Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phải nghiên cứu quy trình vận hành cống Cái Lớn - Cái Bé hợp lý

Chiều nay 5/3, tại xã Bình An, huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang, Bộ NNPTNT phối hợp với UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức khánh thành dự án cống Cái Lớn - Cái Bé (giai đoạn 1). Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến dự và chỉ đạo.

Công trình thủy lợi lớn nhất Việt Nam này có tổng vốn đầu tư trên 3.300 tỉ đồng, do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 10 (Bộ NNPTNT) làm chủ đầu tư.

Dự án được triển khai xây dựng tại xã Bình An, huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang gồm: cống Cái Lớn, cống Cái Bé và đê nối với Quốc lộ 61.

Trong đó, cống Cái Lớn có tổng chiều rộng thông nước là 455m, gồm 11 khoang, mỗi khoang rộng 40m và khoang âu thuyền rộng 15m.

Cống Cái Bé tổng chiều rộng thông nước 85m, gồm 2 khoang, mỗi khoang rộng 35m và 1 khoang âu thuyền rộng 15m. Cửa van cống và van âu thuyền bằng thép, vận hành bằng hệ thống xi lanh thủy lực. Trên cống có thiết kế cầu giao thông nông thôn.

Đê nối cống Cái Lớn, Cái Bé với Quốc lộ 61 có chiều dài hơn 5,7km, bề rộng mặt đê 9m, chiều rộng phần xe chạy 7m, bao gồm 3 cây cầu và 9 cống tròn, cống hộp.

Mục tiêu của dự án cống Cái Lớn - Cái Bé giúp kiểm soát nguồn nước (mặn, lợ, ngọt), tạo điều kiện sản xuất ổn định, bền vững đối với các mô hình sản xuất theo hệ sinh thái (ngọt, mặn - lợ, ngọt - lợ luân phiên) cho vùng hưởng lợi tại ĐBSCL với diện tích tự nhiên 384.120 ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp, thủy sản trên 346.200 ha.

Công trình cống thủy lợi lớn nhất Việt Nam này kết hợp với tuyến đê biển phía Tây sẽ tạo thành cụm công trình chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng, phòng chống thiên tai, giảm ngập úng.

Dự án được khởi công xây dựng từ tháng 10/2019 và hoàn thành vào tháng 11/2021. Vào tháng 1/2022, công trình đã được bàn giao cho Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa vận hành khai thác.

Phát biểu tại buổi lễ khánh thành, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, công trình cống Cái Lớn - Cái Bé đạt được nhiều mục đích, ý nghĩa rất quan trọng. 

Cụ thể là góp phần thay đổi trong tư duy và nhận thức đối với công tác thủy lợi khu vực ven biển ĐBSCL, đó là từ tư duy “ngăn mặn” sang “kiểm soát nguồn nước”. Từ dự án này cho thấy, con người Việt Nam có thể thiết kế, thi công, quản lý các công trình thủy lợi lớn, kỹ thuật phức tạp hàng đầu thế giới.

Cũng theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đối với dự án lớn, có kỹ thuật đặc biệt phức tạp thông thường cần khoảng 4 năm nhưng thực tế toàn bộ quá trình thực hiện dự án này chỉ mất hơn 2 năm và trong thời gian đại dịch Covid -19 bùng phát.

Trong thời gian tới, Bộ trưởng Lê Minh Hoan lưu ý, đơn vị vận hành đảm bảo an toàn, hiệu quả cao nhất của dự án bởi vùng hưởng lợi, tác động rất lớn với diện tích 384.120 ha. Đặc biệt, từ 2-3 năm tới, phải cân chỉnh, hoàn thiện quy trình vận hành hành hệ thống cống.

Đồng thời, nghiên cứu, xử lý dần các vấn đề tác động (đã được tính toán, lường trước) như nước dâng gây ngập phía hạ lưu công hoặc mâu thuẫn trong nhu cầu sử dụng nước của từng khu vực.

Phát biểu tại lễ khánh thành, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao những nỗ lực của chủ đầu tư, nhà tư vấn, các nhà thầu đã triển khai dự án cống Cái Lớn - Cái Bé giai đoạn 1 hoàn thành sớm. 

"Phải có quyết tâm rất cao mới có được dự án như ngày hôm nay" - Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo: "Trong thời gian tới phải tiếp tục triển khai hiệu quả dự án, có quy trình vận hành hợp lý, tiếp tục nghiên cứu đề xuất các giải pháp phi công trình và công trình để sử dụng hết công năng".

Đối với những hộ dân bị ảnh hưởng trong quá trình triển khai dự án, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các đơn vị có liên quan phải phát triển các ngành nghề, chăm lo nâng cao thu nhập. 

Riêng Bộ NNPTNT, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo nghiên cứu triển khai giai đoạn 2 của dự án.