Chuyên gia quân sự phân tích sau 2 tuần nữa Ukraine sẽ làm được điều bất ngờ

Nhà phân tích quân sự Agil Rustamzad đã có cuộc trả lời phỏng vấn với tờ New Voice of Ukraine. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:

Cách đây vài ngày, Nga tuyên bố cuộc chiến mới của họ nhằm mục đích kiểm soát Donbas và miền nam Ukraine, đồng thời thiết lập đường kết nối trên bộ với vùng Transnistria của Moldova, giáp với Ukraine. Khả năng họ thành công trong việc này như thế nào?

Rustamzade: Bạn đã biết đấy, vào ngày 25 tháng 3, Moscow cho biết họ nhắm đến việc chiếm toàn bộ các tháp pháo Donetsk và Luhansk. Tuy nhiên, một tháng sau, tình hình vẫn không thay đổi. Tôi nghi ngờ điều tương tự sẽ xảy ra với các kế hoạch được công bố gần đây nhất của họ. Trong khi Điện Kremlin có một số lực lượng và tài nguyên nhất định ở Donbas, thì lượng dự trữ của họ ở phía nam không đủ để đến Mykolaiv, chưa nói đến Odesa và Transnistria. Rất có thể, đó là một tuyên bố chính trị thuần túy, phù hợp với phương thức ngoại giao truyền thống của họ. Quân đội Nga không có khả năng thực hiện một kế hoạch như vậy.

 Còn Zaporizhzhia, nơi họ cũng đang muốn tiến đến thì sao?

Rustamzade: Trong hoàn cảnh hiện tại, với tất cả các lực lượng có sẵn, Nga có thể hy vọng đạt được một số thành công hạn chế ở Donbas, chiếm được một hoặc hai khu định cư cỡ trung bình (là nhiều nhất). Chúng ta có thể thấy rằng lực lượng quân đội Ukraine và Nga ở mức tương đương nhau. Nga vẫn nắm lợi thế về pháo tầm xa, nhưng điều đó sẽ không kéo dài.

Về Zaporizhzhia - tôi không nghĩ người Nga sẽ thành công ở đó. Dòng vũ khí của phương Tây tới Ukraine là rất lớn. Các hệ thống vũ khí sắp được trang bị sẽ gia tăng đáng kể hỏa lực của Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) - pháo phản lực và pháo phản lực bắn loạt. Tôi nghĩ rằng trong hai tuần, Ukraine sẽ triệt tiêu khả năng tấn công của quân đội Nga, và sẽ chuyển sang các hoạt động tấn công, không ngừng tấn công vào lực lượng đối phương.

Nghĩa là Lực Lượng Vũ Trang Ukraine cần cầm cự thêm 10-12 ngày nữa?

Rustamzade: Đúng vậy, 10-14 ngày.

Ông nghĩ gì về những nỗ lực của Nga trong việc bao vây quân đội Ukraine ở Donbas?

Rustamzade: Họ (người Nga) đã lên kế hoạch cho hai cuộc bao vây ở đó. Một chiến dịch bao vây lớn sẽ nhắm vào lực lượng vũ trang Ukraine ở khu vực hoạt động chung, cuộc bao vây hẹp hơn sẽ diễn ra ở Severodonetsk. Trong những trường hợp kém thuận lợi nhất cho Ukraine, tình huống xấu nhất sẽ là Nga bao vây gần Severodonetsk. Nhưng không có cơ hội để Moscow rút khỏi vòng vây lớn hơn và đạt được một chiến thắng lớn.

Lợi thế về vũ khí chống tăng mà Ukraine có được không tương xứng số lượng pháo tầm xa vượt trội của Nga. Tuy nhiên, quân đội Ukraine tiêu diệt bất kỳ phương tiện nào của đối phương tiến gần hơn ợ vị tríc cách 5 km. Điều này có nghĩa là không bên nào có thể dứt khoát đánh bại bên kia. 

 Những tuần gần đây, dự đoán về một trận chiến quy mô lớn giành lấy Donbas, điều đó vẫn chưa thành hiện thực. Đó là do Nga thay đổi chiến thuật, hay đơn giản là họ thiếu quân số?

Rustamzade: Tôi không còn chú ý đến quy mô đáng sợ của họ nữa. Làm thế nào 100.000 quân có thể tiến hành một cuộc tấn công lớn? Tôi đã thấy sự chuẩn bị của họ, cách họ đang từng bước triển khai lực lượng. Thay vì tập trung cho một lần đột phá, họ phân tán lực lượng của mình theo sáu hoặc bảy trục tấn công.

Có một lý do quân sự nào đằng sau cách tiếp cận này không?

Rustamzade: Không. Nó trái với tư duy quân sự. Cả trong việc lập kế hoạch và thực hiện chiến dịch này, tôi đã rất bối rối không biết họ đã thực hiện nó như thế nào về mặt quân sự. Có thể giải thích điều đó là do động cơ chính trị chiếm ưu thế hơn động cơ quân sự trong cuộc chiến này. Khi ban lãnh đạo đột ngột đưa ra những yêu cầu mới, quân đội sẽ phải vật lộn để thích ứng. Phải mất một hoặc hai tháng để chuẩn bị một chiến dịch với 100.000 quân. Chính những thay đổi chiến thuật có động cơ chính trị đó đang ngăn cản bộ chỉ huy quân đội Nga lập kế hoạch và tiến hành các hoạt động của mình một cách hợp lý.

Pháo tự hành đang được đồng minh các đồng minh NATO cung cấp cho Ukraine. Những chuyến hàng này có quá muộn không?

Rustamzade: Chiến tranh là không thể đoán trước. Nếu một trung đoàn hậu cần nào đó gặp vấn đề gây ra sự chậm trễ đều tác động đến diễn biến của cuộc chiến.

Điều đó sẽ cho phép người Nga đạt được một số thành công về mặt chiến thuật, có thể họ sẽ chiếm được một thị trấn. Nhưng Nga không có lợi thế về nhân lực, hỏa lực vượt trội của Nga bất lực trước hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Ukraine được thiết kế để chống chọi với hỏa lực của pháo binh.

Thủ tướng Anh Boris Johnson gần đây nói rằng chiến tranh có thể kéo dài đến cuối năm 2023. Ông có đồng ý với nhận định này không?

Rustamzade: Tôi cho rằng Johnson đã nói về kịch bản bên lề. 

Theo đánh giá của tôi, nếu Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) tiếp tục tấn công các lực lượng Nga trong một tháng, Moscow sẽ không còn gì để tiếp tục cuộc chiến ở Ukraine. Sau đó, các mục tiêu quân sự và chính trị của Ukraine sẽ là gì - tôi không biết. Chiến thắng trong chiến dịch sẽ không đặt dấu chấm hết cho xung đột Nga-Ukraine.

 Rõ ràng là vậy.

Rustamzade: Có lẽ, ông Johnson muốn nói rằng cuộc chiến sẽ không kết thúc sau khi quân đội Ukraine đẩy quân Nga đến biên giới trên thực tế vào trước ngày 24/2, hoặc thậm chí là biên giới thực tế của Ukraine vào khoảng năm 2014. Chiến tranh Ukraine sẽ trở thành một cuộc chiến tranh thế trận, và sẽ phải mất rất nhiều thời gian để giải quyết các vấn đề xung đột.

 Ông nghĩ, Tổng thống Nga Putin có thể kéo dài chiến tranh mà không cần tuyên bố tổng động viên không?

Rustamzade: Không. Nga đã cam kết tất cả các đơn vị đang hoạt động của mình. Với chi phí lớn, họ có thể tuyển dụng 30.000-50.000 lính đánh thuê từ các công ty quân sự tư nhân hoặc một số nguồn khác. Nhưng nó sẽ chỉ kéo dài sự chết chóc của quân đội Nga và sẽ không giúp quân đội Ukraine có ưu thế hơn.

Liệu Ukraine có thể đẩy lùi các vị trí của Nga ở phía nam, cô lập họ khỏi Crimea, hay còn quá sớm cho việc đó?

Rustamzade: Điều đầu tiên Ukraine nên làm sau chiến thắng ở Donbas là giải vây cho Mariupol, và đẩy lùi người Nga ra khỏi Kharkiv, để người dân ở đó không phải hứng chịu các đòn pháo liên tục. Tiếp theo, Lực lượng vũ trang Ukraine có thể tiến về phía Kherson và từ Zaporizhzhia, cắt đôi đội hình của Nga. Tất cả sẽ phụ thuộc vào tình hình chiến thuật trên sân. Nhưng rõ ràng ưu tiên là Mariupol, thậm chí có thể được thực hiện đồng thời với các hoạt động của Donbas.

Ông mô tả tình hình xung quanh Mariupol như thế nào? 

Rustamzade:  Những người Azov đang cố thủ trong nhà máy thép có thể không bị lung lay trước cuộc bắn phá của Nga. Đó là một khu phức hợp rộng lớn, kiên cố dưới lòng đất. Chắc chắn, họ có thể cảm nhận được những vụ nổ, nhưng tính mạng của họ không bị nguy hiểm. Mặc dù ban đầu họ đã có đủ nguồn cung cấp và đạn dược, nhưng giờ đây khi họ được tham gia bởi lực lượng thủy quân lục chiến, bộ đội biên phòng và dân thường, kho dự trữ của họ ngày càng mỏng đi.

Chúng ta không thể chắc chắn, nếu không biết họ có bao nhiêu thức ăn, nước uống và những viên đạn trong tay. Với nguồn cung cấp đang bị cắt đứt, họ sẽ cầm cự trong hai tuần, một tháng, một tháng rưỡi. Không có cách nào để giải quyết vấn đề phức tạp nếu điều kiện cầm cự của họ không được đảm bảo.

Theo ông, những đề nghị tấn công ở cầu Crimea hợp lý đến mức nào?

Rustamzade: Cũng như Nga không thể chiếm được nhà máy thép Azovstal, rất khó để làm được điều đó với Cầu Crimea. Các cấu trúc như thế này được tạo ra với các cuộc tấn công của kẻ thù. Theo kinh nghiệm quân sự của tôi, cần ít nhất 12 máy bay chiến đấu Su-24, trang bị bom 500-1.500 kg mới có thể hạ gục một cầu đường sắt thông thường. Và điều này còn ghê gớm hơn thế nhiều.

Một cú đánh chính xác với quả bom 1.500-3.000 kg có thể làm hỏng, nhưng không phá hủy được cây cầu và Ukraine không có bom hoặc tên lửa mạnh như vậy. AFU thậm chí không thể làm hỏng cây cầu một cách nghiêm trọng chứ chưa nói đến việc phá hủy nó. Nó được chế tạo để chống lại hỏa lực từ các đội quân hùng mạnh hơn nhiều so với quân đội Ukraine.

Nhìn lại hai tháng của cuộc chiến Nga-Ukraine như thế nào?

Rustamzade: Như hiện tại, chúng ta đang nói về một thất bại chiến lược của Nga. Trong 60 ngày, họ đã thay đổi mục tiêu chiến tranh hai lần và không thể hoàn thành bất kỳ mục tiêu nào trong số đó. Nhiều giấy mực đã được đổ dồn về những thiếu sót của lực lượng Nga. Tôi muốn đề cập đến những điểm yếu của quân đội Ukraine. Như chúng ta thấy với số lượng lớn nhưng tôi nghĩ rằng một số trách nhiệm cũng thuộc về Bộ tư lệnh Ukraine đã lập danh sách vũ khí được yêu cầu chưa phù hợp. Tôi lấy ví dụ,  bạn thiếu pháo binh, nhưng lại đang yêu cầu máy bay phản lực và xe tăng. 

Tôi nghĩ rằng quân đội Ukraine đã tiến hành chiến tranh tốt, thậm chí rất tuyệt vời, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần cải thiện. Ukraine nên tập trung yêu cầu của mình vào những vũ khí có thể mang lại chiến thắng trên chiến trường, thay vì yêu cầu "đóng cửa bầu trời" - về cơ bản có nghĩa là "hãy tiến hành cuộc chiến cho chúng tôi." Hoặc yêu cầu về xe tăng: bạn có khoảng 800 xe tăng, tại sao bạn cần thêm 200-300? Xe tăng không hiệu quả trong các cuộc chiến tranh hiện đại. Thay vào đó, bạn nên yêu cầu các pháo lựu kể từ ngày đầu tiên. 

Nga có đủ hỏa tiễn để tiếp tục tấn công các thành phố của Ukraine không?

Rustamzade: Đó là điều khó nói, nhưng rõ ràng họ đang sử dụng chúng một cách tiết kiệm. Cuộc tấn công tên lửa vào Odesa là một thảm kịch, nhưng chúng ta nên nhận ra rằng người Nga không cố gắng tấn công các mục tiêu dân sự, mục tiêu của họ quân sự. Hệ thống tên lửa của họ quanh co và không chính xác. 

Họ có thể đã phóng một tên lửa hải quân hạng nhẹ, giá rẻ vào Odesa. Thay vào đó, họ cố gắng tấn công mục tiêu quân sự bằng tên lửa hành trình được phóng từ trên không và đã bắn trượt. Những tên lửa này do Liên Xô sản xuất, làm sao chúng có thể chính xác được? Họ ưu tiên độ chính xác, vì những tên lửa này được cho là mang đầu đạn hạt nhân. Đó là cách tôi thấy, tôi chắc chắn rằng họ đang nhắm vào một mục tiêu quân sự.

 Vậy ông nghĩ bây giờ họ (Nga) đang tiết kiệm tên lửa?

Rustamzade: Tất nhiên. Nhớ lại những ngày đầu tiên của cuộc chiến - cường độ các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga đã giảm đi đáng kể. Nó có nghĩa là họ đang cố gắng bảo tồn kho dự trữ của mình. Một tin tốt khác - họ không có các bộ phận để tạo ra những cái mới. Tên lửa Kalibr của họ được sản xuất bằng các thành phần nước ngoài. Tên lửa hành trình phóng từ trên không của họ hoàn toàn có nguồn gốc trong nước, nhưng việc sản xuất đã tạm dừng cách đây khá lâu. Tên lửa X101 được chế tạo với các bộ phận hiện đại, tương tự, Nga không có các thành phần cho tên lửa Iskander.

Việc thiếu các bộ phận, thiếu năng lực sản xuất tên lửa là một lợi ích cho Ukraine. Hầu như không ai ngoài Vương quốc Anh hoặc Mỹ đủ thông minh biết Nga còn lại bao nhiêu.