Cần phải hiểu rằng cương đau dương vật kéo dài (Priapism) với khoảng thời gian trên 4 tiếng không liên quan đến kích thích tình dục. Đây là một cấp cứu ngoại khoa. Khả năng phục hồi phụ thuộc rất nhiều vào việc chẩn đoán sớm, đúng thể bệnh và các can thiệp hợp lý.
Mặc dù bệnh có thể xảy ra ở tất cả các lứa tuổi nhưng phổ biến nhất vẫn là lứa tuổi 40 ~ 50 tuổi. Cương đau dương vật kéo dài được chia làm ba thể: thể thiếu máu (hay còn gọi là thể tĩnh mạch, thể dòng máu thấp), thể không thiếu máu (hay còn gọi là thể động mạch, thể dòng máu cao) và thể tái diễn.
Mỗi thể bệnh có các nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp là vô căn, còn lại có thể do: lạm dụng bia rượu chiếm khoảng 21%, chấn thương tầng sinh môn chiếm 12% và bệnh hồng cầu hình liềm chiếm 11%.
Do đó, các thầy thuốc, kể cả các thầy thuốc chuyên khoa nhưng ít kinh nghiệm, cũng có thể lúng túng trong vấn đề chẩn đoán và xử trí cấp cứu.
Thể thiếu máu
Thời gian cương cứng dương vật kéo dài thể thiếu máu được xem như yếu tố tiên lượng đáng kể nhất của việc phát triển rối loạn cương dương. Theo đó, các biện pháp can thiệp trước 48-72 tiếng sau khi khởi phát có thể giúp loại bỏ sự cương và đau, nhưng hạn chế trong việc ngăn ngừa rối loạn cương dương lâu dài.
Căn nguyên gây ra ở thể thiếu máu bao gồm:
- Các bệnh lý huyết học mạn tính (bệnh hồng cầu hình liềm, thalassemia, leukaemia; đau tủy xương, biến thể Hb Olmsted, thuyên tắc mỡ trong quá trình nuôi dưỡng đường tĩnh mạch, huyết tán, thiếu glucose-6- phosphate dehydrogenase, đột biến Yếu tố V Leiden).
Bệnh hồng cầu hình liềm là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em, chiếm tới 63% các trường hợp. Đây cũng là căn nguyên cơ bản ở 23% người lớn, với khả năng xuất hiện cương cứng dương vật kéo dài thể thiếu máu tới 29-42% ở nam giới có bệnh hồng cầu hình liềm .
- Nhiễm khuẩn (hóa chất độc) (bọ cạp đốt, nhện cắn, bệnh dại, sốt rét)
- Các rối loạn chuyển hóa (bệnh bột hóa, bệnh Fabry, gout)
- Các rối loạn thần kinh (giang mai, chấn thương tủy sống, hội chứng đuôi ngựa, bệnh thần kinh tự trị, thoát vị đĩa đệm thắt lưng, hẹp ống sống, chấn thương mạch máu não, khối u não, gây tê tủy sống)
Đáng chú ý, các loại thuốc có thể bị ảnh hưởng đến căn bệnh này: Các chất hoạt mạch gây cương; Chất chủ vận thụ thể-adrenergic; Các chất chống đông; Các chất chống trầm cảm và chống loạn thần; và các thuốc chống cao huyết áp.
Thể không thiếu máu
Nguyên nhân phổ biến nhất là bầm dập đáy chậu hoặc chấn thương dương vật. Thường có sự trì hoãn giữa việc bị chấn thương và phát triển thành bệnh cương cứng, có thể mất tới 2-3 tuần.
Căn nguyên thường xảy ra sau chấn thương đáy chậu hoặc chấn thương dương vật.
Thể dao động
Căn nguyên tương tự như thể thiếu máu. Trong khi bệnh hồng cầu hình liềm là căn nguyên phổ biến nhất, các trường hợp tự phát và các trường hợp liên quan đến rối loạn hệ thần kinh. Hơn nữa, nam giới mắc cương cứng dương vật kéo dài thể thiếu máu, đặc biệt với những người có sự kéo dài (hơn 4 tiếng) có nguy cơ hình thành cương cứng dương vật kéo dài thể dao động.
Các phương pháp chẩn đoán và điều trị như thế nào sẽ được các bác sĩ của chúng tôi chia sẻ với quý độc giả vào bài tiếp theo.
Chuyên đề "Sức khỏe quý ông" được tòa soạn báo điện tử Dân Việt bắt đầu triển khai từ ngày 15/9/2021 đều đặn vào thứ tư và chủ nhật hàng tuần với sự giúp đỡ của các bác sĩ đầu ngành Khoa Nam học và Y học giới tính - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
Không chỉ dữ liệu khoa học, các câu chuyện, tình huống được đề cập trong bài viết là hoàn toàn có thật, là cơ sở tin cậy để bạn đọc tham khảo.
Chúng tôi hy vọng sẽ phần nào giải đáp được những thắc mắc không dễ chia sẻ của đấng mày râu, từ đó giúp các anh hướng đến "phong độ, bản lĩnh" trước phái đẹp, cũng như tâm lý vững vàng, thành công hơn trong cuộc sống.