống Thái Lan và Ri6 trên diện tích 2 ha cà phê. Năm 2020, ông chuyển sang ép cây ra quả trái vụ.
Để hạn chế rủi ro và cho thu nhập thường xuyên, ông chia số lượng hơn 100 cây cho thu hoạch vào tháng Chạp, còn lại thu hoạch trong tháng 2 Âm lịch.
“Hàng năm, sầu riêng chính vụ cho thu hoạch kéo dài từ tháng 8 đến tháng 10. Trên cơ sở đó, tôi ép cây ra hoa theo chủ ý. Nhờ vậy, hơn 200 cây sầu riêng mang về lợi nhuận 450 triệu đồng/năm, cao hơn làm chính vụ 120-150 triệu đồng”-ông Trung vui vẻ chia sẻ.
Chỉ tay về phía đồi cà phê xanh mướt, ông Trung cho hay sẽ trồng xen khoảng 400 cây sầu riêng và áp dụng kỹ thuật cho ra hoa trái vụ rải đều trong năm để có thu nhập thường xuyên.
Đánh giá về mô hình trồng sầu riêng trái vụ, ông Đinh Văn Hdân-Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Lang-cho biết: “Hiện trên địa bàn xã, bà con trồng xen cây sầu riêng trên diện tích hơn 10 ha cà phê. Trong đó, có 2 hộ thực hiện mô hình trồng sầu riêng trái vụ, mang lại thu nhập cao. Thời gian tới, xã tuyên truyền, vận động người dân rà soát diện tích cà phê nói riêng và các loại cây khác nói chung để xen canh, đa dạng cây trồng nhằm mang lại nguồn thu nhập thường xuyên.
Xã sẽ chỉ đạo các hội, đoàn thể phối hợp với cán bộ nông nghiệp tổ chức cho người dân tham quan, học hỏi kinh nghiệm để nhân rộng mô hình này, góp phần tăng thu nhập”.