Về với Ninh Bình du khách được thăm lại cố đô Hoa Lư, nơi Đinh Tiên Hoàng dựng nước năm xưa. Đến thăm chùa Bái Đính tôn nghiêm nơi đưa ta về với tâm linh người Việt, ghé qua Tràng An nơi đây được tạo hóa ban tặng vẻ đẹp hùng vĩ, non nước nên thơ.
Hơn thế nữa, du khách còn được khám phá nền ẩm thực phong phú ở đây. Có rất nhiều món ngon trong ẩm thực Ninh Bình nhưng không thể không kể đến nem Yên Mạc.
Nem chua nổi tiếng nhất ở vùng Yên Mạc là xã Yên Mỗ, nơi đây nổi tiếng với đặc sản nem chua cổ truyền. Theo người xưa kể lại: Vào thời nhà Nguyễn, có cụ Phạm Thận Duật giữ chức Thượng thư trong triều đình nhà Huế, người làng Yên Mộ Thượng. Cụ có người con gái tên là Phạm Thị Thư, từ nhỏ đã theo cha vào kinh thành Huế.
Cụ Phạm Thận Duật thì rất thích uống rượu với món nem chua Huế. Con gái thấy vậy liền học hỏi các đầu bếp trong cung đình để làm món nem chua cho cha thưởng thức với rượu. Khi các vị quan đến chơi, cụ đều tiếp đãi món nem chua do con gái mình làm.
Các vị quan tấm tắc khen ngợi tài năng của con gái cụ Phạm Thận Duật, và cho rằng món nem này còn ngon hơn cả món nem trong cung. Các vị khách khi về thường được cụ biếu nem chua làm quà, và còn mua thêm mang về.
Sau này bà Phạm Thị Thư về lại quê rồi truyền lại cách làm món nem này cho ông Phạm Xủy ( chắt của cụ Phạm Thận Duật ). Tại phố cầu Bút, ông Xủy đã mở quán nem chua, món ăn được mọi người tấm tắc khen ngon.
Tiếng đồn về món nem chua sau đó đã lan ra khắp vùng Ninh Bình và các vùng xung quanh. Tại Ninh Bình, khi có tiệc tùng, đình đám đều có món nem chua Yên Lạc. Đến nay, nem chua Yên Lạc đã trở thành một ăn nổi tiếng của ẩm thực Ninh Bình, du khách đến đấy đều mua nem về làm quà.
Hiện nay, ở vùng Yên Mạc số người làm được loại nem đặc sản này không nhiều, bởi ngoài bí quyết làm ra món nem này thì người làm phải có cả niềm đam mê và yêu nghề.
Món nem chua ở Ninh Bình rất khác và cầu kỳ so với loại nem chua khác, bởi vị ngọt của thịt, thơm của thính và vị chua vừa phải. Để có một mẻ nem thơm ngon, chuẩn về độ tơi, khô mà vẫn mềm dẻo chất lượng. Thì khâu chọn nguyên liệu đóng vai trò rất quan trọng.
Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm: thịt heo; bì heo; thính gạo; tỏi, lá chuối, lá ổi, muối; lá đinh lăng, lá sung, rau thơm… Thịt để làm nem phải là thịt nạc mông của lợn vừa mới mổ, còn ấm nóng.
Nếu chọn thịt thăn, thịt vai nem sẽ bị nhão, không ngon. Thịt phải lọc hết mỡ, dùng dao sắc thái thịt thành từng miếng tầm nửa phân, dài 2-3 phân. Thái đến đâu, thì dùng sống dao làm cho thịt nhừ, thịt mềm rồi lăn vào thính gạo. Sau đó gói thịt vào lớp vải mỏng sạch, ép cho chảy hết nước thì nem mới ngon và giữ được lâu.
Tiếp theo, bì lợn khoanh tròn cho mặt da vào trong, sau đó buộc lại rồi luộc vừa chín đến, không được nhão vì khó thái lại không ngon. Vớt bì ra, bạn hãy ép cho bì thẳng, lọc bớt mỡ bằng dao, thái nhỏ như sợi cước. Sau khi trộn thịt với bì lợn, cho muối và thính vào để lên men, đủ liều lượng nem sẽ chua và ngon, nếu ít thính và muối, nem sẽ bị hỏng, nếu nhiều quá nem chóng chua.
Cuối cùng, để giữ trọn hương vị món nem truyền thống thì nem được gói bằng lá chuối, bọc ngoài lớp nem là lá ổi. Về mùa hè, khi nem gói sau một ngày là có thể ăn được, mùa thu sau 2 ngày, mùa đông sau 3- 4 ngày.
Tại Ninh Bình có rất nhiều cơ sở sản xuất nem chua. Tùy vào mức muốn mua, giá nem giao động từ 30.000 VNĐ – 45.000 VNĐ/quả .
Hiện nay với sự phát triển của đường xá, công nghệ, người ưa thích dòng nem chua chuẩn Yên Mạc – Ninh Bình không cần phải đến tận nơi. Khách hàng có thể đặt mua ở nhiều cơ sở đặc sản của Ninh Bình rất tiện lợi. Tuy nhiên, khi đặt tại đây mức giá có nhỉnh hơn từ 40.000 VNĐ – 50.000 VNĐ/ quả nem
Để mua được nem ngon nhất, Ninh Bình chính là địa điểm chuẩn nhất. Có khá nhiều cơ sở sản xuất nem tại đây, tuy nhiên mỗi vùng lại có những bí quyết riêng. Bởi vậy, tùy vào khẩu vị của du khách để có thể chọn lựa.
Ẩm thực Ninh Bình với nhiều món ngon hấp dẫn sẽ là lựa chọn tuyệt vời cho du khách trong chuyến du lịch về với mảnh đất cố đô. Nếu có dịp ghé thăm Ninh Bình trong thời gian tới, du khách đừng quên lựa chọn món ẩm thực Ninh Bình này làm quà dành cho người thân và bạn bè của mình.